لکزایی:‌ انتظار در اندیشه مقام معظم رهبری از جنس عمل راهبردی است و شهید سلیمانی تبلور عملی انتظار

در این مراسم حجت‌الاسلام نجف لک‌زایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و رئیس برگزاری همایش‌های «شهید سلیمانی و مکتب انتظار و مقاومت» و «نظریه انتظار در اندیشه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای» به ایده پشتیبان این دو همایش اشاره کرد و گفت: ایده‌ پشت سر این همایش‌ها به یکی از مهمترین ویژگی‌های دین شناختی مقام معظم رهبری برمی‌گردد. وقتی به آثار ایشان حتی آثاری که از دوره قبل از انقلاب از ایشان داریم و نمونه بارز آن کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» هست، نگاه می‌کنیم می‌بینیم رویکرد ایشان به دین یک رویکرد سیستمی است. ایشان معتقدند خدای متعال دین را برای بشر فرستاد تا نظم جامعه مطابق با دین شکل بگیرد و حیات طیبه سامان دهی شود که لازمه‌اش این هست که دین در عرصه‌های مختلف زندگی ساری و جاری شود. وقتی آثار مقام معظم رهبری، سخنرانی‌ها و تفسیر ایشان از قرآن کریم را می‌بینیم متوجه یک ویژگی در آثار ایشان می‌شویم. اینکه بازخوانی معظم‌له از مفاهیم قرآنی و اسلامی یک بازخوانی راهبردی است. به خیلی از مفاهیم وقتی نگاه می‌کنیم مثل مفهوم تقوا، توکل، صبر، توحید، مفهوم نبوت، ولایت، امامت از این مفاهیم تماماً یک بازخوانی راهبردی صورت می‌گیرد. بنابراین بسیار خوب است که نسبت به آثار مقام معظم رهبری با یک رویکرد راهبردی تلاش‌های منسجمی صورت بگیرد و مهم‌ترین فایده‌اش هم این خواهد بود که فاصله دین شناسی جامعه ما با فاصله دین شناسی مقام معظم رهبری یک مقدار کمتر شود و آنگونه که مقام معظم رهبری اسلام را می‌فهمد، ما هم تلاش کنیم تا به این فهم و برداشت ها نزدیک شویم.

لکزایی در ادامه با اشاره به مفهوم راهبردی انتظار در اندیشه مقام معظم رهبری گفت: انتظار چیست و ما انتظار را چگونه فهم می‌کنیم و اگر ما منتظر هستیم یعنی چه حالتی داریم و چه کار باید بکنیم؟ مقام معظم رهبری انتظار را از جنس عمل می‌داند . «انتظار الفرج عباده» یعنی انسان منتظر باید یکسری اقدامات و کارها انجام دهد تا ما بگوییم او منتظر است . اگر کسی انتظار را به گونه‌ای فهم کند که از آن عمل بر نیاید، او برداشت درستی از مفهوم انتظار ندارد. این عمل هم یک عمل راهبردی است . یعنی همانطور که انتظار و مهدویت یک مفهوم و اندیشه راهبردی است، عملی که بر اساس انتظار از ما صادر می‌شود هم باید راهبردی باشد یعنی عملی که دارای اولویت، فوریت، مطلوبیت و از همه مهمتر حیاتی باشد . ایشان در همان کتاب طرح کلی فرمودند که ما غیر از اینکه حرف خوب را می‌زنیم باید حرف خوب فوری را بزنیم. بعد فرمودند دارای فوریت هم کافی نیست، باید حرف خوب دارای فوریت حیاتی را بزنیم و آن را محقق کنیم. بنابراین در مقوله انتظار ما باید رویکرد راهبردی داشته باشیم. این رویکرد ما را به عمل می‌رساند؛ عمل خوب مطلوب فوری حیاتی.

