شهر مریوان در استان کردستان، با برپایی کارناوالی رنگین و پرشور، میزبان هجدهمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی بود و این رویداد هنر را مستقیماً به میان مردم برد.
صبح روز یکشنبه، ششم آبان ۱۴۰۴، خیابان‌های مریوان با انرژی ویژه‌ای شاهد شادی پرجنب و جوش کودکان و مردان و زنان مریوانی بود که از نزدیک شاهد حضور کارنوالی شاد از گروه‌های مختلف تئاتر خیابانی از اقصی نقاط ایران بود. کارنوالی که از میدان وحدت تا باغِ پارک مریوان شادی را در میان مردم آورد.
صحنه‌های کارناوال افتتاحیه
مراسم افتتاحیه با روالی متفاوت از سال‌های قبل و به شکل مشارکتی طراحی شده بود. فضا با صدای موسیقی و کوبش طبل پر شده بود و جمعیت حاضر، شاهد رقص‌های آیینی هه‌ڵپه‌رکی، جذابیت پوشش محلی کردی و یک نمایش رنگارنگ از مردمی نجیب تماشایی بودند.
اجرای سرود دانش‌آموزان دبستانی و حضور یک مجری با زبان کردی و لباس‌های محلی که حال‌وهوای مراسم را پیش می‌برد، بر شکوه این رویداد محلی افزوده بود. این مراسم موفق شد لبخند را به لب‌های مردم بیاورد.
جشنواره‌ای با ریشه‌های عمیق و چشم‌اندازی جهانی
این جشن پرشور بر پایه‌های تعهد هنری استوار شده است. جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان جایگاه ویژه‌ای در صحنه فرهنگی ایران دارد، چرا که به عنوان اولین جشنواره مستقل و تخصصی در نوع خود در کشور شناخته می‌شود. این رویداد اکنون موفق به کسب اعتبار بین‌المللی شده، در موسسه بین‌المللی تئاتر (ITI) ثبت شده و به عنوان یکی از معدود جشنواره‌های ایرانی شناخته شده در عرصه جهانی مطرح است.
در همین راستا نژاد جهانی فرماندار شهرستان مریوان در گفت‌وگو با میزان با بیان اثرات عمیق جشنواره تئاتر خیابانی بر روحیه عمومی شهرستان، اظهار داشت: بدون شک، از ارکان اصلی توسعه هر جامعه‌ای، سرمایه‌گذاری بر منابع انسانی و به‌ویژه، توجه به توسعه هنر و هنرهای نمایشی است. تأثیر هنر بر تمامی عرصه‌های اجتماعی بر کسی پوشیده نیست.
وی در تشریح ویژگی‌های شهر مریوان افزود: مریوان، به عنوان شهری با پیشینه‌ای غنی در حوزه فرهنگ، ادب و هنر شناخته می‌شود. در این میان، هنر تئاتر و به‌طور خاص «تئاتر خیابانی»، به دلیل ماهیتی که دارد، می‌تواند مستقیماً با بدنه جامعه و اقشار مختلف مردم ارتباط برقرار کند. ویژگی سوم، تداوم و استمرار این جشنواره است که امسال هجدهمین دوره آن را برگزار می‌کنیم. این تداوم، باعث شده است که اثرات توسعه‌ای این رویداد، از حیطه هنر حرفه‌ای فراتر رفته و به عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی نیز تسری یابد.
فرماندار مریوان با اشاره به نتایج محسوس این رویداد تصریح کرد: امروز شاهد نشاط اجتماعی چشمگیر و استقبال گسترده در سطح ملی و بین‌المللی هستیم. به تدریج، آثار مثبت اقتصادی و گردشگری این جشنواره نیز نمایان شده و ما در پی گسترش این آثار به سایر ابعاد از جمله آموزش‌های حرفه‌ای و توسعه فعالیت‌های تخصصی در این حوزه هستیم. انشاءالله، مریوان که هم‌اکنون به عنوان «پایتخت جشنواره تئاتر خیابانی» شناخته می‌شود، بتواند به قطب اصلی این هنر ارزشمند در حوزه‌های آموزش و فعالیت حرفه‌ای تبدیل گردد.
