گزارشی از مراسم ترحیم استاد حجتی / دل‌گفته‌های شاگردان

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مراسم ترحیم حجت الاسلام محمدباقر حجتی با حضور جمعی از اساتید حوزه و دانشگاه و شاگردان آن مرحوم و نیز با حضور حجج الاسلام قرائتی، قاضی عسکر تولیت حرم حضرت عبدالعظیم، قمی معاون ارتباطات بین‌الملل دفتر رهبر جمهوری اسلامی ایران در مسجد جامع شهر غرب برگزار شد. 

حسینی: تاریخ قرآن و تفسیر کشاف مرحوم حجتی آثاری ماندگارند

سید محمد حسینی، معاون سابق پارلمانی کابینه مرحوم رئیسی، گفت: استاد دکتر سید محمدباقر حجتی از اساتید فرزانه‌ای بودند که در دوره کارشناسی ارشد افتخار داشتم ایشان را به عنوان استاد راهنمای پایان‌نامه انتخاب کنم.

وی افزود: مرحوم آیت‌الله تسخیری و مرحوم علی‌اکبر غفاری نیز استاد مشاور بنده بودند. چون موضوع پایان‌نامه من قرآنی بود، استاد حجتی راهنمایی‌های بسیار خوبی داشتند و مرتب در ارتباط و تعامل بودیم.

حسبنی ادامه داد: پس از آن‌که توفیق یافتم به عنوان عضو هیئت علمی در دانشکده الهیات دانشگاه تهران و در گروه فقه مشغول شوم، باز هم ارتباط ما با استاد حجتی حفظ شد. ایشان آثار فراوانی در حوزه قرآن، تعلیم و تربیت و مسائل تاریخی دارند؛ هم تألیف و هم ترجمه. کتاب‌های استاد حجتی در سال‌های گذشته به عنوان کتاب سال شناخته شده‌اند و خود ایشان نیز در سال 1381، استاد نمونه، استاد ممتاز و چهره ماندگار معرفی شدند.

وی افزود: غالب اساتید گروه فقه و حدیث فعلی در دانشگاه‌های مختلف از شاگردان استاد حجتی هستند و اندیشه‌های ایشان در بسیاری از دانشکده‌هایی که رشته علوم قرآنی راه‌اندازی شده، تحقق یافته است.

به گفته وی، کتاب «تاریخ قرآن» استاد حجتی و همچنین تفسیر کاشف (در هشت جلد) که ایشان ترجمه کرده‌اند، بسیار شناخته‌شده و حتی برخی آثار ایشان در خارج از کشور مورد توجه قرار گرفته است.

وی تصریح کرد: استاد حجتی همواره شخصیتی دقیق بودند، به ویژه در راهنمایی پایان‌نامه‌ها دقت زیادی داشتند و حتی اشکالات ویرایشی را گوشزد می‌کردند و همواره توصیه می‌کردند دانشجویان کار علمی خود را با همان سبک دقیق ادامه دهند.

در پایان، حسینی خاطرنشان کرد: همواره از استاد حجتی جز خیر و خوبی چیزی ندیدم. زندگی ایشان سراسر برکت بود و توانستند آثار ماندگار و شاگردان زیادی از خود به جا بگذارند. امیدواریم که ان‌شاءالله با اهل بیت عصمت و طهارت محشور شوند.

میرلوحی: سنت علمیِ مرحوم حجتی را با دانش حدیث اعتلا دهیم

حجت‌الاسلام میرلوحی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام در خصوص شخصیت و خدمات استاد حجتی گفت: استاد بزرگوار ما حضرت آیت‌الله دکتر سید محمدباقر حجتی گرچه از فرآورده‌های حوزه علمیه بودند، اما از شجره‌های طیبه‌ای محسوب می‌شوند که در دانشگاه قامت برافراشتند؛ به‌ویژه در دانشگاه تهران که دانشگاه مادر است، تألیفاتی انجام دادند که پس از گذشت چند دهه، همگان از آن بهره‌مند هستند.

وی افزود: استاد حجتی با وجود دارا بودن دکترای فلسفه و کلام اسلامی، احساس کردند که قرآن در دانشگاه‌ها مهجور مانده و لذا همت گماشتند و دکتری و فوق‌لیسانس و رشته‌های تخصصی علوم قرآن و حدیث را در دانشگاه تهران راه‌اندازی کردند.

