به گزارش خبرگزاری صداوسیما، برنامه تلویزیونی گفتگوی ویژه خبری با حضور آقای خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به بررسی روند مصوبات این شورا پرداخت.
مشروح گفتگوهای این برنامه را در ادامه می بینید:
مجری: درباره موضوعات مهم در دستور کار، آن چه که عملیاتی شده، موضوعاتی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده و در حوزه‌های مختلف در حال اجراست بفرمایید؟ درباره افزایش ظرفیت پزشکی که یکی از مصوبه‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی بود و سه سالی است که از دولت سیزدهم اجرا شد ولی با، اما و اگر‌هایی مواجه است، آقای وزیر به موضوع زیرساخت ها، به موضوع تامین اساتید اشاره کرده‌اند، مشکل کجا است؟
خسروپناه: من خودم به صورت میدانی رفتم کلاس‌های درس و بیمارستان‌ها را در شهر‌ها و استان‌های مختلف دیدم، مطلبی که وزارت بهداشت دولت چهاردهم یا دولت سیزدهم ادعا می‌کند درباره بودجه لازم برای زیرساخت‌ها ادعای درستی است یعنی واقعا بودجه لازم اختصاص داده نشده است.
سوال: یعنی در سه سال گذشته که این مصوبه اجرایی شده بدون بودجه اجرایی شد؟
خسروپناه: بله بدون بودجه بوده.
سوال: چطور؟
خسروپناه: به هرحال توانستند یعنی فرض کنید کلاس ۳۰-۴۰ نفره شده ۷۰ نفر، الان دارند علوم پایه را می‌گذرانند بعدا وقتی می‌خواهند بروند بیمارستان و آموزش بالینی شما در نظر بگیرید بالای تخت بیمار چند تا مثلا دانشجو باید برود یا مثلا برای دندانپزشکی چندتا کیت استفاده کنند که بتوانند آموزش لازم را ببینند، متاسفانه بودجه لازم را حتی خود مجلس هم اگر تصویب کرده باشد تخصیص لازم از سازمان برنامه و بودجه ارائه نشد این که گفته میشود بودجه وزارت بهداشت افزایش پیدا کرده همان افزایشی است که سالانه پیدا می‌کند.
سوال: الان که در گزارش داشتیم به نقل از یکی از نمایندگان مجلس که بودجه تخصیص داده شده در اختیار دانشگاه‌ها قرار گرفته، اما به مصارف دیگری از سوی متولیان رسیده است.
خسروپناه: این را که وزارت بهداشت باید پاسخ دهد ولی تا جایی که من خبر دارم چنین اتفاقی نیفتاده یعنی این که بودجه‌ای برای افزایش ظرفیت بدهند و جای دیگر هزینه شود اگر چنین اتفاقی افتاده باید وزارت بهداشت پاسخ دهد ولی نکته مهمی که شورای عالی هم بر آن تاکید دارد کیفیت است یعنی وقتی مصوب میشود افزایش ۲۰ درصد ظرفیت، ما هرساله بیش از ۲۰ درصد افزایش ظرفیت به وزارت بهداشت تحمیل کردیم بعضی افراد نمره‌های یکسانی داشتند و باید هر دو نفر پذیرفته می‌شدند سال گذشته تقریبا ۲۷-۲۸ درصد افزایش درصد داشتیم امسال هم ناچار شدیم جمعی حدود ۸۰۰-۹۰۰ نفر دانشجوی پزشکی را بر وزارت بهداشت تحمیل کنیم.
سوال: چه اتفاقاتی؟
خسروپناه: اختلافاتی بود درباره بعضی از دانشجویان که برای برقراری عدالت ناچار شدیم آنها را بپذیریم در سه سالی که قانون اجرا شده است به اندازه چهار سال دانشجو گرفته شده. البته قطعا باید مصوبات شورا در شورا انجام شود یعنی رئیس شورا و دبیر شورا و روسای قوا که در شورا هستند هرکدام یک رای دارند ولی به نظر می‌رسد که از نظر کارشناسی باید به وزارت بهداشت تنفسی بدهیم.
سوال: این تنفس در این مصوبه دیده شده بود یعنی الان اشاره می‌کنید که بعد از سه سال در دولت سیزدهم قرار است نسبت به اجرای افزایش ظرفیت پزشکی تنفسی از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی داده شود؟
خسروپناه: بله ممکن است، عرض کردم این پیشنهادی است که داده شده تا ببینیم در جمع شورا چه رای داده میشود.
