به گزارش ایکنا، هم‌زمان با شب میلاد حضرت محمد مصطفی (ص) و امام صادق (ع)، نشست ادبی «مهر محمدی» با حضور جمعی از شاعران پارسی‌زبان کشورهای ایران، افغانستان، پاکستان، هند و نیجریه با اجرای سیدمسعود علوی‌تبار به میزبانی گروه بین‌المللی هندیران برگزار شد.
در ابتدای این نشست معصومه محیا محمود؛ پژوهشگر ادبیات تطبیقی فارسی و اردو در طی سخنانی با عنوان «نعتیه‌سرایی در شبه‌قاره هند و پاکستان» بیان کرد: بسیار است نعتیه‌هایی که در خطه شبه‌قاره زبانزد خاص و عام است، اردوزبانانی که اشعار نعتیه فارسی را همانند اذکار عربی دعا و آیات قرآن، به عشق رسول‌الله می‌آموزند و زمزمه می‌کنند. از میان شاعران شبه‌قاره آنان که نعتیه‌سرایی را سرلوحه اشعار خود قرار داده‌اند امیر خسرو، عرفی، نظیری، جامی، قدسی، اقبال، امیر مینائی، محسن کاکوروی، احمدرضا بریلوی، کرامت شهیدی، بیدم وارثی، اکبر میرٹھی، بهزاد لکهنوی و… را می‌توان برشمرد.
مسئول کرسی اقبال و اتاق پاکستان در دانشکده ادبیات فارسی دانشگاه مشهد افزود: ازآنجاکه به باور نعت‌‌سرایان شبه‌قاره، تصور رفعت و بلندای ذات پربرکت رسول‌الله در شعور بشر نمی‌گنجد، بیان ثنا و اوصاف و کمال آن حضرت در حیطه توان شاعر نیست چراکه هماره خدشه افراط و تفریط در توصیف حضرتش لاحق می‌شود چنانکه عرفی شیرازی گوید: «عرفی مشتاب این ره نعت است نه صحراست/ آهستــه که ره بــر دم تیغ است قـــلم را». و دیگری گفته است: با خدا دیوانه باش و با محمد (ص) هوشیار. عین‌القضات همدانی در نثر تمهید اصل تاسع این جمله را با واژۀ «مصطفی» آورده است. اما شاعران پاکستان ازجمله اختر شیرانی و دیگر عاشقان رسول‌الله (ص) با نام محمد (ص) آن را به عنوان مصرعی برای شاهد مثال احترام به ساحت رسول‌الله (ص) ذکر می‌کنند.
محمود افزود: به قول اقبال در ارمغان حجازش، در این بارگاه اقدس شرط ادب لازم است، در دبستان رسالت، آنجا که بایزید بسطامی و جنید بغدادی از جلال و هیبتش لرزه بر اندام حاضر می‌شوند: «ادبگاهیست زیر آسمان از عرش نازک‌تر/ نفس گم‌کرده می‌آید جنید و بایزید اینجا». شاعران شبه‌قاره نیز به همین نمط و با آداب خاص نعت رسول گفتند، علامه اقبال این شرط ادب را اولین قرینه از قرائن محبت می‌داند. و شیخ عبد‌الحق محدث دهلوی عصاره و لب لباب نعت را در این دو بیت ریخته است: «يا صاحب الجمال و يا سيد البشر / من وجهک المنیر لقد نور القمر / لا يمكن الثناء كما كان حقه / بعد از خدا بزرگ توئی، قصه مختصر».
وی در ادامه بیان کرد: در پاکستان روزی در نمازخانه کتابخانه‌ای به نماز ایستادم، دیدم يكی از کارکنان آنجا در تعقیبات نماز دست به دعا برداشته و با حالت تضرع می‌خواند: «ز مهجوری برآمد جان عالم/ ترحم یا نبی‌الله ترحم». از او پرسیدم آیا فارسی می‌داند؟ گفت نه من و نه مادرم فارسی و عربی نمی‌دانیم ولی مادرم از کودکی همراه سوره‌ها و اذکار نماز این اشعار نعت رسول‌الله را به من آموزش داد تا در پایان هر نماز برای تقرب به رسول خدا و حصول شفاعت او این اشعار را بخوانم و من هم از کودکی تاکنون در پس هر نماز این اشعار را می‌خوانم؛ یعنی نه فارسی را از عربی تمییز می‌داد و نه می‌دانست این اشعار از شاعری فارسی‌زبان است. همچنین نوجوانی را دیدم که فارسی نمی‌دانست اما با صدایی زیبا نعت رسول را با شعر «نمی‌دانم چه محفل بود شب جایی که من بودم» از امیر خسرو دهلوی می‌خواند. این‌گونه است که می‌گویند زبان اسلام در پاکستان فارسی است تا عربی.
محمود تصریح کرد: با بررسی نعت‌های سروده شده در شبه‌قاره بعد از جامی، چنین به نظر می‌رسد که گویا همگی رنگ و بویی جامی گونه گرفته‌اند چنانکه محمدشاه استاد دانشگاه پنجاب در خصوص تأثیرگذاری نعتیه‌های جامی در شبه‌قاره می‌گوید: «جامی فقط یک شاعر و عارف بزرگ نیست برتر از آن، او نعتیه‌گویی عاشق رسول‌الله است که سروده‌هایش عشق والهانه او را غمازی کرده آینه‌دار محبت و خلوص اوست. به همین دلیل است که هر شنونده و خواننده‌ای از شعرش متأثر می‌شود. اشعار نعتیه او چنان خالصانه، پرنفوذ، پرجوش و پرسوز است که مثل و مانندی برای آن نمی‌توان یافت. چنانکه غزل حافظ مقبول همگان است نعت جامی نیز آن‌قدر مقبول بارگاه است که هر شاعر نعت‌سرای پس از او، شعر جامی را سرمشق خود قرار داده است».
همچنین، در این نشست شاعران و هنرمندانی چون علیرضا قزوه، ایرج قنبری، سیدمسعود علوی تبار، مهدی باقرخان، علی مزمل، محمد عشرت صغیر، سیدتصور مهدی، رسول شریفی، محمدعلی یوسفی، نغمه مستشارنظامی، معصومه محیا محمود، عاطفه جوشقانیان، میترا ملک محمدی، سمانه خلف زاده، آسیه مرادپور، نجمه پورملکی، فاطمه ناظری، زهره یوسفی، ام‌البنین بهرامی، آمنه آل اسحاق، سارا عبداللهی، صبا فیروزی، خدیجه دیلمی، زینب رحمانی و زهره یوسفی حضور داشتند.
انتهای پیام
source