تأکید رهبر انقلاب بر اهمیت حضور قلب در اعتکاف

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، در آستانه ایام اعتکاف ماه رجب، توصیه‌هایی ارزشمند برای معتکفان ارائه کردند. ایشان در تازه‌ترین بیانات خود در تاریخ 19 دی 1403 فرمودند: «در حال اعتکاف سعی کنند نماز را با حضور قلب بخوانند.»

این توصیه، با هدف بهره‌گیری عمیق‌تر از معنویت مراسم اعتکاف و ایجاد ارتباط خالصانه‌تر با خداوند مطرح شد. اهمیت نماز به‌عنوان پایه عبودیت و عبادت در این مراسم، محور اصلی بیانات ایشان بود.

اعتکاف؛ یکی از رویش‌های انقلاب اسلامی

رهبر انقلاب اسلامی در مناسبت‌های مختلف، مراسم اعتکاف را از «رویش‌های انقلاب» معرفی کرده‌اند. در سال 1384 ایشان با اشاره به استقبال جوانان از این برنامه، اعتکاف را فرصتی برای تقویت روحیه معنوی نسل جوان دانستند. ایشان تأکید کردند: «این رویش‌های انقلابی که پدیده اعتکاف یکی از آن‌هاست، در هیچ زمان دیگری چنین گسترده و پرشور نبوده است.»​

ایشان در بیانات در خطبه‌های نماز جمعه در تاریخ 28 مرداد 1384 نیز به مسئولیت معتکفین اشاره کرده و فرمودند: «پدیده اعتکاف یکی از رویش‌های انقلابی است؛ ما اول انقلاب این چیزها را نداشتیم. اعتکاف همیشه بود. زمان جوانی ما وقتی ایام ماه رجب فرا می‌رسید، در مسجد امام قم – آن هم فقط قم؛ در مشهد من اصلا اعتکاف ندیده بودم- شاید پنجاه نفر، صد نفر فقط طلبه اعتکاف می‌کردند. این پدیده عمومی، این‌که ده‌ها هزار نفر در مراسم اعتکاف شرکت کنند، آن هم اغلب همه جوان، جزو رویش‌های انقلاب است. من یک وقت عرض کردم که انقلاب ما ریزش دارد، اما رویش هم دارد؛ رویش‌ها بر ریزش‌ها غلبه دارند. پس خوشا به حالتان معتکفین عزیز! توصیه من این است که در این سه روزی که شما در مسجد هستید، تمرین مراقبت از خود بکنید؛ حرف که می‌زنید، غذا که می‌خورید، معاشرت که می‌کنید، کتاب که می‌خوانید، فکر که می‌کنید، نقشه که برای آینده می‌کشید، در همه این چیزها مراقب باشید رضای الهی و خواست الهی را بر هوای نفستان مقدم بدارید؛ تسلیم هوای نفس نشوید.»

توصیه‌های معنوی ماندگار

رهبر انقلاب در سال‌های گذشته، در توصیه‌ای خطاب به معتکفان، تأکید کردند که حتماً نماز حضرت جعفر طیار (علیه‌السلام) را بخوانند. در این توصیه که در سال 1392 ارائه شد، ایشان فرمودند: « در ایام اعتکاف اقلاً یک‌بار نماز حضرت جعفر طیار علیه‌السلام را بخوانند، اما اگر در هر سه روز اعتکاف این عمل را انجام دهند بهتر است.»

در توصیه دیگری در سال 1387 ایشان در دیدار اقشار مختلف مردم به مناسبت میلاد امام على (ع)، کتاب شریف صحیفه سجادیه را به عنوان «معجزنشانی» معرفی کرده و خواندن دعاهای این کتاب به همراه ترجمه آن را به معتکفان پیشنهاد دادند​: «من همین‏ جا به مسئولین مربوط – در این امور اعتکاف‌ها- یک سفارشى بکنم: اگرچه که اجتماع هزاران نفر در جاهاى مختلف یک فرصت خوبى است و شنیده‏‌ایم بعضى از مسئولین مساجد، در این فرصت‌ها برنامه‏‌هاى جمعى‏‌اى می‌گذارند که مثلاً افراد، بیشتر استفاده بکنند؛ لکن من می‌خواهم عرض بکنم این برنامه‏‌هاى جنبى مراکز اعتکاف، جورى نباشد که با خلوت هر کدام از معتکفین منافات پیدا کند. این اعتکافى که جوان‌ها انجام می‌دهند، در واقع دارند با خدا خلوت می‌کنند. اعتکاف بیشتر یک کار فردى است؛ ایجاد یک ارتباط با خداست. جورى نشود که برنامه‏‌هاى جمعى این مراکز اعتکاف، حال خلوت و حال ارتباط فردى و قلبى با خدا را در افراد ضعیف بکند یا بگیرد. مجال بدهند؛ وقت بگذارند؛ بگذارند این جوان‌ها قرآن بخوانند، نهج‌‏البلاغه بخوانند، صحیفه سجادیه بخوانند.»

رهبر انقلاب تأکید کردند: «به خصوص من در این ایام اعتکاف، صحیفه سجادیه را توصیه می‌کنم. این صحیفه سجادیه واقعاً کتاب معجزنشانى است. خوشبختانه حالا ترجمه هم شده و ترجمه‌هایى هست. سال گذشته ترجمه خوبى از صحیفه سجادیه را به من دادند و آن را دیدم؛ ترجمه بسیار خوبى است. از این معارف موجود در دعاهاى حضرت علی بن حسین (سلام الله علیه) در صحیفه سجادیه استفاده کنند، بخوانند، تأمل کنند. این‌ها فقط دعا نیست؛ درس است. این کلمات امام سجاد – و همه ادعیه‌‏اى که از ائمه (علیهم‌‏السلام) مأثور است و به دست ما رسیده است – پر است از معارف. پس ماه رجب است، ماه عبادت است، ماه توسل به پروردگار است، ماه تضرع است؛ و در این راه، ماه تشبه به امیرالمؤمنین است. با خدا ارتباطمان را قوى کنیم تا در میدان‌هاى زندگى بتوانیم با اراده محکم، با قدم استوار و با ذهن روشن، وارد هر میدانى بشویم.»