وی در پاسخ به پرسشی درباره وجه تمایزات هجدهمین دوره جشنواره تئاتر خیابانی مریوان با سال‌های گذشته عنوان کرد: امسال شاهد تفاوت‌های قابل توجهی در هر دو بخش «شکل» و «محتوا» بودیم. بخش‌های جدیدی به جشنواره افزوده شد که از آن جمله می‌توان به «بخش ایثار و شهادت» با محوریت واقعه «جنگ ۱۲ روزه» و نیز «بخش ویژه معلولان» اشاره کرد که در آن، هفت اثر ارزشمند به جشنواره راه یافت. همچنین، اثر فاخری با عنوان «پیامبر اعظم» به عنوان شاخص و نماد این دوره از جشنواره معرفی و رونمایی شد.
وی در ادامه به دیگر برنامه‌های جنبی اشاره و کرد: در حوزه کودک و نوجوان، برنامه‌ریزی گسترده و اتفاقات بسیار خوبی صورت گرفت. پیش‌رویدادهای متعددی در سطح شهرستان برگزار شد. علاوه بر این، نمایشگاهی از صنایع دستی و محصولات ارگانیک منطقه برپا شده که ضمن آشنایی مهمانان با این دستاوردها، به توسعه برندسازی و معرفی این محصولات در سطح کشور کمک خواهد کرد.
فرماندار مریوان در پایان با بیان اینکه این جشنواره به «بلوغ هنری» رسیده است، تأکید کرد: اکنون باید «بلوغ اجتماعی و اقتصادی» آن را نیز دنبال کنیم. خوشبختانه با برنامه‌ریزی دقیق اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و حمایت‌های بیدریغ آقای استاندار محترم، در تأمین بودجه لازم برای این رویداد بزرگ، با هیچ مشکلی روبرو نبودیم که از این بابت صمیمانه سپاسگزارم.
در همین زمینه علی اصغر دریایی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان در گفت‌وگو با میزان با اشاره به تاثیر جشنواره تئاتر خیابانی بر نشاط و روحیه نوجوانان و جوانان، گفت: امروز شاهد یک کارناوال پرشور و با نشاط در شهر هستیم که با حضور گرم مردم، مهمانان ارجمند، اهالی فرهنگدوست کردستان و به‌ویژه کودکان و نوجوانان همراه شده است.
وی با تاکید بر نقش آینده‌ساز نسل جوان ادامه داد: نوجوانانی که شما در اینجا مشاهده می‌کنید، در حال آموختن و تمرین هستند. این جوانان هستند که باید آینده این جشنواره را هدایت کنند و برنامه‌های آن را به پیش ببرند. اگر امروز شاهد چنین حرکت پویایی هستیم، عمده دلیل آن حضور پررنگ همین کودکان و نوجوانان است.
مدیرکل ارشاد کردستان با اشاره به برنامه‌های آموزشی جنبی تاکید کرد: در این دوره از جشنواره، کارگاه‌های آموزشی (ورکشاپ) برگزار خواهد شد که بدون شک به توانمندسازی هرچه بیشتر این عزیزان در حوزه هنرهای نمایشی کمک شایانی خواهد کرد.
وی در بخش دیگری از اظهاراتش به مزیت‌های توسعه‌یافته جشنواره اشاره و تصریح کرد: از دیگر ویژگی‌های مثبت این دوره، گستردگی جغرافیایی برگزاری آن است. در سال‌های گذشته برنامه‌ها در چهار نقطه متمرکز بود، اما امسال شاهد برگزاری رویدادها در مکان‌های متنوع‌تری از جمله شهرستان سروآباد، مناطق حاشیه‌ای، مدارس، زندان و اماکن دیگر خواهیم بود. به باور من، این اتفاق مبارکی است که به لطف خداوند در این دوره شاهد تحقق آن هستیم.
در هجدهمین دوره جشنواره تئاتر خیابانی مریوان بخش ویژه‌ای نیز به معلولین و توان‌یابان اختصاص داده شده که از مهمترین ویژگی‌های این دوره از جنشواره تئاتر خیابانی است.
