مهم‌ترین پشتوانه مدیریت شهید هاشمی اتکا به بدنه مردمی بود

به گزارش ایکنا، نشست خبری فیلم «اسفند» به عنوان سومین فیلم اکران شده در سومین روز چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر، عصر روز یکشنبه، 14 بهمن با حضور دانش اقباشاوی، کارگردان؛ مهاجر توحیدپرست، تهیه‌کننده؛ رضا مسعودی، بازیگر نقش شهید علی هاشمی؛ خیام وقارکاشانی، بازیگر نقش محسن رضایی و مهدی زمین‌پرداز، دیگر بازیگر این اثر سینمایی در برج میلاد برگزار شد.

این نشست خبری شروعی متفاوت داشت و عوامل فیلم و اهالی رسانه به یاد زنده‌نام جلیل شعبانی یکی از دو تهیه‌کننده این اثر سینمایی، یک دقیقه سکوت و فاتحه‌ای قرائت کردند و سپس روال عادی نشست دنبال شد.

اقباشاوی در ابتدای این نشست با اشاره به آنکه آغاز مسیر فیلمسازی من از سال 1378 با موضوعات جنگی و سینمای دفاع مقدس شکل گرفت یادآور شد: با هنرمندانی مثل احمدرضا درویش و ابراهیم حاتمی‌کیا در مقام دستیار کارگردانی افتخار همکاری داشتم. همین تجربه‌ها باعث شد، بسیاری تصور کنند نخستین فیلم بلندم هم اثری در حوزه دفاع مقدس خواهد بود؛ چرا که اصالت من عرب و فارس است و تجربه زیادی از دوران دفاع مقدس داشتم.

وی ادامه داد: در سال 1391 به این فکر می‌کردم که شاید دیگر نیازی به ساخت فیلم‌هایی با روایت حماسه‌سازی سال‌های دفاع مقدس برای یادآوری گذشته نباشد؛ اما در بهمن 1400 وقتی به فکر ساختن فیلم جدیدی بودم؛ خاطراتم، مرا به دوران کودکی برد. جایی ‌که سال 1362 با شهید علی هاشمی آشنا شدم. آن دیدار و خاطرات نقش مهمی در شکل‌گیری زندگی من و نگاهم به عرصه دفاع مقدس داشت.

کارگردان فیلم «اسفند» خاطرنشان کرد: در این مسئله تردیدی وجود ندارد که شهید علی هاشمی از ممتازترین و یگانه‌ترین فرماندهان دوران دفاع مقدس بود که یگان او را نیروهای عرب و ایرانی به شکل مشترک شکل می‌دادند و همگی در راستای مقابله با دیکتاتوری صدام مبارزه می‌کردند. این وحدت به ‌جای ایجاد تنش و دوپاره‌ شدن میان این یگان الهام‌بخش بسیاری از پیروزی‌ها برای علی هاشمی و یگانش بود. همه این موارد دست‌به‌دست یکدیگر داد تا قصه فیلم «اسفند» را ابتدا در ذهن خود تصویر کنم.

چرایی تأکید بر استفاده از بازیگران و جغرافیای بومی

بخش دیگری از سخنان کارگردان فیلم «اسفند» روند انتخاب بازیگران بود که وی در این خصوص خاطرنشان کرد: اغلب بازیگران این اثر از خوزستان انتخاب شدند. تمامی لوکیشن‌های فیلمبرداری نیز در همان منطقه بود.

وی درباره چرایی تأکیدش برای انتخاب لوکیشن‌ها در منطقه خوزستان به باورپذیری بیشتر فیلم در راستای صحنه‌های روایت شده در «اسفند» اشاره کرد و افزود: بخشی از دیالوگ‌های فیلم به زبان عربی است. رضا مسعودی که نقش شهید هاشمی را در این اثر بازی می‌کند. او پیش ‌از آنکه هنرمند باشد از دوستان قدیمی من است و در کنار توانمندی‌اش در حوزه بازیگری سابقه دستیار کارگردانی دارد و با هنرمند بزرگی چون کیانوش عیاری کارکرده است. اگر امروز شاهد بازی واقع‌گرایانه‌ای از سوی رضا مسعودی در این اثر هستیم باید تمامی این عقبه را مدنظر قرار دهیم.

کارگردان فیلم «اسفند» با تأکید بر آنکه تمام تلاشش برای رسیدن به زبان زیبایی‌شناسانه مدرن در این اثر گام برداشتن در مسیر تلفیق آن نگاه مدرن با روح بومی حاکم بر روایت قصه و همچنین لوکیشن‌های انتخابی بود، یادآور شد: تدوین، صدا، طراحی صحنه، همه به گونه‌ای در خدمت فیلم «اسفند» قرار گرفت تا این اثر حس مستندگونه داشته باشد و این حس را تا پایان حفظ کند؛ اما چون زبان روایت ما سینما بود جذابیت‌های بصری را نیز مورد توجه داشتیم.