سوال: کی تصمیم گیری میشود؟
خسروپناه: در جلسه فردا که جلسه شورای معین را داریم این جزو دستورمان است که با حضور وزیر، با حضور دبیر کمیسیون سلامت شورا که در فرهنگستان علوم پزشکی برگزار میشود ولی زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی است نظر کارشناسی شان را می‌آورند و ستاد علم و فناوری ما هم که کار ویژه‌ای انجام داده نظر می‌دهد و آن جا جمع بندی میشود ولی این پیش بینی هم شده که بعد از سه سال، چهار سال که اجرا بشود شورا درباره آن بازنگری مجددی داشته باشد. مصوبات شورا به گونه‌ای است که بعد از هر شش ماه امکان بازنگری در مصوبه وجود دارد به هرحال مصوبه‌ای اجرا میشود پیش می‌رود اگر دولت امکاناتش به اندازه کافی توانست تامین کند مصوبه ادامه پیدا می‌کند اگر نه طبیعتا ممکن است مصوبه تغییر یابد.
سوال: یک نکته، طبق اعلام نظرها، نتایج بررسی ها، پژوهش‌هایی که صورت گرفته سرانه‌ای مشخص شده که کشور باید به آن برسد و برای تحقق آن سرانه قانونی از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی تعیین شده و سه سال قانون اجرا شده است در حالی که هنوز به سرانه مد نظر نرسیدیم به نظر شما دادن تنفس توجیه مناسبی است حتی به صورت مقطعی و کوتاه مدت؟
خسروپناه: قطعا نیاز به پزشک داریم، نیاز به پزشکان متخصص هم داریم در بعضی از مناطق نیاز بیشتری است بسیاری از مواقع افزایش ظرفیت که صورت می‌گیرد این افزایش ظرفیت آن جا که باید برود و مناطق محروم استفاده کنند نمی‌رود یعنی شما یک تلنباری از این افزایش ظرفیت را دارید، بعد می‌آییم در استان‌هایی که برخورداری بیشتری دارند و برای پزشک نمی‌صرفد مطب بزند الان تعداد قابل توجهی پزشکان هستند که کار طبابت نمی‌کنند، مسئله کمبود پزشک را فقط با افزایش ظرفیت نباید حل کنیم، مسئله مهاجرت است که باید کمک کنیم این اتفاق نیفتد و کاهش پیدا کند، مسئله پزشکانی که پزشکی را گرفتند ولی الان مطب ندارند، چون در شهر‌های بزرگ ساکن‌اند و مطب برایشان نمی‌صرفد می‌روند دنبال ساخت و ساز و کار‌های دیگری، به نظرم می‌رسد مسئله کمبود پزشک را باید با یک ساماندهی نظام‌مند و منطقی دنبال کرد مثلا فرض کنید ایده‌ای که آقای رئیس جمهور هم مطرح کرده که ما سهمیه بندی شهر‌ها و استان‌ها را تعریف کنیم یعنی مثلا در همان منطقه افرادی بیایند آموزش پزشکی ببینند و سی سال یا چهل سال در آن استان خدمت کنند در آن شهرستان‌ها و مناطق محروم خدمت کنند نه این که شش هفت سال طرحش که تمام شد دوباره بیاید تهران و اصفهان و تبریز طبابت کند بعد هم ببیند طبابت برایش نمی‌صرفد برود دنبال شغل دیگری. به نظر بنده باید در شورای عالی انقلاب فرهنگی یک تصمیم جامع را بگیریم.
