به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست خبری نوزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مستند «سینما حقیقت» با حضور محمد حمیدیمقدم، دبیر جشنواره امروز ۱۶ آذر در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی برگزار شد.
در ابتدای جلسه، حمیدیمقدم با بیان اینکه جشنواره سینما حقیقت امسال با رویکردهای جدید و تغییراتی همراه بوده است، گفت: امسال رشد چشمگیری در تولید مستند داشتیم که حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد بیشتر از سال گذشته است. این موضوع در بخش فیلمهای کوتاه که تولید آنها با بودجههای کمتری صورت میگیرد، رشد بیشتری داشته است. این نشاندهنده رونق و حیات سینمای مستند در کشور است. امسال حدود ۷۸۰ فیلم به دبیرخانه جشنواره رسید که از این میان، در بخشهای مختلف مسابقه ملی و بینالمللی، ۲۵ فیلم در بخش کوتاه، ۲۳ فیلم در بخش بلند و ۲۰ فیلم در بخش بلند مستند انتخاب شدند. علاوه بر این، بخشهای جدیدی مانند بخش دانشجویی و بخش عکس به جشنواره اضافه شده است که نشاندهنده توجه ویژه به جوانان و فیلمسازان نوآور است.
وی در ادامه به اهمیت بخش عکس در جشنواره اشاره کرد و توضیح داد: امسال بخش عکس مستند به طور جدی وارد جشنواره شده است. در تلاش بودیم که پیوندی میان عکاسی مستند و سینمای مستند ایجاد کنیم و این اقدام به زایش تولیدات جدید کمک خواهد کرد. این بخش در خانه هنرمندان به همراه ورکشاپها و نمایشگاههایی که در آنجا برگزار میشود، بخشی جذاب و پرمخاطب خواهد بود. برای انتخاب فیلمها، از مشاوران خبره و کارشناسان سینمای مستند ایران بهره بردیم. این همکاری باعث شده است تا ترکیب متنوعی از فیلمها وارد جشنواره شود که تمامی اینها براساس مشورت با ۲۰ تا ۲۲ نفر از کارشناسان سینمای مستند کشور انتخاب شدهاند.
حمیدی مقدم در بخش دیگری از سخنان خود از توجه ویژه جشنواره به تکنولوژیهای نوین مانند مستند انیمیشن و واقعیت افزوده گفت و اظهار کرد: امسال تمرکز ویژهای بر مستند انیمیشن داریم که برای مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی اهمیت زیادی دارد. همچنین، یکی از مهمترین بخشهای امسال، توجه به واقعیت مجازی و ترکیب فضاهای جدید در سینمای مستند است که به آن توجه بیشتری خواهیم داشت.
وی به بخش ویژهای که به مقاومت و فیلمهای مستند مربوط به غزه اختصاص یافته نیز پرداخت و گفت: در کنار سایر بخشها، بخشی ویژه به فیلمهای مستند درباره مقاومت و شرایط غزه داریم. این بخش جداگانهای برای نمایش فیلمهای فلسطینی است و امسال مهمان ویژه جشنواره، یکی از برجستهترین فیلمسازان فلسطینی است که به دلیل شرایط جنگی سال گذشته نتواسته بود در جشنواره شرکت کند.
حمیدیمقدم با تأکید بر فعالیتهای مستندسازان ایرانی در جنگ ۱۲ روزه و ثبت مستندهای مربوط به این واقعه بیان کرد: فیلمسازان مستند ایران در شرایط سخت جنگ ۱۲ روزه توانستند با امکانات محدود، آثار قابل توجهی تولید کنند که به ثبت تاریخی این واقعه کمک کرده است. جشنواره سینما حقیقت فرصتی برای نمایش این آثار فراهم خواهد کرد تا همگان شاهد تلاشهای مستندسازان در ثبت حقیقت باشند. جنگ ۱۲ روزهای که در تابستان ۱۴۰۱ در ایران رخ داد، یکی از حوادث تلخ و پیچیدهای بود که تأثیرات زیادی بر جامعه ما گذاشت. این جنگ، هر چند مدت زمان کوتاهی داشت، اما نیروهای نظامی و غیرنظامی با تلاش و فداکاریهای خود در مقابل تهدیدات خارجی ایستادند و این اتفاقات به یکی از مهمترین سوژههای سینمای مستند تبدیل شد. مستندسازان ایرانی با دوربینهای خود سعی کردند ابعاد مختلف این درگیریها را ثبت و روایت کنند، تا تاریخنگاری دقیقی از این بحران در دنیای سینما باقی بماند.