تحقیقات کتابخانه‌ای تا میدانی برای روایت درست از شهید هاشمی

اقباشاوی با اشاره به آنکه برای طراحی شخصیت شهید علی هاشمی تنها به همان دوران دوستی و آشنایی خود بسنده نکرده و کار پژوهشی و تحقیقی نیز در مسیر نگارش فیلمنامه داشته است، خاطرنشان کرد: بدون هیچ تردیدی آن آشنایی کمک‌های بسیاری برای شناخت علی هاشمی در مسیر نگارش فیلمنامه اسفند داشت اما آنچه که مکمل و مقوم آن آشنایی بود؛ انجام تحقیقات گسترده از شکل کتابخانه‌ای تا تحقیقات میدانی و مصاحبه با همرزمان شهید هاشمی بود. نمی‌توانم بگویم که این فیلم اقتباسی از یک کتاب خاص است اما منابع مختلف تحقیقی روایت خاطرات و اندکی تخیل دست‌به‌دست یکدیگر داده‌اند تا به روایتی جذاب و پویا برای این اثر سینمایی برسیم.

وی درباره انتخاب بازیگران غیربومی خوزستان گفت: برای نقش‌های کلیدی مانند سردار احمد غلامپور و سردار محسن رضایی به‌ دنبال بازیگران مناسبی می‌گشتم و اگر نمی‌توانستم این بازیگران را پیدا کنم به‌هیچ‌وجه ساخت فیلم را آغاز نمی‌کردم؛ اما با حضور بازیگری کاربلد چون خیام وقارکاشانی که نقش «محسن رضایی» را بازی کرد؛ با صبوری و نگاه حرفه‌ای او و شرایط سخت گریم درنهایت این اثر با شخصیت‌های مختلف و متعدد به مخاطب ارائه شد.

صحبت‌های پایانی اقباشاوی درباره محمد عسگری بازیگر نقش «سردار احمد غلامپور» بود که او پیدا کردن این بازیگر را شانسی بزرگ برای خود تلقی کرد و افزود: پیش ‌از این چند سکانس از بازی او را در «ماجرای نیمروز» دیده بودم اما وقتی به گروه معرفی شد بلافاصله دریافتم که او انتخاب درستی برای نقش سردار غلامپور است.

مدیریت شهید هاشمی اتکا به بدنه مردم بود

اقباشاوی در پاسخ به ایکنا درباره مهمترین صفت و ویژگی شهید هاشمی که او در پس شناخت از این شهید بزرگوار و در ادامه کار تحقیقی برای روایت فیلم «اسفند» مورد تأکید قرار داده است، گفت: همین تحقیقات به من ثابت کرد که شهید هاشمی تنها فرمانده نظامی نبود؛ بلکه او حلقه واسطی میان مردم و نظام بود.

وی یادآور شد: مدیریت شهید هاشمی با اتکا به محوریت مردم بود. او با همین نگاه، اقوام مختلف را گردهم جمع کرد تا با هدفی ویژه یعنی دفاع از وطن پای به میدان‌های حماسه‌سازی دفاع مقدس بگذارند.

قرار بود ساعد سهیلی بازیگر نقش شهید هاشمی باشد

دیگر سخنران این نشست رضا مسعودی، بازیگر نقش «شهید علی هاشمی» بود و گفت: برای بازیگر مهم نیست که یک فیلم یا 50 فیلم سینمایی بازی کرده باشد. قریب دو دهه است که در سینما به‌عنوان دستیار کارگردان فعالیت می‌کنم و اگر امروز در مقام بازیگر حضور داشتم تنها به‌ سبب انتخاب کارگردان است. اوست که تصمیم می‌گیرد چه کسی بازی کند.

وی خاطرنشان کرد: ایفای نقش علی هاشمی با ظرافت‌ها و پیچیدگی‌های خاصی همراه بود. چرا که من از ابتدا در جریان روند شکل‌گیری ایده دانش اقباشاوی بودم. درباره قصه و جزئیات «اسفند» بارها با او صحبت کردم. قرار نبود که من این نقش را بازی کنم حتی بنا بود تا بازیگری شناخته‌شده به این پروژه اضافه شود. گفتنی نیست اما باید بگویم که به ‌عنوان دستیار کارگردان حتی بازیگران پیشنهادی خود را به کارگردان اثر ارائه دادم و اولین انتخابم ساعد سهیلی بود.

