کتابی که معماری دهه‌ها تهران را روایت می‌کند

به گزارش خبرگزاری تسنیم، مراسم رونمایی از کتاب «یک سده معماری تهران» اثر نگار منصوری به همت گروه شهرسازی و معماری مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران در محل نمایشگاه تهران برگزار شد.

منصوری نویسنده کتاب «یک سده معماری تهران» در این مراسم گفت: این پروژه سال 1399 با موضوع پایان یک قرن و لزوم نگاه به معماری کشور در یک نگاه مطرح شد که موضوع مورد بررسی من معماری شهر تهران بود. به دلیل اینکه موضوع مورد بررسی معماری شهر تهران در طول یک سده خیلی پیچیده بود و نمی‌خواستیم یک مطالعه سطحی و کلی داشته باشیم این کتاب روندی متفاوت دارد.

وی افزود: بعد از بررسی‌ها و برگزاری جلسات به این نتیجه رسیدیم که موضوع مورد بررسی را عمقی بررسی کنیم و از هر دهه بنایی که می‌توانست آن دهه را نمایندگی کند، انتخاب کنیم و معیارهایی برای انتخاب این ده بنا داشتیم و با وسواس این بناها را انتخاب کردیم زیرا می‌خواستیم هر بنا عملکرد عمومی داشته باشد و ماهیت فضای عمومی داشته باشد تا تاریخچه‌ای نیز از این فضای عمومی در اختیار شهرداری تهران قرار دهیم.

نویسنده کتاب «یک سده معماری تهران» ادامه داد: ما سعی کردیم طراح و عملکردهای مختلف و نشان دادن تنوع با معیارهای مختلف را داشته باشیم و معماری آثاری با مقیاس‌های خرد تا مقیاس ملی را روایت کنیم. ملاک اصلی ما طراحی بود، زیرا لازم بود با این آثار سبک تفکر معماری در آن دهه را روایت کنیم که در آن دهه معماری به چه سبک هدایت می‌شده و زمینه‌های فکری آن چه چیزهایی بوده است.

منصوری با بیان اینکه پروژه کتاب «یک سده معماری تهران» سه سال طول کشید، اضافه کرد: نگاه کتاب به هر دهه از منظر معماری، اجتماعی و شهری بوده و این کتاب پروژه مطالعاتی صرف نبوده است و ما با چندین نفر متخصص از جمله جامعه شناس شهری، شهرسازی و معماری مصاحبه کردیم که افراد مرتبط را نیز به سمت این موضوع بکشیم و نگاه هر تخصص به آن بنا را مورد سنجش قرار دهیم.

وی در خصوص اشاره نکردن کتاب به آثاری همچون برج آزادی و برج میلاد تصریح کرد: برج آزادی سمبل است و بیشتر از یک بنای عمومی یک یادمانی است و جنبه عمومی ندارد  و ما می‌خواستیم فضاها جنبه عمومی داشته باشد و نگاه ما به بناهای شاخص نبود و سعی کردیم از دسته‌ها و کاربردهای مختلف بناها را معرفی کنیم.

نویسنده کتاب «یک سده معماری تهران» با بیان اینکه مجتمع خوابگاهی دانشگاه علم و صنعت (دهه 60)، مسجد کوی دانشگاه تهران (دهه 80) و دانشگاه صنعتی شریف (دهه 40) به عنوان نماینده‌های سه دهه در کتاب آورده شده است، گفت: نظر شخصی من این بود که حتما یک مسجد باید در کتاب معرفی شود و انتخاب مسجد خیلی سخت بود و مسجد کوی دانشگاه بسیار شاخص بود و طراحی ویژه‌ای داشت که در زمان طراحی به عنوان فضای عمومی معرفی می‌شد.

وی افزود: دانشگاه صنعتی شریف یک معماری شاخص داشت و شروع یک معماری جدید بود و آغازی بود که تمام معماران به سمت و سوی آن حرکت کردند و حسین امانت در شروع آن حرکت نقش مهمی داشته و بسیار خوب عمل کرده است و نمی‌شد از آن گذشت.

منصوری تصریح کرد: دهه 60 چالش برانگیزترین دهه ما بود و ممکن بود ما هیچ پروژه‌ای از این دهه در کتاب معرفی نکنیم، زیرا تنها پروژه شاخص دهه 60 مصلی بود که در آن دوره تکمیل نشد. در دهه 60 به دلیل اینکه درگیر جنگ بودیم پروژه‌های شاخصی نداشتیم و فقط پروژه‌های مسکونی تعریف می‌شدند و وقتی سازمان برنامه آغاز به کار کرد، مسابقات طراحی پروژه‌های مسکونی را ارائه داد.

وی ادامه داد: خوابگاهی بودن مجتمع خوابگاهی دانشگاه علم و صنعت به دلیل جنبه عمومی خود به عنوان پروژه دهه 60 انتخاب شد، پروژه‌ای که صفر تا صد آن در دهه 60 انجام شد و تمرکز دانشگاه روی ساخت آن و تکمیل مجتمع تا سال 1368 آن را تبدیل به پروژه‌ای مهم کرده است.

نویسنده کتاب «یک سده معماری تهران» دهه هفتاد را دوره‌ای پررنگ در معماری شهری تهران دانست و گفت: در این دوره پروژه‌های شاخص و خوبی وجود داشت اما نبود منابع مالی کافی مانع از انجام آنها شد و پروژه مورد اشاره این دوره در کتاب که ترمینال 1 فرودگاه امام خمینی(ره) (دهه 70) است با تلاش زیادی اجرایی می‌شود و محدودیت مالی فشار زیادی به آن وارد کرد.

وی با اشاره به دسترسی سخت آرشیو بناهای مختلف گفت: آرشیو اطلاعاتی و تصویری بسیار سخت به دست آمد، به خصوص برای پروژه‌های ساختمان مجلس(دهه 50) و فرودگاه امام خمینی که دسترسی به آنها بسیار سخت بود.

گفتنی‌است سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم، بسازیم» تا 29 اردیبهشت‌ ماه در مصلای امام خمینی‌(ره) در حال برگزاریست و علاقه‌مندان می توانند با حضور در غرفه مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران در سالن شماره یک ناشران دانشگاهی، راهروی c، غرفه 29 از محصولات این مرکز بازدید به عمل آورند.

انتهای‌پیام/