دستگاه تناسلی مردان از بخش­های مختلفی تشکیل شده است که قسمت­های بیرونی شامل آلت تناسلی، کیسه بیضه، بیضه­ها و غیره می­شود، بخش داخلی نیز متشکل از مجرای دفران، پروستات، مجرای ادرار و سایر اندام­های دیگر است. در مجموع این بخش­ها ساختار کلی سیستم تناسلی را به وجود می­آورند که در انجام عملکردهای جنسی و تخلیه ادرار فرد دخیل هستند.

عملکرد دستگاه تناسلی مردان

اندام­های مختلف در دستگاه تناسلی مردان وظایف زیر را بر عهده دارند:

  • تولید اسپرم­ها به­عنوان سلول جنسی و مایع منی برای حفاظت و تغذیه اسپرم­ها
  • انتقال اسپرم­ها به دستگاه تناسلی زنان
  • تولید و ترشح هورمون­های جنسی مردانه
  • قسمت­های داخلی و خارجی این سیستم برای کمک به انجام عمل ادرار

آناتومی و اجزای اندام تناسلی مردان

این سیستم در مردان از دو قسمت داخلی و خارجی تشکیل شده است که در هر بخش اندام­های متفاوتی وجود دارند که هرکدام وظیفه خاصی را بر عهده دارند.

اجزای خارجی دستگاه تناسلی مردان

آلت تناسلی

آلت تناسلی اندامی برای مقاربت جنسی در مردان است که قسمت­های مختلفی دارند. این بخش­ها عبارت‌اند از:

  • ریشه (Root): قسمت پایینی آلت که به دیواره شکم چسبیده است.
  • بدنه (Shaft): بدنه به شکل لوله یا استوانه است که درون آن 3 بافت با حالت اسفنجی وجود دارد، داخل این بافت­ها فضاهایی هستند که در زمان نعوظ پر از خون می­شود تا از این طریق باعث سفت شدن آلت و دخول در طول رابطه جنسی شود، پوست این ناحیه نیز شل و حالتی الاستیک دارد تا در هنگام تحریک جنسی امکان تغییر سایز آلت تناسلی را فراهم کند.
  • سر آلت (Glanse): قسمت بالایی و مخروطی­شکل آلت که با یک لایه پوستی به­نام ختنه­گاه پوشیده شده است، پوست رویی گاهی در روشی تحت عنوان ختنه برداشته می­شود.
  • دهانه مجرای ادرار: محل خروج ادرار و مایع منی در قسمت سر آلت قرار دارد که در زمان اوج لذت جنسی مسیر مجرای ادرار بسته می­شود و تنها مایع حاوی اسپرم از سوراخ بیرون می­آید.

کیسه بیضه

درون این کیسه که پوستی شل دارد بیضه­ها قرار دارند، دمای لازم برای انجام عمل اسپرم­زایی در حدود 34 درجه است به­همین دلیل کیسه بیضه در خارج از حفره شکمی قرار دارد، علاوه بر این وجود شبکه گسترده­ای از مویرگ­های خونی در این قسمت به تنظیم دما کمک می­کند.

بیضه­ها

2 عدد بیضه درون کیسه بیضه قرار دارد که دارای لوله­هایی به­نام اسپرم­ساز هستند، بخش میانی نیز در تولید هورمون جنسی مردانه نقش دارد. بیضه­ها از زمان تولد وجود دارند اما اسپرم­سازی از دوران بلوغ آغاز می­شود و معمولا تا پایان عمر ادامه دارد.

اپیدیدیم

اسپرم­ها بعد از تولید وارد یک لوله بلند می­شوند که به آن اپیدیدیم می­گویند، در ابتدا که اسپرم در بیضه ساخته می­شوند توانایی لقاح ندارند پس وظیفه دیگر این لوله نگه­داری و بلوغ اسپرم­ها است.

در نهایت بعد از تکمیل مراحل بلوغ، اسپرم وارد مجرایی به­نام دفران می­شود تا به بیرون از بدن هدایت شود.

اجزای داخلی دستگاه تناسلی مردان

در قسمت داخلی بدن اندام­هایی وجود دارد که جزئی از دستگاه تناسلی مردان به­شمار می­روند و در انجام وظایف مربوط به این سیستم ایفای نقش می­کنند که شامل موارد زیر است:

  • مجرای دفران: از هر بیضه یک لوله عضلانی خارج می­شود که وارد حفره شکمی شده و از پشت مثانه می­گذرد تا اسپرم­های بالغ را برای انزال به مجرای ادرار برساند.
  • مجرای انزال: در محل اتصال دفران و وزیکول سمینال این قسمت دیده می­شود که در ادامه حرکت اسپرم­ها نقش دارد.
  • مجرای ادرار: در انتها مایع منی که حاوی اسپرم است در زمان انزال از طریق مجرای ادرار به بیرون تخلیه می­شود.
  • وزیکول سمینال: کیسه منی 2 غده در پشت مثانه است که مواد قندی تولید می­کند و در اختیار اسپرم قرار می­دهد تا انرژی لازم برای حرکت را با استفاده از این مواد به­دست آورد.
  • پروستات: این غده در زیر مثانه قرا دارد و در تولید موادی برای تغذیه اسپرم نقش دارد، مجرای ادرار از وسط این غده عبور می­کند.
  • غدد پیازی-میزراهی: بعد از غده پروستات یک جفت غدد پیازی-میزراهی در مسیر حرکت اسپرم قرار دارد، این غدد مواد قلیایی و روان­کننده­ای را به مجرا می­ریزد تا اثر اسیدی ادرار را در مسیر اسپرم خنثی کند.

