مدیر کارگروه فناوری و اطلاع‌رسانی سی‌وششمین نمایشگاه کتاب تهران:
سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در حالی روزهای پایانی خود را سپری می‌کند که امسال برای نخستین بار غرفه «فناوری‌های نشر» در این نمایشگاه بستری برای هم‌نشینی ساحت و جایگاه فناوری و هوش مصنوعی با صنعت چاپ و نشر کتاب را فراهم کرده است.
این به نوعی پاسخ به نیاز امروز جامعه و حضور پررنگ دنیای فناوری همسو با زندگی تمامی انسان‌هاست.
همچنین طی ایام برگزاری نمایشگاه کتاب تهران؛ انعقاد تفاهمی میان «خانه کتاب و ادبیات ایران» و «پارک علم و فناوری» جهاد دانشگاهی برای توسعه‌یافتگی و بهره بردن از عرصه فناوری در حوزه چاپ و نشر با هدف تقویت اقتصاد فرهنگ و نشر امضاء شد که این مهم نیز می‌تواند پاسخی به همان رویکرد کلان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت چهاردهم درباره بهره‌بردن از عرصه فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی در مسیر تعالی فرهنگ کشورمان به شمار رود.
از همین روی خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) گفت‌وگویی با دکتر مظاهر بابایی؛ معاون فرهنگ و کتاب خانه کتاب و ادبیات ایران و مدیر کارگروه فناوری و اطلاع‌رسانی سی‌وششمین نمایشگاه کتاب تهران درباره غرفه فناوری‌های نشر؛ اقدامات صورت گرفته و نحوه بهره بردن از عرصه فناوری‌ها و هوش مصنوعی در مسیر تعالی و توسعه اقتصاد فرهنگ و آینده عرصه کتاب و نشر کشور انجام داده که در ادامه از خاطرتان می‌گذرد.
سهم تاثیرگذار فناوری در زندگی انسان‌ها
مظاهر بابایی در گفت‌وگو با ایکنا ضمن اشاره به این نکته که فناوری به وجود آمد تا اصول علم و دانش را در اختیار بشر قرار دهد گفت: از این رو انسان هرروزه شاهد توسعه بیشتر علم و فناوری نیز خواهد بود و دریچه‌های جدیدی از دانش برای او گشوده خواهد شد.
وی با بیان آنکه ما می‌توانیم از بطن این دانش در راستای ارائه خدمات و اطرافیان بهره ببریم ادامه داد: فناوری نیز همین مؤلفه را پیگیری می‌کند و به ما کمک می‌کند تا به بهترین نحو از ظرفیت‌های خود استفاده کنیم. به بیان دیگر فناوری می‌تواند در حوزه‌های مختلفی چون صنعت گردشگری؛ فرهنگ و یا دیگر شاخه‌های زندگی انسان یاریگر او باشد و در ورود به بخش‌های مختلف زیست انسان رویکردهای متفاوتی را برای بشر به ارمغان می‌آورد.
معاون فرهنگ و کتاب خانه کتاب و ادبیات ایران برای تشریح سخنان خود به ارائه مثالی پرداخت و خاطرنشان کرد: به عنوان مثال فناوری در عرصه فرهنگ دسترسی‌ها را تسهیل می‌کند؛ مرزهای جغرافی را جابه‌جا می‌کند و جامعه بازار فعالان این حوزه را ارتقا می‌دهد.
وی یادآور شد: همه اینها باعث شده که بشر در هرجای این جهان که زندگی می‌کند نگاهی متفاوت و پیگیرانه نسبت به توسعه فناوری و تأثیر آن در زندگی خود داشته باشد.
خطر آسیب زیست فرهنگی در صورت عدم تطابق با توسعه فناوری‌ها
بابایی با بیان آنکه اگر نگاه خود را از آغاز دوران مدرنیسم تا به امروز متمرکز کنیم متوجه می‌شویم که جمیع اختراعات بشر سبب شده که سرعت زندگی انسان افزایش یابد و نتیجه آن شده که انسان از این دانش برای راحتی و آسایش خود استفاده کند تصریح کرد: از همین رو است که فناوری همواره رویکردهای جدید را نیز با خود به‌همراه دارد.