سوال: یعنی این مصوبه تصمیم جامع نبوده یا علاج این موضوع نیست؟
خسروپناه: در آن زمان که عزیزان تصمیم گرفتند برای حل این مسئله در کوتاه مدت کار مفیدی بوده و الان هم وزارت بهداشت گوش داده و هم دولت قبل و هم این دولت اجرا کرده، در این مرحله به نظر من اگر این تصمیم بخواهد ادامه پیدا کند با این وضعیتی که زیرساخت ها، خوابگاه هاست در خوابگاه‌های پزشکی چه خانم ها، چه آقایان در اتاقی چند نفر حضور دارند واقعا در شأن دانشجوی پزشکی نیست دولت هم می‌گوید من امکانات لازم ندارم این را نمی‌توانم تامین کنم، باید چکار کنیم؟ از آن طرف افزایش ظرفیت پزشکی را نیاز داریم از طرفی زیرساخت نداریم این را باید بنشینیم به یک راه حلی برسیم که در مناطقی که نیازمند پزشک هستیم مصوبه ادامه پیدا کند. من به مردم عزیز قول می‌دهم تصمیمی که شورای عالی انقلاب فرهنگی در این باره گرفته میشود تصمیم جامعی باشد که هم نیاز پزشکی تامین شود هم به کیفیت پزشکی آسیبی نرسد این که ما کمیت را افزایش دهیم ولی کیفیت را توجه نکنیم خوب نیست. شما در نظر بگیرید پزشکانی بیایند در بیمارستان آموزش‌های بالینی هم ببینند بعد وقتی به بیماری برخورد می‌کنند بعد از دوره آموزشی نتوانند بیماری را تشخیص دهند نتوانند درمان کنند این خیلی خطرناک است، افتخار جمهوری اسلامی ما در این سال‌های پس از انقلاب تا الان این بوده که اول انقلاب از بنگلادش و پاکستان و هندوستان لیسانس به عنوان پزشک می‌آمد الان پزشکی ما جایگاه برتری دارد برتری این جایگاه به خاطر کیفیتش است نه فقط کمیت. این جا عرض کنم، چون من رفتم از نزدیک در بیمارستان‌ها و کلاس‌های درس را دیدم واقعا این مصوبه‌ای که شورا داشته در این مقطع مصوبه درستی بوده و پیوست درستی هم داشته حالا دولت نتوانسته این پیوست را اجرا کند قطعا شورای عالی انقلاب فرهنگی که مصوباتش براساس حکمت است این طور نیست که بگویند نه ما حالا یک چیزی تصویب کردیم باید همین باشد و لاغیر، تغییری پیدا نکند ما مکرر داشتیم مصوباتی که بعد از مدتی که تجربه شده در میدان اثربخشی آن سنجیده شده بعد اصلاح شده و تغییر پیدا کرده است.
سوال: یعنی این مصوبه براساس آن چیزی که الان اعلام کردید ممکن است در جلسه فردای شورای عالی انقلاب فرهنگی تغییر می‌کند؟
خسروپناه: فردا شورای معین را داریم البته باید نهایتا صحن شورای عالی تصمیم نهایی را بگیرد.
سوال: ممکن است سال آینده این مصوبه اجرایی نشود؟
خسروپناه: احتمال دارد که حداقل برای سال آینده تنفسی به وزارت بهداشت داده شود و این مصوبه برای یک سال مثلا اجرا نشود تا بتواند از امکانات و ظرفیتی که دارد همین دانشجویان فعلی را آموزش بدهد.
سوال: اجرا نشود تا زیرساخت‌ها و هر آن چه که نیاز است فراهم شود یا نه در قالب مصوبه‌ای دیگر با شکل و شمایل دیگر مطرح شود؟
خسروپناه: باید صبر کنیم تا ببینیم اعضا چه تصمیمی می‌گیرند، چون ما هنوز گزارش دقیق و کامل وزارت بهداشت و کمیسیون سلامت را نشنیدیم، البته مصوبات شورا خیلی زیاد است فقط این نیست، چون وقت ما کم است به بقیه هم برسیم.
سوال: بله برویم سراغ مصوبه کنکور، تاثیر قطعی معدل، پیگیری‌هایی که دولت انجام داده برای لغو این موضوع و ببینیم جمع بندی شورا در این موضوع چیست، آقای خسروپناه خانواده‌ها منتظر هستند.
خسروپناه: بله اولا این مصوبه مانند هر مصوبه دیگر تا تغییر پیدا نکرده سرجایش است، ثانیا باز این از آن بحث‌هایی است که کار کارشناسی دقیقی دارد رویش انجام میشود و بعد در صحن شورا مجددا بازنگری خواهد شد.
سوال: قرار بود که درصد درصد اضافه شود تا برسد به آن هدف کلانی که در موضوع کنکور شورای عالی انقلاب فرهنگی دنبال می‌کرد.
خسروپناه: عرض می‌کنم، این مصوبه اگر هم تغییر پیدا کند برای سال آینده نیست، چون به هرحال هم امسال هم پارسال، هم سال آینده بعضی‌ها پایه ده، یازده و دوازده را آزمون نهایی می‌دهند این است که اگر هم مصوبه تغییری پیدا کند که حالا عرض می‌کنم چه نحوه تغییری ممکن است پیدا شود برای ۱۴۰۶ به بعد است، پس این یک نکته، خانواده‌ها بدانند سال آینده و حتی سال بعد همین مصوبه فعلی اجرا خواهدشد، چون قابل تغییر نیست. تا دو سال بلکه سه سال آینده ما این مصوبه را داریم اگر اصلاحی صورت بگیرد برای سه سال بعد است.