بازیگر نقش شهید علی هاشمی افزود: یکی از مهمترین اولویت‌ها برای دانش اقباشاوی (کارگردان فیلم اسفند) اصالت و روح بومی این اثر بود. به ‌همین سبب انتخاب بازیگران بومی برای او اولویت داشت. زنده‌نام شهید علی هاشمی از شخصیت‌ها و چهره‌های بسیار شناخته‌شده و برجسته در خوزستان به شمار می‌رود که اشرافی غیرقابل ‌وصف نسبت‌ به جغرافیای ایران به ‌ویژه منطقه خوزستان و همچنین دانشی عمیق درباره زبان و فرهنگ مردمان خوزستان اعم از عرب و فارس داشت. مادر من «عرب» است و پدرم «فارس» و همین مسئله به من کمک کرد تا در درک و شناخت علی هاشمی و نگاه او به تلفیق فرهنگ‌ها، پشتوانه دلگرم کننده‌ای داشته باشم.

جای جلیل شعبانی خالی است

مهاجر توحیدپرست، تهیه‌کننده فیلم «اسفند» با اشاره به آنکه از زمان آغاز این پروژه سینمایی خود را به‌عنوان شاگرد در کنار این اثر سینمایی تعریف کردم، خاطرنشان کرد: در همان گام‌های ابتدایی مشکلاتی پیش آمد و درنهایت تصمیم گرفته شد که با همین تیم کار را به جلو ببریم. از اعتماد تمامی همکارانم در این اثر کمال قدردانی را دارم، چرا که بیشتر از کار هنرمندانه، روحیه حرفه‌ای، همدلی، همکاری و رفاقت آن‌ها بود که «اسفند» را به نتیجه رساند.

وی با گرامیداشت یاد و خاطره جلیل شعبانی دیگر تهیه‌کننده این اثر که مدتی است دار فانی را وداع گفته، یادآور شد: ابتدا گمان می‌کردیم که با خلأ او در روند ساخت این پروژه مشکلاتی پیش بیاید. با اینکه دلتنگش هستیم و جایش اینجا خالی است اما خوشحالم که نتیجه کار او و تمام تیم حرفه‌ای به فیلم «اسفند» منتج شد.

باورم نمی‌شود نقش «محسن رضایی» را بازی کردم

خیام وقارکاشانی، بازیگر نقش محسن رضایی در فیلم «اسفند» نیز با اشاره به آنکه این اثر تجربه‌ای دل‌چسب، گران‌بها و شیرین برای او در قامت بازیگر با همه سختی‌ها و مشکلات آن بود، ابراز کرد: گفت‌وگوهای بسیار مختلف و متعددی با کارگردان این اثر داشتم. در همان روزهای اول وقتی دوستان من را «آقا محسن» (محسن رضایی) صدا می‌کردند خودم باورم نمی‌شد که در این نقش حضور دارم. به ‌همین سبب می‌گویم که تجربه حضور در این اثر بسیار متفاوت، دل‌نشین و حتی عجیب بود.

مهدی زمین‌پرداز، دیگر بازیگر این فیلم هم در آخرین نشست خبری با اشاره به حساسیت دانش اقباشاوی، وسواس و دقت کارگردان فیلم «اسفند» و زحمات او برای به ثمر نشستن این فیلم گفت: از تجربیات متفاوت من اضافه شدن بازیگرانی از اهواز و خوزستان به تیم بازیگری فیلم «اسفند» بود. افرادی که با تمام هنر نقش‌آفرینی کردند اما اسم آنها کمتر اینجا گفته شد و به چشم می‌آید. بازی کردن برای یک بازیگر به شکل واقعی و رئال در نقش شخصیتی حقیقی به ‌گونه‌ای که دیده نشود و مانند دیگر افراد عادی در مسیر سال‌های دفاع مقدس نقش‌آفرینی کند کاری سخت، دشوار و طاقت‌فرساست. اگر همراهی تیم «اسفند» نبود این مهم مسجل نمی‌شد.

فیلم سینمایی «اسفند» به نویسندگی و کارگردانی دانش اقباشاوی روایتگر مقطع مهمی از زندگی شهید علی ‌هاشمی از فرماندهان مطرح دفاع مقدس در شناسایی و طرح‌ریزی عملیات خیبر در قرارگاه سری نصرت است.

«سردار هور» (شهیدعلی هاشمی) در 4 تیر سال 1367 پس از انجام مأموریت تخلیه جزیره مجنون، هنگام ترک مقر فرماندهی، توسط بالگردهای ارتش عراق مورد هدف قرار گرفت و در 26 سالگی به شهادت رسید ولی پیکر این فرمانده شجاع و مبارز 22 سال بعد، در سال ۱۳۸۹ شناسایی و در اهواز به خاک سپرده شد.

انتهای پیام