به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، چهارمین سوگواره تجسمی «چادر خاکی» امسال با حضور پرشور جمعی از فعالان فرهنگی، طلاب، زائران، خانواده‌های شهدا و عاشقان اهل‌بیت(ع) در دامنه کوه خضر نبی قم و در جوار مزار شهدای گمنام برگزار شد. این سوگواره که از سال ۱۴۰۱ فعالیت خود را آغاز کرده، اکنون به یکی از رویدادهای فرهنگی شاخص در ایام فاطمیه، محرم و صفر تبدیل شده است.
حجت‌الاسلام احمد قادری، مدیر گروه جهادی شهید محمدرضا شفیعی و از بانیان اصلی این حرکت فرهنگی و تبلیغی، در گفت‌وگو با خبرنگار رسا با بیان اهداف و سوابق این سوگواره اظهار داشت: سوگواره تجسمی «چادر خاکی» برای نخستین بار در سال ۱۴۰۱ و در واکنش به هتک حرمت‌های صورت‌گرفته نسبت به نمادهای مقدس دینی از جمله عمامه و چادر راه‌اندازی شد. آن ایام که مصادف با فاطمیه بود فرصتی شد تا ما نیز سهمی در دفاع فرهنگی از حریم اهل‌بیت(ع) داشته باشیم. از همین‌رو با تشکیل گروه تبلیغی ـ جهادی شهید شفیعی تصمیم گرفتیم پرچمی به نام حضرت رضا(ع) برافرازیم و چراغی به نام حضرت زهرا(س) روشن کنیم.
تقویت فضای معنوی و استقبال پرشور مردم قم
وی با اشاره به محل برگزاری این نمایشگاه در سال‌های گذشته ادامه داد: دو سال ابتدایی این نمایشگاه در بوستان بنفشه واقع در بلوار شهید کریمی قم برگزار می‌شد. اما از سال سوم یعنی فاطمیه ۱۴۰۳ این مجموعه به دامنه کوه خضر نبی انتقال یافت؛ همان مکانی که قبلاً پروژه فرهنگی «کوچه‌های بنی‌هاشم» در آن اجرا می‌شد و همواره با استقبال گسترده مردم قم و زائران همراه بود. این تغییر مکان باعث شد نمایشگاه از فضای شهری فاصله گرفته و در دامنه‌ای معنوی‌تر و طبیعت‌محورتر برگزار شود که خود به عمق تأثیرگذاری آن افزود.
حجت‌الاسلام قادری با بیان اینکه نمایشگاه حتی در فواصل زمانی خاص بدون برنامه‌های رسمی نیز بازدیدکننده دارد، گفت: در ایام بین فاطمیه و محرم برنامه خاصی اجرا نمی‌شد اما بارها شاهد حضور زائران از ملیت‌های مختلف از جمله اردو زبان‌ها، هندی‌ها، عراقی‌ها، بحرینی‌ها و افغان‌ها بودیم. برخی از آنان زبان فارسی نمی‌دانستند اما به‌محض دیدن نام حضرت زهرا(س) کفش از پا درمی‌آوردند به احترام وارد مجموعه می‌شدند، دیوارها را می‌بوسیدند و با چشمانی اشک‌بار از فضا خارج می‌شدند. این رفتارها نشان می‌دهد که گاهی حتی نمایشگاه‌هایی که فاقد روایت زبانی مستقیم‌اند، می‌توانند عمیق‌ترین مفاهیم معنوی را منتقل کنند.
وی با اشاره به تصمیم‌گیری برای استفاده از ظرفیت این نمایشگاه در ایام محرم و صفر نیز بیان کرد: از یکی دو ماه پیش از آغاز محرم با همراهی هیئت اندیشه‌ورزی گروه جهادی شهید شفیعی تصمیم گرفتیم محتوای جدیدی برای این فضا طراحی کنیم تا در طول ماه‌های محرم و صفر نیز فعال باقی بماند. اگرچه در قم نمایشگاه‌هایی با عنوان کوچه‌های بنی‌هاشم در مناطقی از قم برگزار می‌شوند اما اغلب آن‌ها محدود به ایام فاطمیه‌اند و کمتر فضایی در ایام محرم و صفر با این سطح از روایتگری و فضاسازی مشاهده می‌شود.
