به گزارش خبرنگار ایکنا، همزمان با بزرگداشت یاد و خاطره جهان پهلوان غلامرضا تختی، نمایشگاه «آقا تختی» امروز 9 آذرماه با محوریت زندگی این اسطوره ورزش ایران در کتابخانه و موزه ملی ملک برگزار شد. این نمایشگاه فرصتی فراهم میآورد تا علاقهمندان با ابعاد شخصیتی تختی آشنا شوند و روایت تصویری از زندگی او را از نزدیک مشاهده کنند.
در آغاز این مراسم، امیر خوراکیان، رئیس کتابخانه و موزه ملی ملک با اشاره به اینکه موزه ملک دنیایی از آثار فاخر، ارزشمند و هویتساز را در دل خود جای داده است، اظهار کرد: نخستین وظیفه ما صیانت دقیق، علمی و کامل از این گنجینههاست؛ گنجینههایی که با همت بزرگانی چون مرحوم حاج حسینآقا ملک گردآوری شده و بهعنوان امانتی ملی در اختیار ما قرار گرفتهاند. نگهداری صحیح، مرمت اصولی، حفاظت موزهای و ثبت علمی آثار تنها بخشی از مسئولیتهاست، اما رسالت اصلی کتابخانه و موزه ملک در این مرحله تمام نمیشود، بلکه نقطه آغاز است. این مجموعه نباید تنها مخزن اشیای ارزشمند باشد، بلکه باید بتواند پیام، تاریخ، معنا، ریشهها، جهانبینی و درسهای نهفته در پشت هر اثر را به جامعه منتقل کند تا ارزش فرهنگی و معنوی آنها در ذهن مردم، بهویژه نسل جوان، زنده بماند.
رئیس کتابخانه و موزه ملی ملک با اشاره به اینکه در حال حاضر حدود ۴۰ پژوهش بهصورت همزمان درباره نسخهها، آثار و اشیای این مجموعه در حال انجام است، گفت: هدف این پژوهشها بیرون کشیدن روایتها، سرگذشتها، پیامها و آموزههای پنهان در دل مخزنها و ویترینهاست. هر اثر تاریخی حامل یک داستان و یک تجربه انسانی است و رسالت ما این است که این روایتها را به زبان امروز برای مردم بازگو کنیم، زیرا اگر نگوییم، اگر روایت نکنیم، اگر درسها را منتقل نکنیم، بخش بزرگی از کارکرد فرهنگی این مجموعه از دست میرود. کتابخانه و موزه ملک تنها یک محل نگهداری نیست، بلکه باید به مرکز تولید معرفت و روایتهای فرهنگی تبدیل شود؛ مرکزی که گذشته را برای امروز معنا میکند و میان نسل دیروز و نسل امروز پیوندی زنده میسازد.
وی بخش مفصلی از سخنان خود را به بُعد دینی و معنوی آثار موزهای و ضرورت توجه به ریشههای ایمانی فرهنگ ایرانی اختصاص داد و تصریح کرد: هر اثر تاریخی، هر نسخه خطی، هر مدال و هر یادگار، حامل بخشی از هویت دینی و فرهنگی ماست، اما این پیام تنها وقتی آشکار میشود که نگاه ما صرفاً موزهای نباشد. فرهنگ اسلامی ما همواره بر انتقال معنا، حکمت، اخلاق و نور معرفت تأکید کرده و نگهداری بدون تفسیر و روایت، با این روح سازگار نیست. بسیاری از آثار موجود در کتابخانه و موزه ملک، از قرآنهای خطی گرفته تا ادعیه، کتیبهها، وقفنامهها و متون اخلاقی، حامل معارفی عمیقاند که میتوانند روح و فکر نسلها را تغذیه کنند. اگر این آثار تنها در ویترین بمانند، نورشان خاموش میشود؛ باید به آنها زبان داد، باید پیامشان را شنیدنی کرد، باید آنچه را که گذشتگان ما با ایمان و اخلاص نوشتهاند برای امروز بازگو کنیم.