سوال: اصلا چرا در ارتباط با این موضوع مخالفت میشود؟
خسروپناه: خیلی حرف‌های مختلفی درباره مصوبه تاثیر قطعی وجود دارد، برخی ادعا می‌کنند که این عدالت را تامین نکرده اولا هدف این مصوبه عدالت نبوده عدالت آموزشی یک هدف دیگری است یک برنامه دیگری را می‌طلبد، اما با این وجود از نتایج این برنامه این بوده که به عدالت نزدیک شدیم یعنی افرادی که در مناطق محروم بودند در رتبه‌های برتر کنکور در این دو سال قبول شدند در حالی که در سال‌های قبل این امتیاز و این ظرفیت برای قبولی این افراد نبود لذا به یک معنا ما به عدالت نزدیک شدیم، دوم این که الان وضعیت معدل‌ها مشخص است قبلا مدرسه‌ای ممکن بود نمره‌ای بدهد، کم کنند زیاد کنند الان، چون آزمون نهایی است لذا خیلی دقیق می‌توانیم وضعیت سواد دانش آموزان را بدانیم، نکته سوم این که دانش آموزان ما به کلاس برگشتند لذا این که معلم‌ها عمدتا از این مصوبه راضی هستند برای این است که می‌گویند وقتی دانش آموزان متوسطه دوم را شروع می‌کردند نه با کتاب کار داشتند نه با معلم در حالی که الان هم با کتاب کار دارند هم ارتباط با معلم پیدا کردند و از معلم استفاده می‌کنند. دو سه اشکال این جا برای این مصوبه مطرح می‌کنند که قابل تامل است یکی بحث هزینه سنگین و کار سنگینی که برعهده وزارت آموزش و پرورش است که می‌گویند پایه دهم، یازدهم، دوازدهم این آزمون‌های سنگین که بسیار پرهزینه است، چون می‌دانید هر برگه‌ای را دو مصحح از دو استان مختلف باید تصحیح کنند اگر اختلاف تصحیح داشت مصحح سوم باید تصحیح کند حجم سنگینی است می‌گویند باید این حجم را سبک کنید که ما بتوانیم انجام دهیم، اشکال دیگر می‌گویند خود دانش آموزان این آزمون‌های مکرر ملی را که باید شرکت کنند این هم مثلا دارد یک فشار روحی به دانش آموزان می‌آورد و بیشتر دنبال آزمون هستند یعنی آن بحث‌های تربیتی، آن بحث‌های پرورشی که برای دانش آموزان است کمتر شده است. دستاوردهایش انصافا دستاورد‌های مهم و بزرگ و موثری است.
سوال: پس چرا دولت دنبال لغو این مصوبه است و پیگیری‌هایی را در شورای عالی انقلاب فرهنگی کرده بود؟
خسروپناه: نه تصحیح کنم، دولت دنبال لغو نیست الان اولا مجلسی‌ها هم انتقاد‌های متعددی داشتند بعضی نمایندگان مجلس هر شب توئیت می‌زنند هر روز صبح ویراستی می‌زنند مثل این که هیچ کار دیگری ندارند جز لغو این مصوبه ندارند. ولی با این وجود بنده با کمیسیون آموزش مجلس جلسه گرفتم، حرف هایشان را شنیدم، بعد گفتم بنشینید، چون به تعداد نمایندگان کمیسیون آموزش، نظر مختلف و اختلافی در این بحث بود، گفتیم شما به یک جمع بندی برسید. از این زاویه جمع بندی را برای ما فرستادند، وزارت آموزش و پرورش و شورای عالی آموزش و پرورش هم نظرات خودشان را شفاهی به ما دادند، کتبی هم اعلام می‌کنند. تا آنجا که من خبر دارم، چه مجلس و چه دولت، هر دو تأثیر قطعی پایه دوازدهم را قبول دارند، یعنی در این اختلافی نیست.
