به گزارش شهرآرانیوز، مشهد این روز‌ها میزبان رویدادی بود که بیش از آنکه تنها یک جشنواره ادبی باشد، به سفری جمعی بدل شد؛ سفری در متن‌ها، در شهر و در معنا. جشنواره ملی ناداستان «سفر در معنا» در دومین گام خود، پس از یک پویش سراسری که نویسندگان از جای‌جای ایران جستار‌ها و روایت‌هایشان را فرستاده بودند، برگزیدگان را به مشهد فراخواند.
چند روز اقامت آنان در این شهر، تنها به کارگاه‌های آموزشی ختم نشد؛ زیارت و قدم‌زدن در حرم مطهر امام‌رضا(ع)، مواجهه با بافت تاریخی مشهد، حضور در توس و یاد فردوسی، بازدید از محله‌های گلشهر و شهرک شهید بهشتی (معروف به شهرک عرب‌ها) و نشست‌های صمیمانه با نویسندگانی چون قاسم فتحی و مکرمه شوشتری، خود به بخشی از این سفر تبدیل شد؛ سفری که معنا را نه‌فقط در کلمات، که در تجربه زیسته جست‌و‌جو می‌کرد.
در این میان، عاطفه عطری، دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی و پژوهشگر ادبیات الکترونیک، درباره «سفر و ادبیات الکترونیک» سخن گفت و دریچه‌ای تازه به رابطه متن و تجربه دیجیتال گشود.
اختتامیه جشنواره با روایتی موسیقایی آغاز شد؛ صدای دمام و سنج در روز‌های پایانی ماه صفر، حال‌وهوای جنوبی را با اندوه شهادت امام‌رضا(ع) درهم آمیخت و جمع را به فضای حزن‌آلودی برد که بیش‌ازپیش یادآور مفهوم سفر و غربت بود.
هیئت داوران شامل قاسم فتحی (روزنامه‌نگار و نویسنده، دبیر علمی جشنواره)، شمیم مستقیمی (روزنامه‌نگار و جستارنویس، سردبیر مجله روایت) و مکرمه شوشتری (نویسنده و جستارنویس، مدرس مستندنگاری) پس از ارزیابی آثار، نام‌های برگزیده را معرفی کردند.
سپهر قنبری به‌عنوان نفر اول معرفی شد، عارف قندی‌پور رتبه دوم را به دست آورد و یگانه آزاد در جایگاه سوم ایستاد. همچنین فاطمه لیالی، محمد داورپناه و سعیده ملک‌زاده به‌عنوان شایستگان تقدیر شناخته شدند.
«سفر در معنا» تنها نام یک جشنواره نبود؛ تجربه‌ای بود از روایتگری، از دیدن و شنیدن، از قدم‌زدن در کوچه‌های شهر و کلمات. جستاری جمعی که نشان داد ناداستان می‌تواند فراتر از صفحه و قلم، به زیست مشترکی بدل شود میان نویسنده، مکان و مخاطب.
هدف ما ساختن جامعه‌ای از نویسندگان است
مدیر اجرایی سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی، با اشاره به اهمیت تجربه‌نگاری و سفرنامه‌نویسی توضیح داد: جستارنوشتن یعنی زندگی‌کردن و دعوت‌کردن دیگران به زندگی خود. این رویداد بخشی از خاطرات مشترک همه ماست که بعد‌ها بسیار به آن فکر خواهیم کرد.
مهدی نعیمیان‌راد ادامه داد: هدف اصلی ما تنها برگزاری یک مسابقه نبود، بلکه می‌خواستیم استعداد‌های نویسندگی را از سراسر کشور شناسایی کنیم، با هم آشنا شویم، دوستی‌ها شکل بگیرد و جامعه‌ای از نویسندگان ایجاد شود که سال‌ها در ارتباط بمانند. این همان کاری است که نشریه دانشجویی وقایع آغاز کرده و ادامه داده است.
وی اضافه کرد: وقایع اتفاقیه از سال ۱۳۸۹ در حال فعالیت است. هیچ ثروتی بالاتر از این نیست که نشریه‌ای دانشجویی توانسته در طول این سال‌ها استعداد‌هایی از سراسر کشور را در تحریریه خود پرورش دهد.
نعیمیان‌راد در بخش دیگری از سخنانش بیان کرد: همیشه گفته‌ام برندگان واقعی رویداد‌ها کسانی هستند که دایره دوستان و انسان‌های ارزشمند زندگی‌شان را در چنین جمع‌هایی گسترش می‌دهند. بی‌شک در سال‌های آینده نام بسیاری از شرکت‌کنندگان این دوره را در میان نویسندگان شاخص کشور خواهیم شنید.
