کارشناس پایگاه داده یکی از مشاغل محبوب برای افرادی است که به فناوری اطلاعات (IT) و مدیریت دیتابیس‌ها علاقه‌مند هستند. به دلیل تقاضای بالای بازار کار نسبت به این شغل، فرصت‌های متعددی پیش روی متخصصان این حوزه وجود دارد. در ادامه بیشتر با شغل کارشناس پایگاه داده آشنا می‌شویم و جزئیات آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
کارشناس پایگاه داده کیست؟
کارشناس پایگاه داده (database administrator یا بطور خلاصه dba) مسئول نگهداری، امنیت و مدیریت پایگاه‌های داده است و همچنین تضمین می‌کند که داده‌ها به درستی ذخیره و بازیابی شوند.
کارشناسان پایگاه داده اغلب برای طراحی و پیاده‌سازی ویژگی‌های جدید و عیب‌یابی هرگونه مشکل با برنامه‌نویسان همکاری می‌کنند. این افراد همچنین با کارشناس امنیت بانک اطلاعاتی نیز همکاری می‌کنند. یک dba باید درک قوی از نیازهای فنی و تجاری سازمان خود داشته باشد.
اگر به این موقعیت شغلی علاقه‌مند هستید، برای مشاهده آگهی های استخدام dba روی لینک کلیک کنید.
شرح وظایف کارشناس پایگاه داده
یک کارشناس پایگاه داده، دیتابیس‌های نرم‌افزاری مانند سوابق مشتریان، نظرسنجی‌های آماری، اطلاعات سرشماری، حساب‌های کاربری و فهرست‌های کتابخانه را مدیریت و نگهداری می‌کند. کارشناسان پایگاه داده دسترسی ایمن به دیتابیس‌ها را فراهم کرده و در صورت خرابی سیستم، اقدامات لازم برای جلوگیری از بروز اتفاقاتی مانند از دست رفتن داده‌ها را انجام می‌دهند. آن‌ها همچنین ممکن است به توسعه یک سیستم پایگاه داده کمک کنند.
مسئولیت‌های دیگری که یک کارشناس پایگاه داده بر عهده می‌گیرد عبارتند از:
- ایجاد حساب‌های کاربری و مجوزهای جدید
- آزمایش تغییرات در ساختارهای پایگاه داده
- نظارت بر سیستم‌های پایگاه داده
- بهینه‌سازی سیستم‌های پایگاه داده با به‌روزرسانی‌های منظم
- به‌روزرسانی منظم برنامه‌های ضدویروس در سرورهای پایگاه داده
- عیب‌یابی و تشخیص مشکلات و پیاده‌سازی راهکارهای مناسب
- ادغام پایگاه‌های داده قدیمی
- انجام برنامه‌ریزی ظرفیت
- نظارت بر سخت‌افزار و سیستم عامل سرورهای پایگاه داده
دانش و مهارت‌های فنی مورد نیاز یک کارشناس پایگاه داده
کارشناسان پایگاه داده باید توانایی‌های فنی مختلفی داشته باشند. در ادامه برخی از مهارت‌های فنی مورد نیاز یک کارشناس پایگاه داده را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
زبان‌های پایگاه داده و سیستم‌های مدیریت
مدیریت مؤثر پایگاه داده به دانش عمیق زبان‌ها و برنامه‌های پایگاه داده مربوطه مانند SQL، MYSQL، SQL Server، SAP و Oracle نیاز دارد.
سیستم عامل‌های سرور
از آنجا که پایگاه‌های داده در کنار سیستم عامل‌های سرور وجود دارند، ممکن است آشنایی با سیستم‌هایی مانند Windows server و Unix برای کارشناسان پایگاه داده مفید باشد.
سیستم عامل‌های دسکتاپ
کارشناسان گاهی اوقات ممکن است نرم‌افزارهای دیتابیس مخصوص کاربران را نصب کنند یا به آن‌ها در حل مشکلات مرتبط با پایگاه داده کمک کنند. کارشناسان موفق افرادی هستند که با سیستم‌های رایج مانند ویندوز، MacOS و Linux آشنایی کافی دارند.
