سوژه‌ها را گفتیم خودشان را سانسور نکنند

جوان آنلاین: کارگردان «حسینیه معلی» با اشاره به اینکه در برخی موارد از سوژه‌ها خواستیم اصلاً خود را سانسور نکنند، گفت: ما در همه کار‌ها خیلی آرمان‌گرایانه جلو رفتیم و ۳۰۰ سفر برای همین برنامه داشتیم. هیچ برنامه‌ای در عمرم نه قبل از «حسینیه معلی» و نه بعد از آن سراغ ندارم که برایش این میزان وقت گذاشته شود و این وقت گذاشتن از سر شوق است. 

سید بشیر حسینی، کارگردان برنامه تلویزیونی و پرمخاطب «حسینیه معلی» چالش‌ها و سختی‌های تولید این برنامه را تشریح کرد. حسینی با اشاره به شروع به کار فصل جدید «حسینیه معلی» گفت: ما برای فصل آینده از دو ماه پیش شروع به کار کردیم. قاعده‌ای هم داریم که برای حس شخصی و دلی خودمان اگر نمی‌شود همه به کربلا برویم، یک نفر از استودیو به کربلا برود و کار را به امام حسین (ع) تقدیم کند و اذن بگیرد که برای فصل بعدی کار کنیم. 

 وقت گذاشتن از سر شوق

وی درباره چالش‌های ساخت «حسینیه معلی» اظهار کرد: من آنقدری که با معلی زندگی کرده‌ام با خانواده‌ام نبوده‌ام و آنقدر شب‌ها به خانه نرفته‌ام که همسرم می‌گوید اگر شبی خواستی به خانه بیایی، خبر بده. 

حسینی اضافه کرد: هیچ برنامه‌ای در عمرم نه قبل از «حسینیه معلی» و نه بعد از آن سراغ ندارم که برایش این میزان وقت گذاشته شود و این وقت گذاشتن از سر شوق است. برای «حسینیه معلی» در همین فصل برای اولین بار چند صد بیت سروده شد و همه جوره برای آن کار می‌شود، همین مدل کار هم برکت دارد. 

کارگردان «حسینیه معلی» درباره انرژی در صحنه کار نیز گفت: خسته که می‌شدیم یک روضه ۱۰دقیقه‌ای آخر کار دوباره ما را احیا می‌کرد و اینچنین دوباره انرژی می‌گیریم. این فضا از برکت امام حسین (ع) است. 

وی در ادامه درباره سختی‌های کار عنوان کرد: ما ریزش هم داشته‌ایم و رویش ما کم بوده است. باید عوامل حرفه‌ای بیاوریم و شخص حرفه‌ای که بتواند این میزان کار کند، نداریم. ما ۳۰۰سفر برای همین برنامه داشتیم و شما ممکن است فکر کنید سفر با هواپیما انجام می‌شود، اما تجربه خود ما این بود که باید از مرکز استان دور شویم تا به آن سنت‌ها و آیین‌های (عزاداری) برسیم، چون در مرکز استان همه چیز کلیشه‌ای و شبیه به پایتخت شده است، حداقل باید ساعت‌ها از مرکز دور شویم، اما چقدر از عوامل حاضرند این سفر‌ها را بپذیرند. به روستایی می‌روید که گاهی ریشه‌های عمیق دعوای فرهنگی دارند و حاضر نیستند با هم کار کنند. گاهی بچه‌های ما کتک هم خورده‌اند و امثال این اتفاقات اصلاً ساده نیست و در این حرفه دیده نشده است. برخی که سفر اول را با ما آمدند، حتی سفر پنج روزه را تمام نکردند و بعد از دو روز خودشان برگشتند. 

 خطر مدرن شدن آیین‌ها و سنت‌ها

کارگردان «حسینیه معلی» با اشاره به فصل بعدی این برنامه که ماه شعبان پخش می‌شود درباره سختی ساخت برنامه مناسبتی در ایام عزاداری و شادی عنوان کرد: برنامه شاد خیلی سخت‌تر است، ما در غم و عزاداری هیچ محدودیتی نداریم و به شوخی به رفقا می‌گفتیم فقط نمی‌توانیم قمه‌زنی نشان دهیم، ولی در شادی هیچ چیز نمی‌توانیم نشان بدهیم. متأسفانه شادی‌های ما تنوع ندارد. آیین‌هایی که داریم هم خیلی یکدست و هم خیلی مدرن شده و شادی‌های سنتی ما در حال از بین رفتن است. 