سؤال: در این مسیر حذف کنکور دنبال خواهد شد؟
خسروپناه: الان اینها معتقد هستند که تأثیر به جای ۶۰ درصد تأثیر معدل ۵۰ درصد شود. این را می‌خواهند کم کنند، این پیشنهادی است که می‌دهند. نکته بعد پایه یازدهم را بعضی از این عزیزان می‌گویند تأثیر قطعی باشد، ولی با آزمون‌های کمتر، بعضی‌ها می‌گویند تأثیر مثبت باشد. درباره پایه دهم هم چنین نظری است. ما مجموعه این نظرات را در صحن شورا می‌بریم. این را عرض کنم، چون باید خانواده‌ها توجه داشته باشند، اگر این مصوبه تغییری پیدا کند، برای سال آینده و سال بعد نخواهد بود، یعنی با همین روند باید عزیزان درس هایشان را بخوانند. نکته دوم که باید توجه کنیم اینکه تأثیر قطعی معدل اصل آن لغو نمی‌شود، یعنی این مورد اتفاق و اجماع همه مجموعه‌ها است. هم قوه مجریه و هم مجلس و هم کارشناسان مختلفی که در این باب نظر داده‌اند. اما اینکه پایه دهم باشد یا نباشد، مورد بحث است بعضی از درس‌ها باشد یا نباشد، مورد بحث است یا پایه یازدهم، تأثیر مثبت باشد یا قطعی، اینجا اختلاف نظر‌هایی است ولی روی تأثیر قطعی پایه دوازدهم اجماع است. عرض کنم که ما باید تصمیم بگیریم در اینکه آیا یک مسئله‌ای که بر تمدن علم و دانش ما اثرگذار است، این را ملاک قرار بدهیم، یا این مثلاً اعتراض‌ها و اختلاف نظر‌هایی که بعضی‌ها دارند. شاید برای بعضی از دانش آموزان مخالف باشند، من در سفر‌های استانی متعدد که می‌روم و در جلساتی که دبیرستان‌ها هستند، می‌روم، جمع عظیمی از دانش آموزان به من التماس می‌کنند که روند را تغییر ندهید، این تأثیر قطعی به نفع ما است، از نظر علمی ما رشد کرده‌ایم، ما بالندگی پیدا کرده‌ایم؛ بنابراین ما الان البته یک تحقیق پیمایشی برای خانواده‌ها و پدر و مادر‌ها و دانش آموزان و معلم ها، داریم که آن مجموعه نظرسنجی هم قطعاً در تصمیم گیری ما مؤثر است.
سؤال: ما حذف کنکور را در مسیر این مصوبات داریم یا فعلاً در دستور کار نیست؟
خسروپناه: ببینید کنکور می‌دانید درباره چند تا رشته اثربخش است. می‌دانید که خیلی از رشته‌ها داوطلبان بدون کنکور می‌توانند شرکت کنند. الان رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و چند تا رشته دیگر است، علوم انسانی و حقوق و روانشناسی و اینها باشد. ولی اکثر رشته‌ها الان شاید ۸۰ درصد از رشته‌ها یا بالای ۸۰ درصد رشته‌ها بدون کنکور است، نیازی به کنکور ندارد. کنکور را برای این کمتر از ۲۰ درصد یا ۱۵ درصد نیاز است. اما اینکه حالا حالا کنکور است، من بعید می‌دانم تغییری کند، ولی اینکه تأثیر قطعی معدل درصد آن افزایش پیدا کند و کنکور کاهش پیدا کند، این ممکن است از مواردی باشد که در شورای انقلاب فرهنگی تصویب شود، البته جزئیات آن باید به شورای عالی آموزش و پرورش برود.
سؤال: انتظار مقام معظم رهبری از شورای عالی انقلاب فرهنگی همیشه و همواره نقش قرارگاهی است. برویم سراغ یک موضوع مهم و پربحث این روز‌ها هم در دولت و هم در مجلس و هم در جامعه و موضوع و مسئله حجاب، انتقاد‌هایی مطرح میشود نسبت به شورای عالی انقلاب فرهنگی که در این موضوع مهم، ورود مشخصی از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی به جهت ارائه پاسخ مناسب یا حل مسئله صورت گرفته است. چه کرده‌اید و پاسخ شما به این انتقاد‌ها چه است؟
خسروپناه: قبل از اینکه من دبیر شورا شوم، شورا از ۲۵ یا ۱۶ سال پیش در دولت‌های مختلف مصوبه‌های متعددی برای مسئله حجاب داشته است. واقعیت اینکه وقتی به شورا آمدم، دیدم هیچ مصوبه‌ای جدیدی نیاز ندارد، یعنی تمام سیاست ها، تقسیم مسئولیت ها، همه اینها مشخص شده است. بعد یک مصوبه‌ای هم در دوره شهید رئیسی ابلاغ شد که قبل از اینکه بنده دبیر شوم، اینکه مسئولیت راهبردی عفاف و حجاب با شورای عالی انقلاب فرهنگی است، مسئولیت راهبری این قصه با وزارت کشور است. یعنی اگر ما خلع سیاستی داشتیم، اگر نیاز به سیاست جدیدی در این حوزه داشتیم، شورای عالی انقلاب فرهنگی ورود کند و ما نیاز نداشتیم که ورود کند.