حسین رسولی، مدیرکل بهزیستی شهرستان مریوان، در گفت‌وگو با میزان اظهار داشت: برگزاری جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی «طلایه‌داران شهر» و حضور کودکان و نوجوانان در آن، اتفاقی فوق‌العاده بود. نکته قابل توجه در دوره امسال، تأکید ویژه این جشنواره بر حضور افراد دارای معلولیت بود؛ به‌گونه‌ای که فرصت شرکت در این رویداد مهم برای آنان فراهم شد.
وی افزود: در این دوره، هفت گروه از معلولان از شهرهای رشت، نیشابور، دو گروه از یزد، دو گروه از همدان و یک گروه از خرمشهر در جشنواره حضور یافتند. این امر نشان می‌دهد که این عزیزان نیز می‌توانند همانند سایر افراد جامعه در عرصه‌های مختلف هنری و اجتماعی حضوری فعال و اثرگذار داشته باشند.
مدیرکل بهزیستی مریوان در پاسخ به این پرسش که بیشتر این افراد دارای چه نوع معلولیتی بودند، تصریح کرد: بیشترین مشارکت‌کنندگان از میان معلولان جسمی-حرکتی بودند و گروه‌ها از استان‌های مختلفی در کشور حضور یافته بودند.
وی با اشاره به آمار معلولان در استان کردستان خاطرنشان کردند: در استان کردستان حدود ۴۰ هزار نفر از هموطنان معلول زندگی می‌کنند که سهم شهرستان مریوان و روستاهای تابعه آن، حدود ۳۵۰۰ نفر است.
رسولی در ادامه با اشاره به موضوع مهم مناسب‌سازی محیط شهری گفت: بخشی از معابر عمومی شهر تاکنون مناسب‌سازی شده است، اما برای دستیابی به شرایط مطلوب‌تر، ضروری است که در ادامه روند ساخت‌وسازها، مرمت و بازسازی‌ها، موضوع مناسب‌سازی برای افراد دارای معلولیت مورد توجه جدی قرار گیرد تا این عزیزان نیز بتوانند حضوری گسترده و بی‌دغدغه در جامعه داشته باشند.
وی در پایان با قدردانی از همه دست‌اندرکاران برگزاری این جشنواره فاخر اظهار امیدواری کرد: انشاءالله در سال‌های آینده شاهد حضور هرچه بیشتر گروه‌های هنری استان، حتی در عرصه‌های بین‌المللی خارج از کشور باشیم.
گردهمایی ملی و بین‌المللی
هجدهمین دوره این جشنواره، نمایشی از تنوع چشمگیر تئاتر خیابانی است. در مجموع ۴۳ گروه از سراسر ایران در کنار هنرمندان بین‌المللی شرکت دارند. اجراها در بخش‌های رقابتی و غیررقابتی مختلفی ساختار یافته‌اند؛ «بخش مسابقه ایران»، «بخش دیگر گونه‌های اجرایی»، «بخش آئینی و سنتی» و مجموعه‌ای از آثار برگزیده جشنواره‌های دیگر.
از ویژگی‌های برجسته این دوره، افزوده شدن بخش «فراجیر» است که زمینه‌ای برای نمایش توانمندی‌های هنرمندان دارای معلولیت فراهم می‌کند. بخش ویژه دیگر، بخش «نیشتمان» (میهن) است که در آن هنرمندان داوطلبانه و با هزینه شخصی و تنها از روی عشق به هنر، به اجرا می‌پردازند.
این جشنواره در مکان‌های متعددی از جمله پارک شانو، حاشیه دریاچه زریبار و مه‌دان بویره‌شی در حال برگزاری است و به مدت پنج روز ادامه خواهد داشت.
هجدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان، بیش از یک رویداد هنری است؛ این جشنواره نمایشی قدرتمند از چگونگی تاثیر فرهنگ در تقویت روحیه جامعه، پیشبرد توسعه و ایجاد پل‌های ارتباطی در سراسر مرزها است.
انتهای پیام/
source