وجود ۱۵۰۰ مدال از ورزشکاران در مخازن آستان قدس
رئیس کتابخانه و موزه ملی ملک در بخش دیگری با اشاره به موضوع نمایش مدالها و یادگارهای پهلوانان، بهویژه جهانپهلوان تختی، گفت: یکی از بسترهای مهم این روایتگری، آثاری است که از مفاخر اخلاقی، ورزشی و ملی ما به جا مانده است. در مخازن آستان قدس رضوی بیش از ۱۵۰۰ مدال از ورزشکاران کشور وجود دارد که فقط حدود ۴۰۰ مدال در موزههای آستان به نمایش گذاشته شده و بخش بزرگی از آنها در مخزنها مانده است. پس ضروریست این مدالها بهتدریج و به مناسبتهای مختلف در تهران به نمایش درآیند تا مردم بتوانند با تاریخ پهلوانی و اخلاق ورزش ایران پیوند نزدیکتری برقرار کنند. انتخاب جهانپهلوان تختی برای آغاز این مسیر نه تنها به دلیل ارزش شخصی و اخلاقی وی است، بلکه به دلیل امانتداری نسبت به یادگارهایی است که در اختیار آستان قدس قرار داشته و اکنون باید در منظر مردم قرار گیرد.
خوراکیان با پررنگ کردن بعد دینی شخصیت تختی اظهار کرد: جهانپهلوان تختی فقط یک قهرمان ورزشی نبود، بلکه انسانی بود که در دشوارترین شرایط تاریخی، جانب حق را گرفت؛ با درک سیاسی و اجتماعی درست، در کنار علمای مردمی چون آیتالله کاشانی و در مسیر نهضت ملی ایستاد و در برابر محیط تاریک و خفقانزده زمانهاش، موضع اخلاقی و دینی اختیار کرد. دفاع تختی از عزت ایران، حمایت از حقطلبی و جوانمردیاش در میدان ورزش و خارج از آن، اکنون بخشی از فرهنگ ملی و مذهبی ما شده است. این ارزشها میراثی دینی هستند؛ جوانمردی، حمایت از حق، احترام به مردم، تواضع و آزادگی، ریشه در فرهنگ اسلامی دارند و تختی نمونهای از تجلی این ارزشها در روزگار معاصر است.
رئیس موزه ملک در ادامه با اشاره به شیوه جدیدی که برای این نمایشگاه انتخاب شده است، توضیح داد: هدف صرفاً نمایش مدالها یا اسناد نبود، بلکه ارائه یک روایت داستانی و تاریخی از زندگی، منش، مبارزات، اخلاق و زیست انسانی تختی بود. این الگو در آینده نیز تکرار میشود و موزه ملک قصد دارد قطعات مهم تاریخ را انتخاب کرده، اسناد آن را مطالعه و پژوهش کرده و در قالب نمایشگاههای روایی برای مردم بازگو کند. برگزاری چنین برنامههایی نتیجه همافزایی مجموعهای از علاقهمندان و متخصصان است و بدون این همکاریها ممکن نبود. امیدوارم این روند باعث تقویت جریان روایتگری تاریخی، انتقال ارزشهای دینی و اخلاقی، و آشنایی نسلهای جدید با قهرمانان حقیقی ایران شود.
در ادامه این مراسم، محمدرضا طالقانی، پیشکسوت مدالآور ورزش کشتی با بیان اینکه شخصیتهایی نظیر جهانپهلوان تختی بخشی از میراث معنوی و اخلاقی ملت ایران به شمار میآیند، گفت: ارزش قهرمانان و پهلوانان ایرانی فقط به مدال و افتخار ورزشی محدود نمیشود، بلکه ریشه در انسانیت، اخلاق، تقوا و مردمداری دارد؛ ارزشهایی که در فرهنگ دینی ایران جایگاهی بلند دارند. جامعه ایران سرشار از چهرههای برجستهای است که هر کدام نمونهای از مروت، تواضع و حقطلبی هستند و باید پیش از آنکه دیر شود قدردان آنان بود. ایران همواره از سرمایههای انسانی مؤمن، پاکنهاد و خدمتگزار برخوردار بوده و لازم است فرهنگ دینیِ پاسداشت بزرگان زنده بیش از گذشته در جامعه جاری شود و نگاههای محدود، حسادتهای بیریشه و تعارفات بیثمر مانعی بر سر راه معرفی انسانهای ارزشمند نشود.