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی شهید سلیمانی را تبلور عملی انتظار عنوان کرد و گفت: اگر ما بخواهیم تبلور راهبردی انتظار را در عمل یک فرد نشان بدهیم می‌شود شهید سلیمانی. اگر کسی به واقع رویکرد راهبردی نسبت به انتظار داشت و عمل راهبردی انجام داد، این خودش می‌شود یک مکتب چون تجلی انتظاری هست که خود این انتظار تجلی یک مکتب است. مقام معظم رهبری تفسیری از آیه 9 سوره مبارکه حشر دارند؛ می‌خواهم بگویم شهید سلیمانی چه کار کرد. «وَالَّذِینَ تَبَوَّءُوا الدَّارَ وَالْإِیمَانَ مِنْ قَبْلِهِمْ یُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَیْهِمْ وَلَا یَجِدُونَ فِی صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِمَّا أُوتُوا وَیُؤْثِرُونَ عَلَی أَنْفُسِهِمْ وَلَوْ کَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَمَنْ یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» من جمله اول و یک کلمه از آن مد نظرم هست. می‌گوید انصار و مسلمانان ساکن مدینه دو کار کردند یکی تبوء دار و یکی تبوء ایمان. شما ترجمه‌ها را ببینید از کنار این آیه و مفهوم با سرعت عبور کردند. حتی تفاسیر هم به همین شکل می‌گویند یعنی این‌ها آماده و مهیا بودند و پیغمبر را دعوت کردند که تشریف بیاورید. اما مقام معظم رهبری اینجا روی کلمه تبوء یک توقفی می‌کنند و می‌فرمایند تبوء اینجا هم معنای لازم دارد و هم معنای متعدی. این به چه معنا است؟ یعنی هم خودشان را آماده کرده بودند. وقتی کسی می‌خواهد خودش را آماده کند از نظر ایمانی اوج می‌گیرد؛ آماده هرگونه جانفشانی می‌شود. آماده بذل جان و مال در راه خداوند می‌شود. و هم مدینه را آماده کرده بودند، اینجا تبوء معنای متعدی دارد. یعنی به این اکتفا نکرده بودند که بگویند ما آماده هستیم. گاهی ما با منتظرانی روبرو می‌شویم که فاقد رویکرد راهبردی به انتظار هستند؛ اما یک گام انتظار این است که من خودم آماده باشم و گام دوم این هست که جامعه، شهر، دیار، کشور و جهان خودم را آماده کنم. آیه می‌گوید تبوء الدار ولایمان یعنی هم خانه، سرزمین و آن منطقه را آماده حضور حضرت کردند و هم خودشان به لحاظ ایمانی  آماده بودند.

وی افزود : شهید سلیمانی چه می‌کند؟ پیشبرد امر مقاومت در منطقه و ساماندهی نیروها. شهید سلیمانی با تمام وجود دارد کل منطقه را آماده ظهور می‌کند، انسان منتظر این است. شما ببینید کاملاً حالت فرامرزی دارد یعنی یک جایی شما فاطمیون را دارید، زینبیون، حیدریون، حشد، کتائب، حزب الله و… را دارید. اینکه گفته می‌شود سپاه قدس یک سپاه فرامرزی و تمدنی هست، باید بگوییم یک سپاه منتظر هم هست چون دارد به حرکت انتظار در مقیاس جهانی و تمدنی و حتی فراتر از امت اسلامی در مقیاس مستضعفین دامن می‌زند. همان چیزی که باز در بیانیه گام دوم بر آن تاکید شده است که اسلام ناب در برابر نظام استکبار. اگر آنها می‌خواهند جهان به دو قطب سلطه‌گر و سلطه پذیر تقسیم شود، ما این را نمی‌پذیریم و نخواهیم گذاشت که این اتفاق بیفتد. آنها اگر بخواهند سلطه‌گر باشند ما با پرچم توحید با پرچم رهبری الهی، سلطه‌ستیز خواهیم شد. این هست که وقتی آقا می‌فرمایند شهید سلیمانی عاقل بود، عاقل در تعبیر دینی کیست؟ یعنی العقل ما عبد به الرحمان، عقل اگر در وجود کسی باشد او را به عبودیت الله می‌رساند. لازمه عبودیت الله اجتناب از طاغوت است. لازمه عبودیت، اطاعت از ولی خدا هست. و لازمه اطاعت، شناخت و معرفت به دستورات است. اینجاست که انتظار  و منتظر به معنای واقعی تحقق پیدا می‌کند. منتظری که نه تنها خودش آماده است بلکه جهان و منطقه و سرزمین را هم آماده می‌کند. بنابراین دغدغه ما در این دو همایش این بود که اولاً یک رویکرد راهبردی از انتظار بر اساس دیدگاه‌های مقام معظم رهبری ارائه شود و نظریه انتظار ایشان مهمترین مولفه‌اش همین است.

لکزایی در پایان خاطرنشان کرد:‌ اگر کسی بگوید آورده کلیدی شما چیست؟ آورده کلیدی همه این زحمات و تلاش‌های علمی این هست که ما در صورتی منتظر هستیم که علاوه بر خودمان به محیط پیرامون خودمان هم بپردازیم . علاوه بر ساختن خودمان به ساختن خانواده، محل، شهر، استان، کشور، منطقه و… در هر حدی که می‌توانیم و بسط ید داریم بپردازیم. این امری است که باید دنبالش برویم و باید بر آن بیفزاییم و در خودمان ارتقاء قدرت و توان به وجود بیاوریم. موانع را برطرف کنیم و مخصوصاً از موانع فکری که همچون غل و زنجیر بر دست و پای فکر و ذهن ما است، خارج شویم تا بتوانیم به تحقق امت و تمدن اسلامی با ظهور حضرت ولیعصر ارواحنا فداه کمک کنیم.

صحبتم را با این آیه قرآن و خطاب به مولای خودمان امام زمان ارواحنا فداه به پایان می‌برم:

یا أَیُّهَا الْعَزِیزُ مَسَّنَا وَأَهْلَنَا الضُّرُّ وَجِئْنَا بِبِضَاعَةٍ مُزْجَاةٍ

خدایا چنان کن سرانجام کار تو خوشنود باشی ما رستگار

پایان پیام/