ناجی آینده گیشه سینمای ایران

هزینه تولید یک فیلم سینمایی در حال حاضر به طور متوسط به 30 میلیارد تومان رسیده است، یعنی هر اثر باید فروش 80 میلیارد تومانی را رد کند تا سرمایه‌گذارانش به جز بازگشت سرمایه اولیه به سوددهی هم برسند. چند درصد فیلم‌های اکران‌شده در سال چنین فروشی را تجربه می‌کنند؟ تنها فیلم‌های کمدی و چند اثر خاص به سوددهی می‌رسند. حتی بعضا برخی فیلم‌های پرستاره با تمام حمایت‌ها و موقعیت ویژه اکران به زحمت کمی بیشتر از هزینه تولیدشان فروش می‌کنند و خبری از سوددهی نیست. در وضعیت فعلی یک تهیه‌‌کننده خط‌مشی مشخصی برای تولید یک اثر و بازگشت سرمایه‌‌ سرمایه‌گذاران ندارد و صرفا ناچار است با ساخت کمدی‌هایی در پیروی از فیلم‌های پرفروش پیش از خود به حیات حرفه‌ای ادامه دهد. اگر نگاهی به هزینه تولید و گیشه یک انیمیشن در 15 سال گذشته داشته باشد، اغلب این آثار توانسته‌اند فروشی حداقل 2 برابری نسبت به هزینه تولیدشان در داخل کشور داشته باشند و علاوه بر آن در خارج از کشور نیز به درآمدزایی قابل قبولی برسند.

در تمام دنیا انیمیشن‌سازی جایگاه ویژه‌‌ای در سینمای کشورها دارد و بخش قابل توجهی از چرخه اقتصادی سینما را پوشش می‌دهد. برای نمونه آثار مشترک کمپانی‌های دیزنی – پیکسار همواره یک شگفتی برای مخاطب به حساب می‌آیند و بعضا از لحاظ قصه‌پردازی و فیلمنامه پیشگام‌تر از سینمای رئال حرکت می‌کنند. انیمیشن‌هایی چون «روح» و «درون بیرون1 و 2» یک شگفتی در صنعت انیمیشن‌سازی جهان محسوب می‌شوند؛ این آثار مضامینی عمیق و روانشناسانه را با زبانی روان و خلاقانه ارائه می‌دهند و درکی شگرف را برای مخاطب طیف‌های مختلف رقم می‌زنند؛  آن هم در زمانه‌ای که سوشال مدیا مخاطب را محاصره کرده و تماشاگر با رگبار محتواهای گذرا و سطحی مواجه است.

استاندارد انیمیشن‌سازی در ایران نسبت به 2 دهه گذشته پیشرفت چشمگیری داشته است و برخی تولیدات تیم‌های انیمیشن‌سازی در ایران از لحاظ تکنیک چیزی کم از نسخه‌های خارجی فعلی ندارند. نقطه عطف مهم انیمیشن‌سازی ایران در دهه 90 رقم خورد و آغازگر این مسیر انیمیشن «تهران 1500» بود؛ در این دهه انیمیشنی چون «شاهزاده روم» سومین فیلم پرمخاطب سال شد و انیمیشن «فیلشاه» نیز 2 برابر هزینه تولیدش فروش داشت. در سال‌های اخیر نیز انیمیشن «پسر دلفینی» با وجود شرایط سخت مقطع اکرانش در ایران به فروش قابل توجهی دست یافت و همزمان در اکران خارج از کشور نیز گیشه موفقی داشت. سال گذشته انیمیشن «بچه زرنگ» شانه به شانه کمدی‌های پرفروش حرکت کرد و یک شگفتی رقم زد.  در هفته‌های اخیر نیز «ببعی قهرمان» افتتاحیه موفقی را در گیشه تجربه کرده است. انیمیشن «شنگول منگول» با نام جهانی «گولز» نیز در روزهای آینده به اکران می‌رسد و به نظر می‌رسد با توجه به موفقیت‌های جهانی و ظرافت در طراحی، اجرا و صداگذاری همه رکوردهای پیش از خود را از لحاظ فروش و رضایت مخاطب به خود اختصاص دهد.

همه اینها نشان از آن دارد که اکنون زمان آن رسیده متولیان سینمای ایران نگاه ویژه‌‌تری  به صنعت انیمیشن‌سازی ایران داشته باشند و علاوه بر برطرف کردن کاستی‌های این حوزه و سینمای کودک و نوجوان مسیر را برای عرضه بین‌المللی این آثار هموار کنند. در صورت نگاه جهانی اتاق فکر و طراحی فیلمنامه، ایران می‌تواند یکی از کشورهای موفق در این حوزه باشد.

در تولید انیمیشن تهیه‌کنندگان می‌توانند با طراحی یک ساختار مدون برای رسیدن به گیشه موفق تلاش کنند. با توجه به وضعیت دستمزدها در سینمای ایران و کمتر بودن ریسک بازگشت سرمایه در انیمیشن‌سازی؛ اعتماد به تیم‌های مجرب می‌تواند آینده روشن‌تر برای گیشه تک‌بعدی سینمای ایران رقم بزند. مدیریت سینمایی می‌تواند در این مسیر کمک ویژه‌ای به صنعت انیمیشن‌سازی ایران داشته باشد و با تاسیس مراکز آموزشی برای جوانان، تشکیل اتاق فکر با حضور افراد مجرب و از همه مهم‌تر حمایت از بخش خصوصی مسیر را برای این مهم همواره‌تر کند.