سؤال: پس چرا تا اینجا همه از موضوع حجاب صحبت می‌کنند به جز مغز اصلی سیاستگذاری فرهنگی کشور یعنی شورای عالی انقلاب فرهنگی؟
خسروپناه: شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره سیاست‌های عفاف و حجاب آنچه لازم بوده است مصوب کرده است، ابلاغ کرده است، تکلیف دستگاه هم روشن است. راهبری دستگاه‌های مختلف که این مصوبه را اجرایی کند، با وزارت کشور است. دقت بفرمایید حتی ما در شورا به این جمع بندی رسیده‌ایم که مسئله حجاب ۱۰ حوزه دارد. مثلاً بحث پوشاک و پوشش و لباس است. به طور مثال، ما همین مسئله پوشاک و لباس و بحث‌های مربوط به حوزه سیاستگذاری به اهل فن و فشن در حوزه و سیاستگذاری در حجاب و در حوزه پوشش و پوشاک، الان ۶۰ درصد از لباس‌هایی که در بازار شما می‌بینید از طریق قاچاق وارد میشود. به نظر شما این قاچاق از کجا می‌آید، شما ممکن است با ستاد مبارزه با قاچاق هم سؤال کنید، بگویند از طریق شوتی و کوله بر و اینها است، اما اینطوری نیست و از کانتینر‌ها است. بندر شهید رجایی را بازدید کنید یک ایکس ری فقط است آن هم برای کانتینر‌های ترانزیت. یعنی کانتینر‌هایی که وارد کشور می‌شوند، ایکس ری وجود ندارد که اینها را کنترل کند. البته الان در این ایام نمی‌دانم اضافه شده است، ولی تا آنجایی که خبر دارم، تا یکی دو ماه پیش هنوز در این وضعیت بود. وقتی لباس‌های متعدد قاچاق میشود و وارد میشود، بازار همین‌ها را عرضه می‌کند، دو آسیب می‌زند، یک به فرهنگ پوشش ما، دوم به تولیدکننده پوشاک آسیب می‌زند.
سؤال: انتقاد‌هایی می‌کنند و دولت عنوان می‌کند در موضوع حجاب بحث فرهنگی بسیار اولویت دارد و باید کار شود. شما الان اشاره کردید که ما در شورای عالی انقلاب فرهنگی در طول این بازه زمانی گذشته مصوبات بسیار خوبی داریم. دستگاه‌ها وظایف شان مشخص است، کارکردهایشان مشخص است، تکالیف شان به درستی تعریف شده است. اما بازوی نظارتی در این مدت چقدر فعال بوده است، بسیاری از انتقاد‌هایی که مطرح میشود، عنوان میشود بازو‌های نظارتی کارکرد‌های لازم را نداشتند، باز هم باید گفت نگاه فرهنگی نیازمند کار‌های بیشتر است؟
خسروپناه: ما دستگاه‌های مختلف را در شورا صدا زدیم، ازجمله صداوسیما، یعنی رئیس صداوسیما آمدند در صحن شورا، گزارشی از عملکرد و وظایفی که شورا مصوب کرده بود برای بحث احقاق حجاب را گزارش دادند. دانشگاه ها، وزارت علوم، وزارت بهداشت و سایر نهاد‌هایی که متولی این امر بودند، گزارش‌هایی دادند، بعضی از گزارش‌ها هم مفید و مؤثر بود.
سؤال: جمع بندی شما از عملکرد دستگاه‌هایی که در مصوبات آمدند چیست؟
خسروپناه: به بعضی هایشان شاید نمره از ۱۰۰، ۲۰ هم نمی‌دادیم. بعضی از دستگاه‌ها و نهاد‌ها کار‌های خوبی انجام داده بودند، ولی کار‌های خوبشان استمرار نداشت، بعضی از دستگاه‌ها کم کار کرده بودند، همه اینها در جلسه شورا بحث شد.