میرلوحی تصریح کرد: این جریان به تدریج از دانشگاه تهران به سایر دانشگاه‌ها توسعه یافت، به‌طوری‌ که حتی پس از انقلاب نیز در دانشگاه‌هایی نظیر امام صادق(ع)، دانشگاه دارالحدیث قم و تهران و سایر مراکز، آثار و برکات مرحوم حجتی مشهود است.

وی خاطرنشان کرد: همان‌گونه که آیت‌الله دکتر حجتی تلاش کرد تا قرآن را از مهجوریت خارج کند و به صحنه علم و پژوهش و تدریس بازگرداند، امروز نیز لازم است همتی برای اعتلای حدیث انجام شود زیرا حدیث هم‌اکنون نیز تا حدی مهجور است و آن‌طور که شایسته است مورد توجه قرار نمی‌گیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار امیدواری کرد: رحلت این استاد بزرگ موجب شود اساتید و شاگردان راه وی را با توجه به حدیث ادامه دهند و سنت علمی وی تداوم یابد.

معارف: مرحوم حجتی مؤسس دانش قرآن و حدیث بود

مجید معارف استاد تمام دانشگاه تهران و از شاگردان قدیمی مرحوم حجتی درباره ویژگی‌های شخصیتی وی گفت: آقای دکتر حجتی زحمات زیادی کشیدند، به‌ویژه در زمینه رشته علوم قرآن و حدیث که به حق به‌عنوان مؤسس این رشته در دانشگاه‌ها شناخته می‌شوند. وی اظهار داشت: با وجود داشتن دکترای فلسفه تعلیم و تربیت، همواره افتخار ایشان این بود که خود را معلم قرآن معرفی می‌کردند.

وی افزود: استاد حجتی درخواست کرده بود که تدریس قرآن را در دانشکده الهیات بر عهده بگیرند و از همین نقطه آغاز کردند تا به جایگاهی رسیدند که طراح و مؤسس رشته علوم قرآن و حدیث در دانشگاه‌های ایران از جمله دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد و بسیاری مراکز علمی دیگر شدند. در نتیجه، باقیات صالحاتی در تأسیس این رشته و تربیت دانشجویان از خود به جای گذاشتند.

معارف ادامه داد: استاد حجتی در سه عرصه تألیف، ترجمه و تصحیح و همچنین جمع‌آوری و شناساندن نسخه‌های خطی، خدمات ماندگاری از خود به یادگار گذاشتند.

وی گفت: ایشان انسانی پرتلاش، دست به قلم و اهل تألیفات متعدد بودند؛ چه در نگارش کتاب و چه در نگارش مقالات. استاد حجتی به‌حق عنوان پژوهشگر برجسته علوم انسانی در دانشگاه تهران و همچنین عنوان استاد ممتاز را به خود اختصاص دادند.

مجید معارف تصریح کرد: استاد حجتی چهره ماندگار و برنده جایزه خوارزمی بودند که این عناوین، معیار سخت‌کوشی و پرکاری ایشان است.

وی تأکید کرد: اینکه برخی آثار ایشان منتشر نشد، هیچگاه به دلیل ممانعت‌های بیرونی نبود؛ بلکه گاهی خود استاد در انتشار یا عدم انتشار آثار اختیار داشتند، اما هیچ‌یک از آثار ایشان به دلیل موانع خارجی منتشر نشد. وی در پایان از زحمات و خدمات ماندگار استاد حجتی قدردانی کرد.
 

بروجردی: استاد حجتی از نظر قلم، دقت، انتخاب موضوعات موشکافانه عمل می‌کرد

مصطفی بروجردی، صاحب تفسیر شمس و دانش‌آموخته رشته الهیات و معارف اسلامی و عضو هیئت علمی دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه گفت: در سال 1367 در مقطع کارشناسی ارشد دانشجوی ایشان بودم و پایان‌نامه ارشدم را نیز با مشاورت مرحوم حجتی به اتمام رساندم.   استاد حجتی شخصیتی بسیار برجسته، با اخلاق، متدبّر و محقق بودند و آثار ارزشمندی از خود به یادگار گذاشتند، به‌ویژه در حوزه علوم قرآنی و مسائل تربیتی.