وی ادامه داد: مستندهایی که در این مدت ساخته شد، نه تنها نمایی واقعی از جنگ ۱۲ روزه به نمایش گذاشتند، بلکه نشاندهنده مقاومت و اراده مردم و نیروهای مسلح ایران در مقابل تهدیدات نظامی بودند. این آثار به ما یادآوری میکنند که سینما و مستندسازی میتوانند نقش بسیار مهمی در ثبت تاریخ و حقیقت ایفا کنند. در جشنواره امسال، ما به این مستندها توجه ویژهای داریم و امیدواریم که این فیلمها بتوانند به نمایش عمومی گذاشته شوند تا همگان از نزدیک با واقعیتهای این جنگ و آثار آن آشنا شوند.
جایزه مردمی جشنواره سینما حقیقت
حمیدیمقدم با اعلام اینکه همانند سال گذشته جایزه مردمی جشنواره با همکاری انجمن تهیهکنندگان مستند برگزار میشود، تصریح کرد: ارتباط بسیار خوبی با انجمن داریم و همانند دوره قبل، این انجمن متولی جایزه مردمی است. سامانه آنلاین هاشور نیز که یکی از دقیقترین و سالمترین روشهای رأیگیری مردمی را ارائه میدهد، امسال هم جشنواره را همراهی میکند. میزان جایزه هم نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.
وی درباره اکران آنلاین توضیح داد: موضوع اکران آنلاین پیچیدگیهای خاص خودش را دارد. جشنواره سینماحقیقت از ابتدا تجربه جشنواره آنلاین را داشته، اما همیشه با این سؤال مواجه هستیم که آیا امسال برگزار کنیم یا خیر. برخی فیلمسازان تمایلی به پخش آنلاین ندارند. با این حال، برای چند فیلم مجوز گرفتهایم و طی یکی دو روز آینده با یکی دو پلتفرم مهم به توافق میرسیم تا تعدادی از آثار را در فضای آنلاین قرار دهیم. البته در دنیا معمولاً اکران آنلاین را فقط برای خریداران، مدیران جشنوارهها یا مدیران خرید تلویزیونها محدود میکنند و برای عموم کمتر در دسترس است.
حمیدیمقدم افزود: امسال چند فیلم سیاسی در جشنواره داریم. امیدوارم یکی دو فیلم ویژه را که خبرش را بهزودی اعلام میکنیم در بخش نمایشهای ویژه ارائه دهیم. بهطور طبیعی در این دوره نیز فیلمهای سیاسی حضور دارند و تعامل بسیار خوبی با فیلمسازان داشتهایم. امیدوارم جشنواره امسال بتواند میزبان واقعی صداهای مختلف باشد و اهل فکر و تخصص بتوانند نگاهها و رویکردهای متنوع را در سینماحقیقت مشاهده کنند.
حمیدیمقدم در ادامه به فشارها و فضای منفی بینالمللی اشاره و گفت: در سالهای اخیر در حوزه بینالملل با توطئهها و فضاهای منفی زیادی مواجه بودیم که مفصل است و بعد از جشنواره حاضرم درباره آنها شفاف صحبت کنم. متأسفانه بخشی از این فضا با همراهی برخی افراد هموطن شکل گرفته است. با این حال، با تمام سختیها سینمای ما بهویژه در حوزه فرهنگی توانست از این وضعیت عبور کند. موفقیت بینالمللی نیازمند رفتوآمد، گفتوگو و گسترش حوزه فکری است. ما برای دیدهشدن نمیجنگیم؛ انگیزه و موتور محرک ما عشق به معرفی دقیق جشنواره است.
وی اضافه کرد: امسال در جهان شاهدیم که بسیاری از روشنفکران و هنرمندان به سمت حمایت از فلسطین گرایش پیدا کردهاند. این وضعیت روایت متفاوتی ایجاد کرده و در تضاد با رسانههایی است که علیه ایران ایرانهراسی را ترویج میکنند. خوشبختانه امسال مهمانان خارجی اشتیاق زیادی برای سفر به ایران دارند و این یک اتفاق بزرگ است. در بخش بینالملل سعی کردهایم تنوع جغرافیایی داشته باشیم. تنها روی کشورهای اروپایی متمرکز نیستیم، بلکه توجه ویژهای به کشورهای همسایه، کشورهای همسو و مناطقی با میراث و زبان مشترک داریم؛ حوزههایی که متأسفانه در سالهای قبل کمتر به آنها پرداخته شده است. یکی از اهداف ما افزایش نفوذ و آشنایی سینمای مستند ایران در این کشورهاست.