سؤال: جمع بندی چیست؟
خسروپناه: دستورهای لازم از سوی ریاست جمهوری هم به این نهاد‌ها ابلاغ شد. ولی یک بخشی از حرف‌های اینها این است که می‌گویند ما این کار را انجام بدهیم، نیاز به هزینه داریم و از این حرف‌ها و بحث‌های مالی را هم مطرح می‌کنند که من معتقد هستم یک بخشی از حرف شان درست است، یک بخشی واقعاً ترک فعل است. الان ما، چون در مقام محاکمه آن دستگاه‌ها نیستیم، من ورود نمی‌کنم ولی می‌خواهم این نکته را بگویم. به هر حال شما با یک نسلی مواجه هستید که بعضی از اینها زیست اصلی شان فضای مجازی است، حتی از طریق فیلترینگ اینها می‌روند و ورود پیدا می‌کنند و سبک زندگی شان تغییر پیدا کرده است. یعنی مسئله فرهنگ و مسئله حجاب یک مسئله خیلی ساده‌ای نیست که چهار نفر بیایند در نمازجمعه شعار بدهند، بعد بگوییم قصه حجاب حل شد. بله قطعاً قوانین می‌تواند تأثیرگذار باشد، بازدارنده باشد، ولی یک مسئله‌ای که ۳۰ سال تقریباً ما در آموزش و پرورش به آن توجه نداشتیم، چرا نداشته‌ایم، باید سؤال کنیم از این مسئولان آموزش و پرورش که در طول این ۳۰ سال بوده‌اند.
سؤال: فقط از آموزش و پرورش این سوال ر ا بپرسیم؟
خسروپناه: یکی آموزش و پرورش است، یکی وزارت علوم است، وزارت بهداشت است. حتی ادارات دولتی، در بعضی از ادارات دولتی، سازمان‌های دولتی، حالا سازمان‌های خصوصی را کار ندارم، بعضی از سازمان‌های دولتی می‌بینید گاهی اوقات مسائل مربوط به عفاف و حجاب را رعایت نمی‌کنند.
سؤال: الان شورای عالی انقلاب فرهنگی متولی فرهنگ کشور است، یعنی یکی از متولیان فرهنگ و مغز سیاستگذاری فرهنگی کشور است درمورد نگاه جدیدی صحبت کردید، با وجود همه مصوبه ها، اقداماتی که انجام داده است، برای نسل جدید چه کردید؟
خسروپناه: اولاً حکمرانی یک بخشی سیاستگذاری است، یک بخشی از آن تنظیم گری است، یک بخشی از آن راهبری است، یک بخشی از آن نظارت و ارزیابی است.
سؤال: سیاستگذاری باید شکل بگیرد تا برود به نظارت و ارزیابی؟
خسروپناه: کل فرآیند دست شورا نیست، ولی بخش سیاستگذاری دست شورا است. به نظر من شورای عالی انقلاب فرهنگی در سیاست‌های حجاب، کاملاً وظیفه اش را درست انجام داده است، نظارت هم می‌کند. اما نکته بعدی یک بخشی از اینها فضای مجازی است که عهده دار آن شورای عالی فضای مجازی است، بخش محتوا مسئولیتش با شورای عالی فضای مجازی است. بعضی‌ها خیال می‌کنند شورای عالی فضای مجازی فقط مربوط به حوزه فیلترینگ است.
سؤال: اشاره کردید در بخش نظارتی که شورا نقش نظارتی خودش را هم انجام داده است، شورا دستگاه‌ها را خواسته است، وظایف را تعریف و مشخص کرده است و دیده است که کدام دستگاه کم کار و کدام دستگاه‌ها حتی کار‌هایی را انجام نداده‌اند. ماحصل آنچه که خروجی این جلسات در موضوع حجاب بوده به کجا رسیده است؟
خسروپناه: یعنی الان مثلاً من باید بگویم اینها را چه مجازاتی کرده‌ایم؟ شورای عالی انقلاب فرهنگی که دستگاه قضایی نیست.
سؤال: که جدی‌تر گرفته شود؟
خسروپناه: جدی گرفته شده است. اراده قوی داریم من خواهش می‌کنم شما تفسیر منفی نکنید. شورای عالی انقلاب فرهنگی مسئله حجاب را هم جدی گرفته است.
سؤال: در راستای تقویت دستگاه‌ها برای اجرای بهتر موضوع حجاب؟
خسروپناه: شما که می‌فرمایید اراده جدی، یعنی منظورتان این است که اراده جدی نیست.
سؤال: اراده جدی‌تر داشتید؟
خسروپناه: اراده جدی است، اراده جدی‌تر هم است ولی توجه به این نکته کنید، آیا شورای عالی انقلاب فرهنگی برنامه و بودجه دست اش است، آیا شورای عالی انقلاب فرهنگی تقنین دست اش است، آیا شورای عالی انقلاب فرهنگی مجموعه قضایی و داوری و مجازات ترک فعل دست اش است. از شورای انقلاب فرهنگی انتظاری داشته باشید که در اختیارات دارد، شورای عالی انقلاب فرهنگی، سیاستگذاری و تعیین راهبری دستگاه‌ها است.
