هنر رضوی مکمل هنر ایرانی – اسلامی است

به گزارش ایکنا؛ نشست نخستین همایش ملی «هنر از منظر اندیشه اسلامی و اندیشمندان مسلمان»، دوشنبه؛ 10 دی با حضور جلال غفاری، دبیر اجرایی؛ محمدرضا حسنایی، دبیر علمی همایش؛ محمدرضا حسنی‌آهنگر، رئیس دانشگاه جامع امام حسین(ع)؛ سردار محمدرضا نقدی، معاون هماهنگ‌کننده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی؛ حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجید شاه‌حسینی، رئیس فرهنگستان هنر در سالن جلسات فرهنگستان هنر برگزار شد.

شاه‌حسینی در این همایش با اشاره به آنکه صحبت درباره هنر اسلامی و هنرمندان مسلمان از آن دست مؤلفه‌هایی است که سال‌ها جای بحث و صحبت درباره آن در نشست‌های نخبگانی و اندیشمندانه وجود دارد، یادآور شد: عقل در هنر دینی «عقل متصل» است که رنگ‌وبوی توحید می‌گیرد.

وی با اشاره به آنکه انسان هنرمند متعهد و تابع عقل متصل؛ جهان را تجلی حضرت رب در آیینه حسن می‌داند و هنرمند در این مسیر به کشف جوانب این منظره واحد می‌پردازد، خاطرنشان کرد: ثمره هنر دینی، «توحید» و ثمره هنر یونانی، «شرک» است. از همین روست که ضرورت یونانی‌زدایی از ساحت هنر ایرانی اسلامی از اهمیت بسیاری برخوردار است و تا زمانی‌که شاهد جولان تفکر هنر یونانی در قامت علوم انسانی کشورمان باشیم نمی‌توانیم به تحقق عینی، حقیقی و جریان‌ساز ماهیت حکمت ایرانی در عرصه هنر زیر التزام پرچم اسلام و هنرمندان مسلمان دست پیدا کنیم.

شاه‌حسینی با اشاره به آنکه در هنر برگرفته از میراث یونانی انکار فضائل ربانی، حرف نخست را می‌زند، تصریح کرد: این در ساحتی است که در هنر اسلامی و حکمی ما به ‌جای تراژدی و کمدی که به تمامی جبر محکوم به شکست در برابر خدایان پوچ یونانی است؛ حماسه داریم و در حماسه چیزی به‌ نام شکست وجود ندارد. انسان متصل و متکی به رب جهان است که می‌تواند در نهایت از پس شکست‌ها برای خود مسیر پیروزی را فراهم سازد.

رئیس فرهنگستان هنر با تأکید بر آنکه در نگاه هنر حکمی، نوعی از واقع‌گرایی در جهان وجود دارد که جهان را به محضریت اتفاق‌های مقدر خداوندی مقدر می‌داند، یادآور شد: در ساده‌ترین تعریف برای دریافت این مؤلفه علمی می‌توان به حرکت پیاده‌روی اربعین اشاره کرد. حرکتی که شمایل عینی «رئالیسم شهودی» به‌ عنوان هنر واقع‌گرای برآمده از تفکر هنر حکمی؛ ایرانی و اسلامی است. این شمایل عینی در برابر تمامی هنرهای واقع‌گرای غربی می‌تواند قد راست کند و حرف‌های فراوانی برای گفتن داشته باشد.

وحی رحمانی عالی‌ترین مرتبه خلق اثر حِکمی است

این مدرس دانشگاه و پژوهشگر فلسفه هنر با بیان آنکه «عنصر خیال» در هنر حکمی، ایرانی و اسلامی «وحی» است و «وحی رحمانی»، عالی‌ترین مرتبه وحی است که هنرمند متعهد به حکمت اسلامی می‌تواند به ساحت آن دست یابد و در سایه این ساحت پا به خلق آثار هنری بگذارد، خاطرنشان کرد: این در شرایطی است که در هنر یونانی بنا بر تعابیر قرآنی ما با «اختیال» (تخیل) و نه وحی برای ابزار خلق اثر هنرمندانه توسط هنرمند مواجه هستیم.