به گفته مدیر کارگروه فناوری و اطلاع‌رسانی سی‌وششمین نمایشگاه کتاب تهران امروز می‌بینیم که بحث هوش مصنوعی از دنیا سریع‌تر حرکت می‌کند. شاهد این مثال آنکه تا امروز نتوانسته‌ایم برای آن قانونی تدوین کنیم. همین مسئله نشان می‌دهد که هوش مصنوعی از ما بسیار جلوتر حرکت می‌کند؛ پس اگر نخواهیم از این ابزارها بهره ببریم نمی‌توانیم آن خاستگاه مد نظر خود در همسوئی و بهره‌بردن از ظرفیت‌های فناوری در تسهیل و پیشرفت زندگی را محقق کنیم.
وی افزود: حوزه فرهنگ ایرانی که غنی از داشته‌های گذشتگان ما و بر پایه تفکر ایرانی و اسلامی نضج پیدا کرده، امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند توسعه‌یافتگی است و اگر نگرشی مبتنی بر توسعه برای آن صورت نگیرد سبب می‌شود که فرهنگ‌های دیگر که گاه برخی از آنها را در سطح جامعه می‌بینیم جایگزین فرهنگ غنی ایرانی-اسلامی شود. پس اگر نتوانیم به توسعه‌یافتگی آن کمک کنیم به قطع خلأهای این آسیب می‌تواند به زیست فرهنگی مردمان ایران آسیب وارد کند.
کاربست فناوری در عرصه فرهنگ کلان سیاست دولت چهاردهم
بابایی با تاکید بر آنکه در شرایط جدید یکی از رویکردها در حوزه توسعه‌یافتگی عرصه فرهنگ که به یکی از کلان‌برنامه‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و آقای صالحی بازمی‌گردد؛ کاربست فناوری در عرصه فرهنگ است و کتاب نیز از این قضیه مستثنی نیست تصریح کرد: امروزه ابزار ارائه کتاب به عنوان ارزشمندترین محتوایی که می‌توانیم داشته باشیم برای ارائه تفاوت کرده است.
معاون فرهنگ و کتاب خانه کتاب و ادبیات ایران در تشریح دلیل این ادعا گفت: دلیل آن واضح است؛ چرا که خاستگاه نسل‌ها تفاوت کرده است. «نسل زد» و «نسل آلفا»، نسل‌هایی وابسته به صفحات الکترونیک هستند و ما باید این توانایی را داشته باشیم که محتواهای ارزشمند موجود در معارف و کتاب‌های خود را وارد این بسترها کنیم تا جامعه امروز و فردای ایران بتوانند از این ظرفیت بیشترین بهره‌وری را داشته باشد. البته که باید تاکید کرد تمام بحث وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تنها بر همین مولفه استوار نخواهد بود و وجوه دیگرعرصه کلان فرهنگ و هنر کشور را در مسیر توسعه‌یافتگی مد نظر خواهد داشت.
بابایی در تشریح این نگاه نیز به ذکر مثالی پرداخت و خاطرنشان کرد: به عنوان مثال امروزه اگر قرار است که کار اقتصاد فرهنگی انجام دهیم باید پای آن را بر بستر فناوری استوار کنیم. اگر قرار است بحث ترویج فرهنگ ایرانی-اسلامی داشته باشیم باید به سمت فناوری حرکت کنیم.
مدیر کارگروه فناوری و اطلاع‌رسانی سی‌وششمین نمایشگاه کتاب تهران افزود: در پاسخ به برخی از دوستانی که شاید فضای مجازی را رقیبی در حوزه کتاب می‌بینند باید گفت فضای مجازی یک ابزار؛ مانند کاغذ که ابزاری برای محتوای کتاب است. از همین روی باید گفت برداشتن هر گامی در این عرصه ارزشمند شمرده خواهد شد.
تاسیس پردیس فناوری نشر با همکاری پارک علم و فناوری
به گفته بابایی؛ از همین رو ما در خانه کتاب و ادبیات ایران این گام را برداشته و تمرکز خود را ابتدا بر توسعه زیرساخت‌ها قرار دادیم. در حقیقت بعد از بررسی‌های مختلف و متعدد به این مسئله پی بردیم که ابتدا لازم است زیرساخت فناوری را در خانه کتاب و ادبیات ایجاد کنیم.