سؤال: و تعامل سازنده با دستگاه‌ها ؟
خسروپناه: بله تعامل جز راهبری است. وقتی برای وزارت کشور تعیین شده است راهبری این قضیه را برعهده بگیرد، یعنی مسئولیت عفاف و حجاب با وزارت کشور است. مسئولیت راهبری. اگر قرار باشد شورای عالی انقلاب فرهنگی خودش راهبری را به دست بگیرد، مصوبه خودش را زیر سؤال برده است.
سؤال: الان به حوزه تقیین اشاره کردید، بحث قانونگذاری، دکتر قالیباف چند روز قبل گفتند قانون عفاف و حجاب را فکر می‌کنم ۲۳ آذرماه ابلاغ می‌کنند، معاون حقوقی رئیس جمهور هفته گذشته، در برنامه گفتگوی ویژه اشاره کردند که بخش‌هایی از این قانون قابل اجرا نیست و البته نیازمند اصلاح دارد. نظر کلی شما راجع به قانون عفاف و حجاب بپرسم؟
خسروپناه: در این قانون هیچ مشورتی از شورای عالی انقلاب فرهنگی نداشته‌اند، خود مجلس مصوب کرده است. به نظر من سیاستگذاری حتماً نیاز به قانون دارد. اگر به سیاستگذاری عفاف و حجاب یا سیاستگذاری هر مقوله دیگری مثلاً سیاستگذاری هوش مصنوعی، سیاستگذاری نانو، بیوتکنولوژی، موسیقی، سینما، صنایع دستی، هر سیاستگذاری، اگر درکنار بسته سیاستی، بسته قانونگذاری و تنظیم گری نباشد، آن سیاست‌ها به نتیجه نمی‌رسند. حکمرانی سیاست بسنده، غلط است، این قاعده‌ای کلی است. به هر حال آقایان که در دولت‌اند باید بپذیرند مسئله عفاف و حجاب مسئله جدی جامعه ما است، باید به آن توجه شود. اینکه ۹۰ درصد، ۹۵ درصد، ۹۹ درصد باید کار فرهنگی کرد، کار تربیتی کرد، الان محل بحث من نیست. من هم جزء آن کسانی هستند که معتقد هستم مسئله عفاف و حجاب واقعاً بالای ۹۵ درصد آن بحث تربیتی، فرهنگی است. یعنی نباید خیال کنیم مسئله را با نیروی انتظامی و با قوه قضائیه و اینها باید حل شود.
یک عده‌ای ممکن است باند‌هایی باشند که قطعاً باید مجموعه امنیتی، مجموعه قضائی با آنها مقابله کنند. اما مسئله‌ای که مربوط به بینش است، به باور است، حتماً باید فعالیت‌هایی در این حوزه انجام داد ولی بحث تربیت، بحث فرهنگ، هم در آموزش و پرورش است، هم در صداوسیما است، هم در سازمان تبلیغات است و هم در مجموعه‌های دیگری که باید انجام بدهند. آیا اینکه شورایی بیاید سیاست‌هایی را ابلاغ کند، اما قانونگذاری مناسب نباشد، به نتیجه می‌رسد؟ یکی از اشکال‌های منتقدان که بر شورا وارد است این است که چرا این اجرا نشد، جواب این است که بعد از سیاستگذاری قانون انجام نشد. حالا این آقایانی که در دولتمردانی که قبول ندارند، می‌گویند این قانون اشکالاتی دارد، بیایند به مجلس مطرح کنند، اصلاح شود. مگر مجلس اعلام نکرده است که ما آماده هستیم که این قانون اصلاح شود و اشکالاتی که دارند و بعد از سیاستگذاری و قانونگذاری و ساختارسازی بحث راهبری است، نظارت است، ارزیابی است. ما در جلسات متعددی که با بعضی از خانم‌ها داشتیم که شبهه در حجاب داشتند، وقتی با آنها گفت‌و‌گو کردیم شبهه آنها حل شده است. پس بنابراین گفت‌و‌گو و کار فرهنگی حتماً اثرگذار است، ولی نباید به بهانه کار فرهنگی، اصل کار حجاب هم تعطیل شود و بی توجهی شود و مسئله را به جای حل کردن، منحل کنند.
source