نصب قطعات سخت افزاری
کارشناسان پایگاه داده باید قطعات موجود در سرور را بشناسند و در صورت نیاز به جایگزینی اجزای خراب‌شده، توانایی انجام این کار را داشته باشند. این اجزا ممکن است شامل مادربرد، پردازنده مرکزی، رم، هارد درایو و… باشند.
راه‌های پشتیبان‌گیری و بازیابی اطلاعات
پشتیبان‌گیری و بازیابی سرورهای پایگاه داده از وظایف مهم کارشناسان است. آن‌ها باید موثرترین راه‌های پشتیبان‌گیری را انتخاب کرده و بتوانند، در صورت لزوم، با پیاده‌سازی آن‌ها پایگاه‌های داده را بازیابی کنند.
برنامه‌ریزی ظرفیت و طراحی پایگاه داده
مدیران پایگاه داده همچنین در راستای توسعه فرآیندهای مرتبط با فضای ذخیره‌سازی و مجوزهای کاربری بیشتر، برنامه‌ریزی ظرفیت را انجام می‌دهند.
پایگاه‌های داده ابری
از آنجایی که بسیاری از سازمان‌ها به سوی استفاده از پایگاه‌های داده ابری حرکت می‌کنند، آشنایی با طرز کار این دیتابیس‌ها می‌تواند نقش مهمی در استخدام افراد به عنوان کارشناس پایگاه داده داشته باشد.
تکنولوژی‌های بیگ دیتا
امروزه بسیاری از سازمان‌ها انتظار دارند که کارشناسان پایگاه داده فعالیت‌های مرتبط با علم داده (data science) را نیز انجام دهند؛ فعالیت‌هایی مانند شناسایی و نمایش داده‌های مرتبط با کسب‌وکار از میان مجموعه‌های بسیار بزرگ داده. به همین دلیل، یادگیری درباره تکنولوژی‌های NoSQL DBMS برای درک نحوه استفاده از بیگ دیتا، برای کارشناسان پایگاه داده مفید خواهد بود.
هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین
داشتن مهارت‌های مرتبط با هوش مصنوعی و یادگیری ماشین می‌تواند به کارشناسان پایگاه داده در خودکارسازی وظایف معمول، پیش‌بینی و پیشگیری از مشکلات احتمالی، تقویت پروتکل‌های امنیتی، بهینه‌سازی عملکرد پایگاه داده و بهبود چشم‌انداز شغلی کمک کند.
مهارت‌های نرم مورد نیاز کارشناس پایگاه داده
داشتن مهارت‌های تخصصی برای کارشناسان پایگاه داده ضروری است. اما این افراد باید مهارت‌های نرم مورد نیاز را نیز داشته باشند تا بتوانند وظایف خود را به درستی انجام دهند. در ادامه با این مهارت‌ها آشنا می‌شویم.
مهارت‌های ارتباطی
کارشناسان پایگاه داده همواره با مدیران، اعضای پشتیبانی فناوری اطلاعات، کاربران پایگاه داده، برنامه‌نویس‌ها و سایر اعضای سازمان در ارتباط هستند. توانایی برقراری ارتباط موثر با افراد مختلف به کارشناسان پایگاه داده کمک می‌کند تا وظایف خود را به شکل سریع و کارآمد انجام دهند.
مهارت‌های حل مسئله
این کارشناسان بسیاری از مسائل مرتبط با فناوری اطلاعات را هنگام مدیریت سیستم‌های پایگاه داده ارزیابی می‌کنند. این امر مستلزم توانایی درک اطلاعات پیچیده برای ابداع راه‌حل‌های خلاقانه و اجرای سریع و کارآمد آن‌ها است.
مهارت تفکر انتقادی
کارشناسان پایگاه داده، موقعیت‌ها را ارزیابی کرده و راهکارهای مؤثر را سریعا پیاده‌سازی می‌کنند. مهارت‌های تفکر انتقادی قوی به آن‌ها اجازه می‌دهد تا تصمیم‌های درستی اتخاذ کنند.