معاون فرهنگ و کتاب خانه کتاب و ادبیات ایران با بیان آنکه برای تحقق این مهم به سمت تاسیس پردیس فناوری‌های نشر حرکت کردیم ادامه داد: در تمامی کشورها پیش‌قراول توسعه حوزه فناوری با همراهی پارک‌های علم و فناوری محقق می‌شود. از همین روی در کشور ما پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی بازی یاریگر در تحقق این مهم به شمار می‌رود و طی جلسات مختلف با دوستان و فعالان درنهایت به این نتیجه رسیدیم که این پردیس را با یاری پارک علم و فناوری در کشور تأسیس کنیم.
وی ادامه داد: برای آنکه تحقق این هدف نه در قالب شعار و به تحقیق حرکت در مسیر توسعه‌یافتگی صنعت نشر کشور با ابزار فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی صورت گیرد و نخستین گام‌های خود را مستحکم در این حوزه برداریم تلاش کردیم تا ذی‌نفعان صنعت نشر، مخاطبان و علاقه‌مندانی که در حوزه کتاب و فناوری فعالیت می‌کنند را با تاسیس غرفه فناوری‌های نشر در نمایشگاه کتاب برای نخستین بار؛ بیشتر با این مهم آشنا کنیم.
بابایی با اشاره به آنکه از همین روی در سی‌وششمین نمایشگاه کتاب تهران طرحی را برای این مهم درانداختیم گفت: این طرح را به هیئت طرح و برنامه نمایشگاه ارائه کردیم و شرح دادیم که رویکردمان آن است که از شرکت‌هایی که صاحب ایده و فناوری در صنعت نشر هستند دعوتی برای حضور در رویداد بزرگ کتاب داشته باشیم.
مدیر کمیته فناوری‌های نشر سی‌وششمین نمایشگاه کتاب تهران خاطرنشان کرد: در ادامه بخشی از فناوری‌هایی که در صنعت نشر در کشور ما وجود داشت را در نمایشگاه به معرض نمایش عموم مردم قرار دهیم. همچنین نشست‌های تخصصی را بر بستر گفت‌وگوهای متعدد در قالب هم‌نشینی کتاب و فناوری در نمایشگاه فراهم کردیم تا درباره هوش مصنوعی و ارتباطش با کتاب بیشتر گفت‌وگو کنیم تا هرچقدر بتوانیم درباره جذابیت موجود هم‌نشینی این دو با علاقه‌مندان و دست‌اندرکاران عرصه فناوری در حوزه چاپ و نشر کتاب به گفت وگو بپردازیم.
برپایی اختتامیه رویداد ایده‌های صنعت نشر در هفته کتاب
بابایی در تشریح فعالیت‌های عرفه فناوری‌های نشر در سی‌وششمین نمایشگاه کتاب تهران گفت: 50 پنل تخصصی در حوزه فناوری و هوش مصنوعی را در نمایشگاه برگزار کرده و تا پایان نمایشگاه این نگاه ادامه خواهد داشت. همه این اقدامات در حقیقت نقطه شروعی برای گام ما در این عرصه است تا درنهایت بتوانیم فعالیت‌های خود را در زمینه انعقاد تفاهم‌نامه تاسیس پردیس فناوری نشر با پارک علم و فناوری در کشور را که چند روز پیش انجام شد اجرایی و عملیاتی کنیم.
وی ادامه داد: همچنین رونمایی از پوستر فراخوان «ایده‌های صنعت نشر» را طی روزهای نمایشگاه برگزار کردیم که اختتامیه آن در هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران مطابق همیشه در آبان‌ماه برگزار خواهد شد.
معاون فرهنگ و کتاب خانه کتاب و ادبیات ایران افزود: با همه این مؤلفه‌ها می‌توان مدعی بود که به شکل عینی و عملیاتی گام نهادن در مسیر بهره بردن از فناوری‌های نشر را در حوزه صنعت چاپ و انتشار کتاب آغاز کرده‌ایم و طی همین مدت کوتاه اتفاق‌های بسیار خوبی را در غرفه فناوری‌های نشر سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شاهد بودیم.
