برخی گویش‌ها در ایران در حال زوال هستند و اگر امروز ثبت و تحلیل نشوند، فردا دیگر اثری از آنها باقی نمی‌ماند.
محمود جعفری دهقی، رئیس انجمن زبان‌شناسی ایران و عضو شورای عالی مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرنگار صداوسیما گفت:زبان‌ها و گویش‌های ایران اسناد هویت ملی، دینی و فرهنگی ماست؛ بنابراین پژوهش، حفظ و معرفی این اسناد که یکی از مهم‌ترین گنجینه‌ها و ذخایر ملی است از مهم‌ترین وظایف همۀ دوست‌داران فرهنگ و تمدن ایران‌زمین است.
او گفت؛ لازم است بستری برای تحلیل و مستندسازی زبان‌ها و گویش‌های در معرض فراموشی ایران فراهم کرد که از جمله این بسترها، برگزاری همایش‌هایی نظیر همایش ملی زبان‌ها و گویش‌های ایران است.
جعفری دهقی با اشاره به اینکه این همایش از سال ۱۳۹۱ پایه‌گذاری شده، گفت:ما هر دو سال یک بار این همایش را با هدف بررسی مسائل زبانی و گویشی ایران برگزار می‌کنیم و تمرکز اصلی همایش، صیانت از گویش‌هایی است که در حال زوال هستند و اگر امروز ثبت و تحلیل نشوند، فردا دیگر اثری از آنها باقی نمی‌ماند.
وی همچنین از انتشار مجموعه مقالات این همایش‌ها خبر داد و افزود: خوشبختانه مجموعه مقالات مربوط به دوره‌های پیشین آماده و در اختیار پژوهشگران و علاقه‌مندان قرار گرفته است. این مجموعه‌ها شامل تازه‌ترین یافته‌های علمی زبان‌شناسان کشور در حوزه زبان‌های محلی و ساختار‌های گویشی است.
جعفری دهقی در ادامه تصریح کرد:این همایش‌ها فقط به ثبت واژگان یا صدا محدود نیست؛ ما در کنار مستندسازی، وارد تحلیل‌های زبانی می‌شویم؛ از ریشه‌شناسی گرفته تا بررسی ساختار نحوی، تأثیرات زبان معیار، و حتی تأثیر تحولات اجتماعی بر زبان. این نگاه تحلیلی، وجه تمایز همایش با بسیاری از برنامه‌های مشابه است.
به گفته وی، مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی در کنار انجمن زبان‌شناسی ایران از ابتدا نقش فعالی در اجرای این طرح داشته است. همکاری منسجم این دو نهاد علمی، همایش را به نقطه‌ای رسانده که اکنون تبدیل به مرجعی برای پژوهشگران زبان‌شناسی و مطالعات فرهنگی شده است.
او در پایان، با تأکید بر نقش زبان فارسی در کنار زبان‌ها و گویش‌های محلی، گفت: زبان فارسی ستون فقرات هویت ملی ماست، اما این گویش‌ها هم بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ ایرانی‌اند. توجه به زبان فارسی نباید به بهای نادیده گرفتن تنوع زبانی ایران تمام شود.
رئیس انجمن زبان‌شناسی ایران و عضو شورای عالی مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی تاکید کرد: هر گویشی که خاموش شود، بخشی از حافظه تاریخی ما خاموش شده است.
source