وی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین آثار استاد حجتی، کتاب “تاریخ قرآن کریم” است که بارها تجدید چاپ شده و به‌عنوان متن درسی در رشته‌های علوم قرآنی تدریس می‌شود. این کتاب اثری عمیق و محققانه است که سالیان طولانی برای نگارش آن تلاش کردند.

بروجردی گفت: علاوه بر این، استاد حجتی با همکاری دکتر بی‌آزار شیرازی تفسیر کاشف را در چند جلد تألیف کرد. همچنین آثار مهمی در حوزه تعلیم و تربیت اسلامی دارند، از جمله کتاب “منیة المرید” شهید ثانی که آن را ترجمه و شرح کردند و این اثر نیز بارها تجدید چاپ شده است.

به گفته وی، مرحوم حجتی همچنین تفسیر “سوره واقعه” را در دهه 60 به نگارش درآورده‌اند.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: مرحوم حجتی از نظر قلم، دقت، انتخاب موضوعات و سبک نگارش بسیار قوی و موشکاف بودند و همواره شاگردان خود را به دقت و عمق در کار علمی تشویق می‌کردند.

بروجردی یادآور شد: در حوزه کتاب‌شناسی و به‌ویژه شناخت نسخ خطی مربوط به علوم قرآنی، مرحوم حجتی یکی از برجسته‌ترین متخصصان بود.

وی بیان کرد: استاد سفرهای متعددی به کشورهای اسلامی نظیر یمن، مصر، سوریه، ترکیه و عربستان داشتند و به بررسی نسخه‌های خطی قرآن کریم در کتابخانه‌های معتبر جهان اسلام می‌پرداختند.

وی در پایان تأکید کرد: مرحوم حجتی شخصیتی پرتلاش و خستگی‌ناپذیر بود و دقت بالایی که در کار علمی و راهنمایی دانشجویان داشت، موجب تربیت دانشجویانی عمیق و دقیق می‌شد.

شاهرودی: بیش از 50 سال تلاش علمی مرحوم حجتی

محمدرضا شاهرودی، از شاگردان مرحوم حجتی و مدیر گروه معارف دانشکده الهیات دانشگاه تهران، گفت: دکتر حجتی شخصیتی جامع علمی داشت. علوم اسلامی به دو بخش معقول و منقول تقسیم می‌شود و دکتر حجتی تحصیلات خود را تا مقطع دکتری در رشته معقول یعنی فلسفه و کلام اسلامی به پایان رساند. از سوی دیگر، ایشان چنان در حوزه علوم منقول، به ویژه علوم قرآن و حدیث، تبحر پیدا کرد که چندین دهه به عنوان مدیر گروه علوم قرآن و حدیث فعالیت داشت و تقریباً تمام پژوهش‌های خود را در این رشته به انجام رساند.

وی افزود: مرحوم دکتر حجتی به عنوان بنیانگذار رشته علوم قرآن و حدیث در چندین دانشگاه کشور شناخته می‌شود و آثار فراوانی به جا گذاشته‌ است. بیش از 500 مقاله علمی‌پژوهشی و افتخارات متعدد از جمله چهره ماندگار، استاد ممتاز، استاد نمونه و برنده کتاب سال بخشی از افتخارات علمی ایشان است.

شاهرودی ادامه داد: بیش از 50 سال مجاهدت علمی، به ویژه در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، از جمله بزرگ‌ترین یادگارهای معرفتی و علمی دکتر حجتی محسوب می‌شود.

وی تصریح کرد: دکتر حجتی هم از نظر علمی بسیار برجسته و ممتاز بود و هم از نظر اخلاقی نمونه و متواضع.

به گفته وی، دکتر حجتی دانشجوپرور بود و بسیاری از دانشجویان را زیر پر و بال خود می‌گرفت. هم در منزل و هم در دانشکده، اهتمام زیادی به تربیت نسل جدید داشت و مجموعه دانشکده الهیات و معارف اسلامی مدیون شخصیت و تلاش ایشان است.

شاهرودی خاطر نشان کرد: درگذشت دکتر حجتی ثُلمه بزرگی برای حوزه و دانشگاه محسوب می‌شود و امیدواریم خداوند متعال این خلأ را جبران فرماید.

انتهای پیام/