وی خاطرنشان کرد: در همین ایام نمایشگاه و در غرفه فناوری‌های نشر به وضوح شاهدیم که نسل جوان ما به‌شدت به این حوزه علاقه‌مند هستند. در مواجهه با کارنامه نشر دیجیتال، همچنین گفت‌وگوها، جلسات و میزهای تخصصی با محوریت فناوری‌های نشر؛ بیشترین میزان استقبال را همسو با نسل نوجوان و جوان شاهدیم. مسابقه بزرگ «بخوانیم برای ایران» دیگر اقدامی بود که برای معرفی دستاوردهای فناوری در حوزه صنعت نشر برگزار کردیم که با اقبال بسیار خوبی به‌ویژه میان نسل جوان کشور مواجه شد.
امید به بلوغ شرکت‌های نوپا در عرصه فناوری‌های نشر
بابایی با تاکید بر آنکه وقتی شاهد این علاقه‌مندی‌ها هستیم به‌وضوح درمی‌یابیم که جامعه به‌شدت تشنه و نیازمند بهره بردن، گام نهادن و حرکت به سمت فناوری‌ها است تصریح کرد: جمیع این اقدامات در حقیقت به این مهم منتج شد که ما نوعی سنت‌شکنی را در نمایشگاه کتاب داشته باشیم و بحث فناوری را با گستره عظیمی به عموم مخاطبان معرفی کنیم.
مدیر کمیته فناوری‌های نشر سی‌وششمین نمایشگاه کتاب تهران ادامه داد: در گذشته نیز این نگاه با حضور ناشران دیجیتال در نمایشگاه اتفاق افتاده و باید بگوییم ناشران دیجیتال ما، بلوغ یافته فناوری‌های صنعت نشر به شمار می‌روند. حال که ما در کنار آنها و همه شرکت‌هایی که امروز در غرفه فناوری‌های نشر نمایشگاه کتاب حضور پیدا کرده و خود را معرفی کردند قرار داریم بسیار امیدواریم که سال آینده این شرکت‌های نوپا در عرصه فناوری و نشر، از بلوغ‌یافته‌های عرصه فناوری‌های نشر کشورمان باشد و این توسعه‌یافتگی را هرچه بیشتر شاهد باشیم.
فناوری و هوش مصنوعی نه رقیب که ابزار توسعه است
بابایی با اشاره به آنکه به عنوان سخن پایانی باید به این نکته اشاره کنم که فناوری را باید نه به عنوان رقیب که به عنوان یک ابزار و وسیله برای تحقق و اهدافی که مدنظر داریم ببینیم خاطرنشان کرد: متأسفانه برخی مواقع نگاه ما به این سمت حرکت می‌کند که ظهور، بروز و تجلی فناوری ممکن است که سبب آسیب رساندن به مبنای مؤلفه‌های فرهنگی ما شود.
معاون فرهنگ و کتاب خانه کتاب و ادبیات ایران تصریح کرد: در مواجهه با این مؤلفه باید گفت که امروز نیازمند آن هستیم که زاویه دید خود را عوض کنیم و از فناوری‌ها در راستای تحقق اهداف خود بهره ببریم البته که باید بر این مسئله دقت داشته باشیم که دنیا هیچ‌گاه منتظر ما نمی‌ماند و باید با سرعتی که دنیا حرکت می‌کند کار خود را انجام دهید.
مدیر کمیته فناوری‌های نشر سی‌وششمین نمایشگاه کتاب تهران یادآور شد: وقتی در سطح جامعه دقت می‌کنیم متوجه می‌شویم که بسیاری از مشاغلی که در دهه‌های پیش وجود داشتند، امروز دیگر اثری از آنها نیست و می‌توانیم بگوییم برخی از مشاغلی که امروز وجود دارند در 10 سال آینده وجود نخواهند داشت. پس اگر قرار است در اکوسیستم اقتصادی نشر و اکوسیستم اقتصادی چاپ کتاب دوام داشته باشیم باید الگوهای خود را به سمت فناوری حرکت کنیم تا بتوانیم بازار خود را حفظ کرده و در کنار حفظ آن بازارهای جدید را شناسایی کنیم.
بابایی در پایان ابراز امیدواری کرد: با توجه به رویکردی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این حوزه دارد و ظرفیتی که امروز ایجاد شده همه فعالان و ذی‌نفعان این حوزه بتوانند از این ظرفیت‌های نوین در عرصه فناوری و هوش مصنوعی در مسیر توسعه کسب و کار خود در صنعت نشر بهره ببرند.
گفت‌وگو از امین خرمی
انتهای پیام
source