دینامیسم درونی جستار‌ها خواننده را با خود همراه می‌کند
در ادامه رویداد جستارنویسی، شمیم مستقیمی، با تأکید بر اهمیت «ادبیات واقعیت‌بنیاد» توضیح داد: این نوع ادبیات جایگاه ویژه‌ای به اثر می‌دهد و من در این کارگاه‌ها این تجربه را لمس کردم. از این بابت احساس خوشبختی و خوشحالی دارم.
او تأکید کرد: باید از خانم شوشتری و آقای فتحی که در نبود من، بار اصلی کارگاه‌های این دوره را به دوش کشیدند، تشکر کنم. زحمات آنان و همراهی شما شرکت‌کنندگان باعث شد جریان کار به‌خوبی پیش برود.
جستارنویس و سردبیر مجله روایت درباره کیفیت متون مرحله دوم رویداد نیز تأکید کرد: در خواندن این متن‌ها احساس کردم اتفاقی رخ داده است. نوشته‌ها بسیار تأثیرگذار بودند و از دل آن‌ها چیزی منتقل می‌شد که شاید نتوان نام مشخصی برایش گذاشت؛ نه چندان رام، نه چندان وحشی، اما با دینامیسم درونی‌ای که در حرکت بود، خواننده را با خود همراه می‌کرد.
مسیر بسیار روشنی پیش روی شرکت‌کنندگان است
سپس مکرمه شوشتری با ارزیابی متون این دوره بیان کرد: راستش را بخواهید، متون در آغاز چندان امیدوارکننده نبودند. سطح بسیاری از متن‌ها متوسط بود و ایده چشمگیری در آن‌ها دیده نمی‌شد. اما وقتی متن‌های اخیر را خواندم، واقعاً شگفت‌زده شدم. تغییر و پیشرفت چشمگیری رخ داده بود؛ از ۱۷ متنی که به دست من رسید، دست‌کم ده متن به سطحی رسیده بودند که می‌توان روی آن‌ها کار کرد و حتی چاپشان کرد.
او بیان کرد: این تحول نشان می‌دهد که نویسندگان حاضر تنها به یک تلنگر یا یک حرکت کوچک نیاز داشتند تا مسیر درست را پیدا کنند. در متن‌هایی که امروز خواندم، صدای فردی نویسندگان به‌وضوح شنیده می‌شد، طوری که می‌توانستم حدس بزنم هر متن را چه‌کسی نوشته است. این برایم بسیار جذاب بود.
این مدرس مستندنگاری ادامه داد: متن‌ها آن‌قدر خوب بودند که علاوه بر سه متن برگزیده، از تیم برگزارکننده خواستیم اجازه دهند سه متن دیگر نیز به‌عنوان شایسته تقدیر معرفی شوند. البته حتی متن‌هایی که در میان این شش اثر نبودند نیز نوشته‌هایی دقیق، هوشمندانه و ارزشمند بودند. به همه شما اطمینان می‌دهم که مسیر بسیار روشنی پیش رو دارید و نام بسیاری از شما را در آینده در عرصه نویسندگی خواهیم شنید.
محرکی درونی می‌تواند مسیر آینده را بسازد
قاسم فتحی با بیان اینکه ۲۰ اثر به دبیرخانه جشنواره ملی ناداستان «سفر در معنا» ارسال شده است، اضافه کرد: خانم شوشتری چند ساعت مانده به برنامه، برای من پیام صوتی فرستاد و معتقد بود که به‌معنای دقیق کلمه از دیروز تا امروز همه‌چیز زمین تا آسمان تغییر کرده است. از یک ناامیدی اولیه به امیدی عجیب‌وغریب رسید.
دبیر علمی جشنواره ملی ناداستان «سفر در معنا» اضافه کرد: در چند جلسه اخیر، ارتباط و علاقه و انسجام بیشتری در گروه پدید آمد. همین روند باعث شد جستار‌ها کیفیت بالاتری پیدا کنند و جریان خلاقانه‌ای به وجود بیاید.
او افزود: این سفر، سفری مهم و ماندگار خواهد بود. اگرچه در پایان، تنها چند متن منتخب معرفی شد، مهم‌تر از آن استمرار و حرکت نویسندگان است؛ محرک درونی روشن شده که می‌تواند مسیر آینده آن‌ها را بسازد.
source