دبیر هجدهمین جشنواره «سینما حقیقت» در بخش دیگری از نشست خبری خود با تأکید بر روند ارزیابی آثار، اظهار کرد: در اغلب جشنوارههای معتبر جهان، حجم بالای فیلمهای رسیده توسط هیئتهای مشاور ارزیابی میشود و نه شخص دبیر. در دنیا معمول نیست که دبیر جشنواره پنج هزار فیلم ببیند. سازوکارهای مشاورانه طراحی شده تا رأیها واقعی، مستقل و غیرصنفی باشد؛ بدون اینکه مناسبات صنفی یا ملاحظات اخلاقی و کاری بر داوریها اثر بگذارد. لازم به ذکر است در سه سال اخیر تلاش شده است که رأیهای مشورتی عادلانهتر به دبیر جشنواره ارائه شود و این آرا با نقشه رنگینکمانی تنوع آثار تطبیق داشته باشد.
حضور مهمانان خارجی در جشنواره
وی با بیان اینکه حضور مهمانان خارجی در جشنواره «سینماحقیقت» باید «کارکرد واقعی» داشته باشد، گفت: مهمان دعوت نمیکنیم فقط برای اینکه بگوییم از فلان کشور فیلمسازی آمده است. حضور مهمان باید در کارگاهها، تبادل دانش و ایجاد ارتباطات حرفهای دیده شود.
حمیدیمقدم در ادامه به نمونههای موفق گذشته از جمله مستندهای بخش کرونا در دوره چهاردهم پرداخت، افزود: امسال نیز در بخش نیمهبلند، آثاری در حوزه شناخت بیماری سرطان داریم؛ اما برای ایجاد یک بخش مستقل، هنوز به تولیدات قویتری نیاز است.
دبیر جشنواره به اختلاف سال ۱۴۰۱ میان جشنواره و دو صنف اصلی سینمای مستند درباره کاهش تعداد جوایز اشاره کرد و گفت: جامعه صنفی هنوز این کاهش جوایز را نمیپذیرد. به دنبال استانداردسازی و رساندن جوایز به پنج عنوان و کوتاهکردن مراسم اختتامیه هستیم، اما باید مراقب انگیزه هنرمندان هم بود. در ضمن کاهش جوایزی مانند فیلمبرداری، تدوین، صدا، موسیقی متن و… به یک «جایزه دستاورد فنی»، ممکن است باعث شود هنرمندان هر بخش احساس بیجایگاهی کنند.
وی اضافه کرد: جشنواره سینماحقیقت در تلاش است تا ضمن حفظ اصول کلان خود، از حضور استادان و فیلمسازان برجسته مستند از کشورهای مختلف بهره ببرد البته سال گذشته نیز یکی از استادان چینی در جمع داوران حاضر بوده و امسال نیز برنامههایی مشابه در دست اجراست.
حمیدیمقدم در توضیح نگاه جشنواره به پرترههای سیاسی و اجتماعی گفت: این آثار اهمیت زیادی برای شناخت تاریخ معاصر، بهویژه برای نسل جوان دارند و با وجود آنکه در انتخاب برخی آثار ممکن است گروههای تخصصی یا هیئتهای مشاور بهطور ناخواسته بیمهری نشان دهند، تلاش شده است نسبت مناسبی میان ژانرهای مختلف مستند رعایت شود. در سطح جهان، غالب جشنوارههای مستند به آثار اجتماعی و مستند صرف توجه بیشتری دارند و در جشنواره امسال نیز تمرکز بر این نوع آثار است. برای سال آینده تولید مستندهای پرتره سیاسی و اجتماعی در قالبی جذاب و هنری در مراکز تولید افزایش یافته و در بیستمین جشنواره سینماحقیقت نیز انعکاس پیدا خواهد کرد.
وی در پایان به اهمیت شفافیت و صداقت در ارائه اخبار اشاره کرد و گفت: خبرنگاران در تمام رئوس و لایهها سر میزنند و حقیقت کشف شدنی است. یک فیلم کوتاه را به دلیل ملاحظات حراستی و حفاظت از شخصیت اصلی اثر کنار گذاشتیم. در این فیلم، شخصیت اصلی در معرض پخش اطلاعاتی قرار داشت که اعضای نزدیک خانواده از آن مطلع نبودند و به دلیل سن بالا و حساسیت موضوع، اجازه انتشار داده نشد. این اقدام، مشابه بسیاری از جشنوارههای دیگر، به لحاظ حقوقی ضروری بود.
انتهای پیام
source