شناخت ابعاد فقهی، در کتاب "سینمای تعاملی"

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، به تازگی کتاب «هنر هفتم و سینمای تعاملی» نوشته حجت الاسلام و المسلمین علی نهاوندی به همت پژوهشگاه فقه معاصر به زینت طبع آراسته و روانه بازار شده، از این رو با نویسنده این کتاب و مدیر گروه فقه هنر و رسانه مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در مورد محتوا و مسائل این کتاب مصاحبه‌ای انجام داده ایم که در ادامه خواهد آمد.

حجت الاسلام و المسلمین نهاوندی با اشاره به اینکه از یک سال و نیم گذشته بحثی در مورد ابعاد مختلف فقه هنر هفتم و موضوعات این صنعت بسیار مهم، تاثیرگذار و حساس مطرح کردیم، اظهار داشت: سینما قله فناوری‌های هنری و ارتباطی است و به همین دلیل به آن هنر هفتم می‌گویند، این ظهور قدرتمند سینما در تحولات فرهنگی و اجتماعی اثر می‌گذارد تا جایی که متخصصین می‌گویند بخشی از تحولات سبک زندگی از هژمونی جریان سینمایی – از بعد محتوایی تا حواشی پیرامون آن – ناشی می‌شود.

سینما تاثیرگذار بر سبک زندگی

وی در ادامه تاکید کرد: بی شک یکی از صنایع فرهنگی سازنده جهان فکری و محیط فرهنگی و تاثیرگذار بر سبک زندگی صنعت سینما است، این صنعت پر مخاطب و چندوجهی در یک رابطه دیالکتیک از فرهنگ و تمدن حاکم اثر پذیرفته و بر آن اثر می‌گذارد و با توسعه تکنولوژی‌های جدید مانند سینمای تعاملی ظرفیت‌های گسترده‌ای میان مخاطب و سینما ایجاد شده است که ضمن موضوع شناسی دقیق، نیازمند شناخت ابعاد فقهی آن توسط فقه پژوهان است.

نویسنده کتاب «هنر هفتم و سینمای تعاملی» با تاکید براینکه صنعت بسیار بزرگ سینما در دنیا با گردش مالی زیاد فعالیت دارد و اکنون شرکت‌های چند ملیتی عهده دار فعالیت در این صنعت خلاق و فرهنگی تاثیرگذار هستند، افزود: این صنعت با تکنولوژی‌های امروز وارد فاز‌های جدیدی شده و در بستر‌های اینترنت فعالیت می‌کند و یک سیستم و سبکی را تحت عنوان “سینمای تعاملی” بوجود آورده است.

“سینما‌های تعاملی” گونه ای پیشرفته‌تر از سینما‌های سنتی

وی در ادامه خاطر نشان کرد: من بخاطر آنکه ابعاد قضیه با موضوعات مرتبط با فقه هنر هفتم متفاوت بود و “سینما‌های تعاملی” یک گونه پیشرفته‌تر از سینما‌های سنتی است وارد این بحث شدم تا تبیین هنجار‌های تعاملی و ارتباطی با دانش فقه چارچوب بندی شود و ضوابط این پدیده چندضلعی فرهنگی که ابعاد هنری، رسانه‌ای و فرهنگی دارد و در جامعه سازی و فرهنگ سازی نقش ایفا می‌کند را تبیین کنم.

حجت الاسلام و المسلمین نهاوندی با اشاره به اینکه مخاطب در سینمای تعاملی یک تماشاگر منفعل نیست بلکه کاربر فعال است و در انتخاب سوژه فیلمنامه، پایان بندی ها، مدل کارکترها، زمان و مکان فعال است، تصریح کرد: این اتمسفری بود که احساس کردیم باعث می‌شود ضوابط و چارچوب‌های شرعی آن را در فقه پژوهشی مداخله دهیم و وارد این مسئله شویم.

وی در خصوص محتوای کتاب «هنر هفتم و سینمای تعاملی» ابراز کرد: این کتاب را به سه بخش تقسیم کردم؛ بخش اول کلیات و مفاهیم است و بخش دوم موضوع شناسی و ابعاد فقهی صنعت سینما مانند تکنولوژی سینما، نسبت حاکمیت و سینما از نظر حکمرانی فرهنگی، پدیده سلبریتی ها، پوشش هنرمندان و مباحثی کلی صنعت مورد بررسی قرار گرفته؛ موضوع شناسی سینمای تعاملی قابلیت پردازش دارد و ما این کار را انجام دادیم.

بخش های کتاب «هنر هفتم و سینمای تعاملی»

نویسنده کتاب «هنر هفتم و سینمای تعاملی» در ادامه افزود: بخش سوم کتاب موضوع شناسی و ابعاد سینمای تعاملی است که مانند بخش دوم وارد ابعاد فقهی سینمای تعاملی شده است؛ سینمای تعاملی مسئله داده پردازی‌ها را دارد و داده پردازی‌ها گاهی حریم شخصی و خصوصی را در بر می‌گیرد و گاهی با حوزه مهندسی افکار سروکار دارد؛ لذا در این کتاب ابعاد فقهی تولید، توزیع و مصرف به صورت تراکش قابل توجهی مورد بررسی قرار گرفته است و درباره شبکه قاچاق فیلم‌های سینمای تعاملی، توزیع غیرقانونی، مالکیت سینمای دیجیتال، ژانر کودک مطالبی بیان شده است.

حجت الاسلام و المسلمین نهاوندی ضمن بیان اینکه ایران در مورد سینمای تعاملی هنوز گام‌های ابتدایی را برداشته است، گفت: انتخاب سینما‌های تعاملی و خانگی در پیشرفت تکنولوژی رسانه دنیا به گونه‌ای است که خود کاربر سوژه و مُد کمدین را با جهت گیری خاص انتخاب می‌کند که در کتاب به این خصوص پرداخته شده است و موضوع نفوذ در افکار عمومی نیز مورد توجه قرار گرفته است.

وی در پایان بیان داشت: این کتاب به همت پژوهشگاه فقه معاصر و فعالیتی که دوستان در گروه‌های فرهنگ و هنر آنجا داشته اند تولید و در شهریور ۱۴۰۳ به زیور طبع آراسته شده است.

مهدی الهی