احسان عمرانی، از بنیانگذاران پلتفرم ویدیوی درخواستی فیلیمو، در گفتوگوی تفصیلی با برنامه «پلتفرم» درباره تاریخچه شکلگیری این سرویس و فراز و نشیبهای صنعت نمایش خانگی ایران سخن گفت. او تأکید کرد که ایده راهاندازی فیلیمو در سال ۱۳۹۳ شکل گرفت و تیمی چهار نفره ـ شامل او، برادران شکوری و یک شریک فنی ـ در صباایده تصمیم گرفتند نسخهای ایرانی از نتفلیکس راهاندازی کنند. عمرانی یادآور شد که در آن زمان زیرساختهای اینترنت و بانکداری و حتی مقررات رگولاتوری برای چنین کسبوکاری وجود نداشت و یکی از برادران شکوری نیز راهاندازی این سرویس را غیرممکن میدانست، اما با وجود تردیدها این پلتفرم در بهمن ۹۳ راهاندازی شد.
به گفته عمرانی، چهار سال نخست فعالیت فیلیمو صرف تأمین و پخش فیلمها و سریالهای خارجی دوبلهشده و خرید محتواهای داخلی شد. او میگوید قرارداد بستن با تهیهکنندگان در آن دوره بسیار دشوار بود و بسیاری از فعالان «نمایش خانگی» این کسبوکار نوپا را جدی نمیگرفتند؛ با این حال تیم فیلیمو با جذب مخاطب و بهبود زیرساختها توانست اعتماد تولیدکنندگان را جلب کند. به گفته او، پخش آنلاین سریال «شهرزاد» بر بستر فیلیمو اولین نقطه عطف جدی این صنعت بود؛ موفقیت این سریال نشان داد که اگر محتوای ایرانی با کیفیت ارائه شود، میتواند مخاطب گستردهای جذب و کسب درآمد قابلتوجهی ایجاد کند.
از تولید به مصرف تا تولید اختصاصی
عمرانی معتقد است که بعد از موفقیت «شهرزاد»، این مجموعه و سایر پلتفرمها ناگزیر شدند به سمت تولید اختصاصی حرکت کنند. نخستین سریال تولیدی پلتفرمهای VOD به نام «نهنگ آبی» در سال ۱۳۹۷ ساخته شد. او اذعان کرد که تیم مدیریتی فیلیمو در آن زمان تجربه تولید نداشت و همین امر باعث افزایش هزینهها و افت کیفیت شد، اما این تجربه مسیر را برای تولیدات بعدی هموار کرد. عمرانی فاش کرد که هزینه ساخت «نهنگ آبی» حدود ۲۴ میلیارد تومان بود که با توجه به قیمت ارز آن زمان، عددی بسیار بالا محسوب میشد؛ این پروژه بازگشت سرمایه قابل توجهی نداشت، ولی تیم مدیریتی با شجاعت فعالیت در این صنعت را ادامه داد.
او از چند تجربه ناموفق در سالهای بعد نیز یاد کرد و گفت که سریالهایی مانند «قبله عالم» بهدلیل کیفیت پایین و نقدهای حاکمیتی پس از چند قسمت متوقف شدند. عمرانی این شکستها را نتیجه تصمیمگیری بدون بهرهگیری از تحلیل دادهها و اتکای بیش از حد به سلیقه شخصی دانست.
تحلیل داده و شناخت ذائقه مخاطب
این عضو پیشین هیئتمدیره فیلیمو معتقد است که موفقیت تولیدات بعدی این پلتفرم به دلیل تحلیل رفتار کاربران بوده است. او توضیح داد که تیم فنی از طریق بررسی رفتار کاربر بر روی پلتفرم ـ از جمله محل توقف و عقب بردن و زمان خروج از محتوا ـ بانک اطلاعاتی بزرگی تشکیل داد و بر اساس این دادهها، محتوای مورد علاقه مخاطبان را شناسایی کرد. عمرانی گفت: «در دو سال گذشته حدود ۸۵ درصد حجم بازدید در صنعت نمایش خانگی متعلق به آثار ایرانی بوده است و این نشان میدهد که مخاطب ایرانی به محتوای بومی بسیار بیشتر از نمونههای خارجی واکنش نشان میدهد». این تجربه به فیلیمو آموخت که بهجای تکیه بر سلیقه شخصی مدیران یا تقلید از آثار خارجی، تولیدات را بر اساس دادههای واقعی تنظیم کند.
مدل درآمدی و اندازه بازار
عمرانی در بخش دیگری از گفتوگو به مدل کسبوکار پلتفرمهای نمایش خانگی اشاره کرد و چهار منبع اصلی درآمد را چنین برشمرد: فروش اشتراک (بهعنوان اصلیترین منبع)، تبلیغات، درآمد از محل ترافیک اینترنت و فروش بینالمللی. او گفت که فیلیمو نخستین پلتفرمی بود که با همکاری اپراتورهای تلفن همراه، امکان تماشای رایگان محتوا در ازای محاسبه ترافیک بهصورت تمامبها را ایجاد کرد و از محل این ترافیک سهمی دریافت میکرد. به گفته او، مجموع اشتراکهای فروختهشده در تمام پلتفرمهای ایرانی حدود دو تا دو و نیم میلیون است و حدود چهار و نیم میلیون نفر نیز بدون خرید اشتراک از طریق اپراتورها به تماشای محتوا میپردازند؛ این ارقام نشان میدهد که صنعت هنوز در مرحله «نوجوانی» قرار دارد و ظرفیت رشد فراوانی دارد.
نقد تصمیمهای هیجانی و تأکید بر آیندهپژوهی
عمرانی که حدود دو سال و نیم است از مسئولیت اجرایی در فیلیمو کنارهگیری کرده و اکنون فقط سهامدار این شرکت است، بر ضرورت تصمیمگیری خردمندانه در این صنعت تأکید کرد. او هشدار داد که «هوش هیجانی» و منافع کوتاهمدت برخی مدیران میتواند فرصتهای این صنعت را نابود کند.
او با اشاره به اینکه صنعت نمایش خانگی ایران هنوز به بلوغ نرسیده است، گفت فعالان این حوزه باید از رقابتهای ناسالم و حاشیهسازی پرهیز کنند؛ زیرا این صنعت مانند یک کشتی است و کسی حق ندارد آن را سوراخ کند. عمرانی همچنین معتقد است که با مدیریت صحیح، صادرات محتوای ایرانی به کشورهای عربزبان منطقه میتواند به منبع درآمدی پایدار تبدیل شود.
source