اساس فرهنگ دینی بر رعایت حق استوار است
وی با اشاره به اینکه بسیاری از مفاخر ورزشی همچون محمد نصیری با وجود خدمات و موفقیتهای فراوان هنوز آنگونه که شایسته است شناخته نشدهاند، اظهار کرد: اساس فرهنگ دینی بر انسانبودن، صداقت، خیرخواهی و رعایت حق استوار است و همین چهارچوب اخلاقی است که یک انسان را ماندگار و محبوب میسازد. تاریخ اسلام و سیره پیامبر اعظم(ص) بر محور اخلاق، خدمت، تواضع و صبر شکل گرفته است و دلیل ماندگاری آن حضرت نیز همین حقیقت اخلاقی بوده است، نه قدرتهای ظاهری. در فرهنگ ایرانی ـ اسلامی، بزرگی نه به مقام سیاسی و اداری، بلکه به پاکی نیت، خدمت به مردم و پایبندی به ارزشهای الهی سنجیده میشود و جهانپهلوان تختی نمونهای آشکار از چنین رویکردی است؛ انسانی که بیش از آنکه قهرمان تشک باشد، قهرمان معرفت، ایمان و جوانمردی بود.
طالقانی با اشاره به گستردگی ظرفیتهای فرهنگی و طبیعی ایران افزود: این سرزمین برخوردار از زیباییهای خدادادی و مردمانی خلاق، باایمان و توانمند است که میتوانند زمینهساز ارتقای جایگاه ایران در حوزه گردشگری و فرهنگ باشند. اگر میراث اخلاقی و دینی پهلوانان بهدرستی معرفی شود، میتواند الگویی سازنده برای نسلهای آینده باشد. علت ماندگاری تختی در قلب نسلها نه صرفاً پیروزیهای ورزشی، بلکه ایمان، تواضع، اخلاص و رفتار خداپسندانه بود؛ ویژگیهایی که در فرهنگ دینی ایران همواره مورد ستایش بودهاند. لقب سلطان بیتاجوتخت برای تختی از آن جهت ماندگار شده که مردم، قلبهای خود را در اختیار انسانی گذاشتند که با تقوا، فروتنی و خدمت به خلق زندگی کرد و به همین دلیل حکومت بر دلها را تجربه کرد؛ حکومتی که نه به قدرت ظاهری نیاز دارد و نه به تشریفات. حضور پیشکسوتان، همتیمیها و خانواده تختی در چنین مراسمهایی، نشان میدهد که میراث اخلاقی وی همچنان زنده است و انتقال آموزههای دینی و اخلاقیِ نهفته در منش تختی، نیازمند استمرار چنین برنامههایی است.
محمدرضا طالقانی در پایان سخنان خود با قدردانی از تلاشهایی که برای گردآوری اسناد، مدالها و یادگارهای جهانپهلوان تختی انجام شده است، اظهار کرد: حفظ میراث تختی در حقیقت حفظ بخشی از اخلاق دینی، انسانیت و هویت ملی ماست، زیرا تختی تنها یک پهلوان ورزشی نبود، بلکه نمودار ایمان، جوانمردی، سادهزیستی، محبت به مردم و پایبندی به ارزشهای الهی محسوب میشد. استمرار برنامههای فرهنگی مرتبط با تختی میتواند موجب تقویت سرمایه اجتماعی و اخلاقی جامعه شود.
در پایان این برنامه احمد دنیامالی، وزیر ورزش و جوانان، با تأکید بر اینکه ضرورت پاسداشت میراث ورزشی و معنوی ایران امروز بیش از هر زمان دیگری احساس میشود، گفت: نمایشگاه فاخر و ارزشمند «آقا تختی» حاصل زحمات گسترده و همکاری مجموعهای بزرگ از نهادهای فرهنگی، ورزشی و پژوهشی است که هر یک نقشی تعیینکننده در شکلگیری این رخداد داشتهاند.