آشنایی با دستگاه تناسلی مردان

بیماری های سیستم تناسلی مردان

بیماری­های مختلفی وجود دارد که می­تواند مربوط به ناحیه تناسلی باشد، برخی از این مشکلات که ممکن است افراد به آن دچار شوند شامل موارد زیر است:

  • ناباروری مردان: برای این­که لقاح بین اسپرم و تخمک در بدن زنان انجام شود باید مراحل تولید اسپرم کاملا طبیعی باشد، همچنین تمام غدد و مجاری مربوط به انتقال اسپرم نیز باید برای تولید مایع منی و انتقال این مواد به درون دستگاه تولیدمثلی زنان به­خوبی عمل کند. در صورتی که هرگونه اختلال در عملکرد یکی از بخش­ها ایجاد شود امکان بروز ناباروری در مردان وجود دارد.
  • هیپرتروفی غده پروستات: با افزایش سن مردان امکان بروز این بیماری بیشتر است. در این وضعیت فرد برای ادرار کردن با مشکل مواجه می­شود.
  • هیدروسل: وقتی اطراف بیضه پر از مایع می­شود امکان تورم و درد در این ناحیه وجود دارد، که این اختلال با نام هیدروسل شناخته می­شود.
  • واریکوسل: هنگام ایجاد این بیماری رگ­های بیضه دچار پیچ­خوردگی یا واریس می­شود و در صورتی که درمان نشود احتمال ایجاد عقیمی در فرد وجود دارد.
  • PSA: یک پروتئین نشانگر ترشحات پروستات است که با انجام آزمایش سطح آن مشخص می­شود و در صورتی که مقدار آن افزایش پیدا کند، می­تواند نشانه اولیه بروز سرطان پروستات باشد.
  • بالانیت: به التهاب سر آلت تناسلی مربوط می­شود که می­تواند سبب بروز درد، خارش، حساسیت پوستی و علائم آزاردهنده دیگری شود.

علاوه بر موارد گفته شده امکان بروز انواع بیماری­های پوستی، عفونت­های قارچی، سرطان بیضه، زگیل و تبخال تناسلی نیز وجود دارد.

تنظیم غدد در اندام تناسلی مردان چگونه است؟

تولید اسپرم و تستوسترون تحت تاثیر غدد هیپوتالاموس و هیپوفیز است که در ناحیه مغز قرار دارند. هیپوتالاموس هورمون آزاد کننده به­نام GnRH تولید می­کند که وارد هیپوفیز شده و آن را تحریک می­کند تا هورمون لوتئینی­کننده (LH) و محرک فولیکول (FSH) را تولید کند.

هورمون FSH بر روی سلول­های سرتولی که در لوله­های اسپرم­ساز حضور دارند اثر می­کند تا فاکتورهای رشد و سایر محصولاتی که برای رشد اسپرم لازم است را تولید کند.

از طرفی نیز هورمون لوتئینی­کننده روی سلول­های دیگری به­نام لیدیگ که در فضای ببین لوله­های قرار دارند، اثر می­گذارد که در نهایت باعث تولید هورمون تستوسترون می­شود.

غلظت هورمون تستوسترون در لوله­های اسپرم­ساز 80 تا 100 برابر گردش عمومی خون در بدن است. این هورمون علاوه بر تاثیری که روی رشد اندام­های جنسی و اسپرم­زایی دارد، می­تواند باعث بروز صفات ثانویه همچون بم­شدن صدا، رشد ماهیچه­ها و استخوان­ها، رویش مو در قسمت صورت و دیگر بخش­های بدن شود.

دستگاه تناسلی مردان از دو بخش خارجی و داخلی تشکیل شده است که هرکدام از این قسمت­ها نیز شامل اندام­های مختلفی ازجمله بیضه، آلت تناسلی، کیسه بیضه، وزیکول سمینال، پروستات و موارد دیگری می­شود.

عملکرد این دستگاه شامل تولید اسپرم، انتقال اسپرم­ها به دستگاه تولیدمثلی زنان، تولید و ترشح هورمون­های جنسی مردانه و همچنین بخش­هایی از آن در تخلیه ادرار می‌شود.

کار این دستگاه تحت تاثیر هورمون­های مختلفی انجام می­شود، همچنین در این دستگاه احتمال بروز بیماری­های مختلفی وجود دارد.


source