حقوق و بازار کار شغل dba
معمولا کارشناسان پایگاه داده بطور تمام وقت استخدام می‌شوند. البته برخی کارفرمایان نیز برای پروژه‌های موقت از این کارشناسان کمک می‌گیرند. درآمد ثابت کارشناسان پایگاه داده بین ۱۵ الی ۲۵ میلیون تومان است.
یک کارشناس پایگاه داده نقش مهمی در محیط کسب و کار مبتنی بر اطلاعات ایفا می‌کند. در سرتاسر جهان، همواره سازمان‌های بیشتری برای دستیابی به اطلاعات تحلیلی در مورد شرایط بازار، مدل‌های تجاری جدید و روش‌های کاهش هزینه از دیتابیس‌ها استفاده می‌کنند.
همچنین، انتظار می‌رود که با افزایش تعداد شرکت‌هایی که عملیات تجاری خود را به فضای ابری انتقال می‌دهند، بازار جهانی رایانش ابری گسترش یابد. در نتیجه، نیاز به کارشناسان پایگاه داده واجد شرایط همچنان رو به افزایش است.
شرکت‌های طراحی سیستم‌های کامپیوتری بیشترین آمار استخدام کارشناسان پایگاه داده را به خود اختصاص داده‌اند. سایر کسب‌وکارها و مؤسساتی که پایگاه‌های اطلاعاتی بزرگی دارند، مانند دانشگاه‌ها و ادارات دولتی، نیز به استخدام این کارشناسان می‌پردازند. کارشناسان پایگاه داده همچنین ممکن است در مخابرات و بانک‌ها کار کنند.
چرا شغل کارشناس پایگاه داده را انتخاب کنیم؟
افراد با انگیزه‌های مختلفی سراغ این موقعیت شغلی می‌آیند. در ادامه سه دلیل اصلی محبوبیت شغل کارشناس پایگاه داده را مرور می‌کنیم.
حقوق خوب
شغل کارشناس پایگاه داده حقوق خوبی دارد. یک کارشناس می‌تواند حقوقی بین ۱۵ الی ۲۵ میلیون تومان دریافت کند و با افزایش تجربه و تبدیل شدن به کارشناس ارشد یا مدیر، حقوق او نیز افزایش قابل توجهی خواهد داشت.
فرصت‌های شغلی متعدد
اهمیت مشاغل مربوط به علم داده روز به روز بیشتر می‌شود. بسیاری از سازمان‌ها به افرادی نیاز دارند که دیتابیس‌های آن‌ها را مدیریت کنند و به همین دلیل، همواره فرصت‌های شغلی متعددی در این زمینه در بازار کار وجود دارد.
امنیت شغلی
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، این شغل علاوه بر دانش فنی، به مهارت‌های مختلفی مانند تفکر انتقادی و حل مسئله هم نیاز دارد. کارشناسان پایگاه داده تصمیماتی می‌گیرند که ممکن است تأثیر بزرگی بر عملکرد تجاری شرکت داشته باشند. این شغل را می‌توان یکی از مشاغل پیچیده و در عین حال بااهمیت دانست. حتی زمانی‌که شرکت‌ها به فکر تعدیل نیرو هستند، احتمال اینکه کارشناسان پایگاه داده تعدیل شوند، بسیار کم است.
جمع‌بندی
در دنیای امروز، سازمان‌ها به اطلاعات اهمیت زیادی می‌دهند و به همین دلیل، حضور افرادی که این اطلاعات را حفظ و مدیریت کنند، ضروری به نظر می‌رسد. کارشناسان پایگاه داده یکی از کارکنان کلیدی سازمان‌ها هستند که مسئولیت نگهداری و رسیدگی به دیتابیس‌ها را دارند. در این مقاله به معرفی کامل شغل کارشناس پایگاه داده پرداختیم و ضمن بررسی وضعیت بازار کار آن، وظایف، مهارت‌ها و مزایای این شغل را مرور کردیم.