شاه‌حسینی در پایان سخنان خود با اشاره به آنکه اگر امروز کشوری به اسم ایران داریم باید آن را ماحصل سفر علی‌ابن‌موسی‌الرضا(ع) و شکل‌گیری تشیع علوی و رضوی در ایران بخوانیم و بدانیم، یادآور شد: زمانی ‌که نام ایران در جهان به فراموشی سپرده شد، در دوران صفویه بار دیگر این تشیع بود که نام ایران را بر بلندای جهان تثبیت کرد و از این نظر می‌توان ساحت جریان‌سازی سفر علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) به ایران، هنرمندان مسلمان و شیعه‌ای که با واسطه این سفر توانستند خود را معرفی کنند را امروز، فصل مهمی از جریان‌سازی هنر حِکمی اسلامی، متکی بر معنویت و باورهای ایرانی در جهان شاهد باشیم. از همین روست که با قدرت و با اثبات ادله‌های متفاوت می‌توان گفت که هنر ایرانی-اسلامی را جز با منطق هنر رضوی نمی‌توان تکمیل کرد.

مسئله امروز جهان جنگ هنر و رسانه است

غفاری دبیر این همایش با اشاره به آنکه برگزاری نخستین همایش ملی «هنر از منظر اندیشه اسلامی و اندیشمندان مسلمان»، طی هشت جلسه تخصصی که سال گذشته با حضور جمعی از دغدغه‌مندان حوزه هنر برگزار شد شکل گرفت، یادآور شد: در آن جلسات نتیجه بر این قرار گرفت که تجمیع هنرها جز با پشتوانه‌های نظری امکان‌پذیر نخواهد بود.

وی خاطرنشان کرد: مسئله امروز جهان جنگ هنر و رسانه است و اگر بخواهیم در این ‌میان دستاوردی داشته باشیم این مهم محقق نخواهد شد جز آنکه در مباحث علمی، فقهی، فلسفی، عرفی و عرفانی بتوانیم ورودی توأم با تولید محتوا و اندیشه متکی بر حکمت هنر ایرانی و اسلامی داشته باشیم.

غفاری در پایان در برشمردن اهداف نخستین این همایش گفت: تشویق و ترغیب در نظریه هنر و زیبایی‌شناسی در فرهنگ اسلامی؛ تقویت انتشار مقالات تألیفی در عرصه اندیشه و هنر؛ مطرح کردن مبانی تئوریک هنر از منظر اسلامی بر پایه نمونه‌های غربی و اسلامی نیز بررسی ماهیت و اولویت هنر در عرصه فلسفه هنر؛ مهم‌ترین اولویت‌های این همایش را تشکیل می‌دهند.

تحقق تمدن نوین اسلامی با اتکا به هنر حِکمی ایرانی

در ادامه این جلسه محمدرضا حسنایی، دبیر علمی این رویداد سخنان خود را با نقل به مضمون از فرمایش مقام معظم رهبری آغاز کرد و گفت: معظم‌له پیش از این فرموده بودند روزی در بخشی از تاریخ، علم دنیا در دست مسلمانان بود و چرا امروز اینگونه نشود. چرا 30 سال آینده تمام دنیا برای به دست آوردن علم روز به ‌دنبال اسلام و جهان اسلام نیایند. این اتفاقی است که به برکت اسلام و انقلاب امکان وقوع دارد و باید برای آن تلاش کرد.

دبیر علمی همایش ملی «هنر از منظر اندیشه اسلامی و اندیشمندان مسلمان» با اشاره به آنکه جایگاه اثربخش و جریان‌سازی هنر حِکمی اسلامی برای تحقق تمدن اسلامی همان مهمی است که با وقوع انقلاب امکان تحقق آن امروز بسیار منطقی به شمار می‌رود، یادآور شد: در این ‌میان نیازمند تعریف هنر از دیدگاه اسلام و اندیشمندان مسلمان در راستای گام گذاشتن در حوزه تحقق تمدن اسلامی هستیم.

حسنایی در پایان با اشاره به آنکه ارائه 110 مقاله ازسوی متخصصان امر و کارشناسان به نخستین گام همایش ما را برای برگزاری گام دوم این رویداد به شکل بین‌المللی تشویق و ترغیب کرد گفت: در سال آینده این رویداد به شکل بین‌المللی و جهانی برگزار خواهد شد.

در پایان این مراسم؛ شاهد رونمایی کتب در نخستین همایش «هنر از منظر اندیشه اسلامی و اندیشمندان مسلمان» بودیم که این کتاب‌ها عبارتند از «زیبایی و هنر در آئینه اندیشه علامه طباطبایی»؛ «در وصف آن شمایل»؛ «حکمت هنر اسلامی»؛ «نسبت هنر با حقیقت» و «درس‌گفتارهای نخستین همایش ملی هنر از منظر اندیشه اسلامی و اندیشمندان مسلمان» با حضور استادان و مهمانان حاضر در این رویداد رونمایی شد.

انتهای پیام