وی با اشاره به اینکه برپایی چنین رویدادی تنها با همافزایی نیروهای متعدد ممکن میشود، افزود: گردآوری اسناد، انتخاب سرفصلهای محتوایی، چینش روایی نمایشگاه و انتقال آن به زبان امروز، نیازمند ساعتها کار تخصصی و هماهنگی میان بخشهای مختلف بوده است و در این میان، مدیریت کتابخانه و موزه ملک نقشی محوری ایفا کرده است. این نمایشگاه تنها مجموعهای از مدالها و اسناد ورزشی نیست؛ بلکه روایتی است بر پایه ارزشهای والا، ایمان، تواضع، مردمداری و سیره اخلاقی غلامرضا تختی. انتخاب آیات قرآن در نقاط کلیدی نمایشگاه نشان میدهد که برگزارکنندگان تلاش کردهاند پیوند میان پهلوانی و معنویت را برای نسل امروز آشکار کنند. پهلوانی در سنت ایرانی هرگز از اخلاق اسلامی جدا نبوده و آقا تختی نمونه کامل این پیوند است. بخش قابلتوجهی از هویت پهلوانان ایرانی از سیره ائمه اطهار (ع)، فرهنگ فتوت، دستگیری از مردم، و ایستادن در کنار مظلومان الهام گرفته و نمایشگاه توانسته است این وجه هویتی را برجسته کند.
وزیر ورزش با اشاره به تأخیر خود در حضور در مراسم بیان کرد: امروز میزبان گروهی از مهمانان و فعالان ورزشی بودیم که لازم بود با آنان گفتوگو کنیم. از برگزارکنندگان عذرخواهی میکنم. با این حال، اهمیت چنین برنامهای موجب شد که حضور در این جمع را ضروری بدانم. کشتی تنها یک رشته ورزشی نیست؛ بخشی از شناسنامه فرهنگی این سرزمین است. ما بسیاری از مفاهیم جوانمردی، رقابت پاک، حرمتگذاری و ادب ورزشی را از دل روایتهایی که از تختی و امثال وی شنیدهایم و آموختهایم.
غلامرضا تختی نماد نجابت بود
دنیامالی ادامه داد: غلامرضا تختی فقط پهلوان نبود؛ نماد نجابت بود. یکی از پایههای پهلوانی این است که انسان بتواند در اوج قدرت، خود را کنار بکشد و کار را به نام دیگران تمام کند؛ کاری که تختی بارها انجام داد و همین روحیه است که وی را در حافظه تاریخی مردم ماندگار کرده است. نمایشگاه «آقا تختی» صرفاً بازنمایی اسناد نیست؛ بلکه تلاشی است برای انتقال میراث اخلاقی و معنوی او به نسل جوان. کودکان و نوجوانان باید تاریخ خود، قهرمانان اخلاقمدار و الگوهای زیست مؤمنانه را بشناسند تا بتوانند مسیر اخلاقی درستی در جامعه امروز انتخاب کنند.
وی بخش دیگری از سخنان خود را به پیوند ورزش با فرهنگ ایثار و شهادت اختصاص داد و بیان کرد: ۱۱۰۰ هزار نفر از مردم، جوانان، رزمندگان و قهرمانان ما در راه اعتلای ایران، در خواب و بیداری به شهادت رسیدهاند. این سرمایه الهی باید در فرهنگ عمومی و در زیست ورزشی ما جاری باشد. ورزش ایران بدون پیوند با فرهنگ دینی و انقلابی معنای کامل خود را پیدا نمیکند. اگر امروز از سیره ائمه اطهار(ع) و از زیست دینی پهلوانی مانند تختی الهام میگیریم، از آن جهت است که ورزش باید همواره در مسیر خدمت به مردم، گسترش خوبیها و پاسداشت کرامت انسانی باشد.
دنیامالی در پایان عملکرد مشترک مجموعه برگزارکنندگان، از جمله موزه ملی ملک، آستان قدس رضوی و کمیته ملی المپیک را نقطه قوت این نمایشگاه دانست و اظهار کرد: این نمایشگاه نشان داد که میتوان میراث معنوی و ورزشی کشور را با زبان روایت، پژوهش و عرضه هنری در معرض دید عموم قرار داد؛ بهگونهای که نسلهای امروز بتوانند با گذشته خود پیوند برقرار کنند. این مسیر باید با قدرت ادامه پیدا کند تا قهرمانانی مانند غلامرضا تختی همواره در حافظه جامعه زنده بمانند.
برای مشاهده گزارش تصویری مراسم اینجا کلیک کنید.
انتهای پیام
source