مدیر گروه جهادی شهید شفیعی درباره محتوای تازه طراحی‌شده برای این نمایشگاه تصریح کرد: در جلسات کارشناسی که با حضور طلاب و پژوهشگران برگزار شد به این جمع‌بندی رسیدیم که نمایشگاه بر محور روایت تاریخی مسیر قیام امام حسین(ع) از مدینه و مکه تا کوفه و کربلا شکل بگیرد. این مسیر با استناد به منابع تاریخی معتبر طراحی شده و در آن وقایعی چون دعوت کوفیان، وداع امام با خانه خدا، مخالفت برخی شخصیت ها همچون ابن‌عباس و محمدبن‌حنفیه، ماجرای حضرت مسلم(ع) و خانه‌دادن طوعه، شهادت مسلم در دارالعماره، توبه حر، شب عاشورا و برداشتن بیعت و نهایتاً واقعه سوزاندن خیمه‌ها و حضور اهل‌بیت(ع) در خرابه شام به‌صورت تصویری و تجسمی بازسازی شده‌اند.
پیوند عاشورا با آینده حکومت عدل مهدوی
وی افزود: در پایان نمایشگاه نیز بخشی به مظلومیت بقیع و پیوند آن با مسئله ظهور حضرت ولی‌عصر(عج) اختصاص یافته است که نماد اتصال میان عاشورا، مظلومیت تاریخی اهل‌بیت(ع) و آینده روشن حکومت عدل مهدوی است. تمام تصاویر استفاده‌شده در این نمایشگاه با بهره‌گیری از فناوری هوش مصنوعی طراحی شده‌اند و روایت‌ها توسط راویان روحانی و آشنا با متون تاریخی و روایی به‌صورت زنده برای مخاطبان ارائه می‌شود.
حجت‌الاسلام قادری با اشاره به استقبال گسترده مردم از این مجموعه خاطرنشان کرد: برنامه‌های محرم از شب اول این ماه آغاز شد و تا شب شهادت امام سجاد(ع) به‌صورت شبانه برگزار شد. در ماه صفر نیز این فعالیت‌ها ادامه دارد و هر پنج‌شنبه و جمعه شب از نماز مغرب و عشاء تا ساعت ۱۱:۳۰ شب زائران و علاقه‌مندان می‌توانند از بخش‌های مختلف مجموعه بازدید کرده و در برنامه‌هایی همچون سخنرانی، روایتگری، تعزیه‌خوانی، ایستگاه صلواتی، مشاوره دینی و پاسخ به سؤالات شرعی شرکت کنند.
وی در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با اشاره به حضور گروه‌های جهاد تبیینی، اظهار داشت: از هفته دوم محرم حضور خواهران فعال در عرصه‌های امر به معروف، تذکر لسانی و جهاد تبیین در قالب ایستگاه فرهنگی بانوان تقویت شده است و هم‌زمان گروه مشاوره مذهبی و تربیتی ویژه طلاب خواهر و برادر برای پاسخ‌گویی به شبهات و دغدغه‌های مردم فعال شده‌اند.
حجت‌الاسلام قادری با اشاره به نگاه تبیینی نمایشگاه گفت: ما تلاش کردیم مفاهیم عاشورا را با الهام از فرمایش شهید مطهری، که فرمود “شمر زمانه‌ات را بشناس” به مسائل امروز پیوند بزنیم. در این نمایشگاه شمر زمانه به‌عنوان نماد ظلم و استکبار جهانی معرفی می‌شود که امروز مصداق آن را در رفتارهای سلطه‌گرانه آمریکا می‌توان دید. در مقابل امام حسین زمانه و اصحاب وفادارش شهدای انقلاب اسلامی هستند که در خط اصیل عاشورا ایستاده‌اند.
وی همچنین به پیام نهایی نمایشگاه اشاره کرد و افزود: شعار محوری این مجموعه برگرفته از عبارت معروف “یا لثارات الحسین” و دعای شریف “عین الطالب بدم المقتول بکربلا” است. این عبارت اشاره به امام عصر(عج) دارد که خون‌خواه حقیقی شهید کربلاست و از کنار خانه خدا قیام خواهد کرد تا انتقام خون مظلومان تاریخ از جمله حضرت زهرا(س) و امام حسین(ع) را بگیرد. اوج نمایشگاه همین‌جاست که مخاطب درمی‌یابد چگونه واقعه عاشورا، نهضت مهدوی و راه شهیدان انقلاب اسلامی به‌هم پیوند خورده‌اند و در یک مسیر واحد در حال حرکت‌اند.
حجت‌الاسلام قادری در پایان از همه مردم، نهادها و مسئولان فرهنگی خواست با حمایت از چنین حرکت‌های مردمی، اجازه ندهند چراغ روایت عاشورا و حماسه فاطمی خاموش شود و نسل جوان از این معارف گران‌سنگ فاصله بگیرد. وی افزود: «چادر خاکی» یک نمایشگاه صرفاً هنری نیست بلکه روضه‌ای زنده سفری بصری در تاریخ تشیع و دعوتی به شناخت مسیر حق و باطل است.
مهدی الهی
source