حسینی درباره راهکار‌هایی برای نمایش این سنت‌ها گفت: این می‌طلبد که ابتدا خود مردم به سنت‌هایشان افتخار کنند. ما معمولاً خودمان سنت‌هایمان را دوست نداریم و از آن خجالت می‌کشیم. امید ما در «حسینیه معلی» این بود که یک‌بار دیگر مدل عزاداری یا شادی آذری‌ها را ببینیم و بگوییم؛ ببینید چقدر جذابیت دارد. 

وی درباره زمانی که برای سوژه‌ها صرف می‌شود، توضیح داد: ما در همه کار‌ها خیلی آرمان‌گرایانه جلو رفتیم و خیلی از رفقایی که می‌آیند با ما کار کنند، پشیمان می‌شوند. اینقدر وقت می‌گذاریم و برای یک سوژه و پرداخت آن کار می‌کنیم که شاید باور نکنید. میهمانی از عراق داشتیم که اطیاف زبیدی همسر شهید محمد الشیبانی راننده حاج قاسم در فرودگاه بغداد بود. برای همین یک سوژه که خروجی‌اش ۱۰ دقیقه از برنامه بود، من یک سفر به عراق رفتم تا گفتگو کنم. یک هفته هم او و دخترش به ایران آمدند و گشتند. دخترش را به شهربازی بردیم و برای بار سوم برنامه ضبط شد. او در همه این دفعات بار‌ها خاطرات و روایتش را تعریف کرد و برای همین یک سوژه، بالغ بر ۱۰ روز وقت گذاشتیم. 

داور برنامه «عصر جدید» در پایان درباره اینکه چقدر از برنامه‌سازان حرفه‌ای مشورت گرفته می‌شود، اظهار کرد: اگر کسی حرف اجرایی و واقعی داشته باشد، ما استقبال می‌کنیم، اما مشکل این است که همه اهل کلی‌گویی هستند. ما از نهاد‌ها برای آیین‌های مناطق مختلف کمک خواستیم، در‌حالی‌که تحقیقات ناقص بود یا اینکه درست نبود، چون از اینترنت چند نکته درآوردند و ما خودمان می‌دانستیم که اشتباه است. 

 معرفی فرهنگ هیئتی

وی درباره برخی بخش‌های برنامه که واکنش‌های منفی به دنبال داشته است، یادآور شد: نسبت بازخورد‌های منفی به نسبت بازخورد‌های مثبت خیلی کم است. ما فضای مجازی را می‌شناسیم و می‌دانیم در چه صفحه‌ای، چه بخش‌هایی را با چه هدفی می‌گذارند. نکته دیگر این است که برنامه بدون نقص وجود ندارد و حتماً اختلاف سلیقه هم مورد دیگری است که باید لحاظ شود. در فرهنگ هیئتی نکته‌ای داریم که به حدیث تباکی اشاره دارد و اینکه حتی اگر اشک ندارید، تباکی کنید. ما فرهنگی را معرفی می‌کنیم که ممکن است برخی مخالفت داشته باشند. 

کارگردان «حسینیه معلی» درباره حضور دو برادر روحانی در مناسبت‌های شاد این برنامه و واکنش‌های منفی به آن‌ها عنوان کرد: درباره آن دو برادر، چون بازخورد‌ها برایمان مسئله شده بود، خود ما از مرکز تحقیقات صداوسیما خواستیم تا پژوهش کند. فکر می‌کنم عددی بیش از ۸۸درصد بازخورد‌ها مثبت و زیر ۱۲درصد منفی بود، اما در فضای مجازی موجی ایجاد می‌کنند که فکر می‌کنید منفی‌ها خیلی بالاست. چرا این موج ایجاد می‌شود، چون این‌ها معمم هستند و این یعنی حساسیت مضاعف. ما در برخی موارد از سوژه‌ها خواستیم اصلاً خود را سانسور نکنند. 

حسینی در پایان خاطرنشان کرد: روحانی هم که کار کودک انجام می‌دهد از قدیم بازخورد‌های منفی داشته است. حجت‌الاسلام راستگو هم چنین بازخورد‌هایی داشت و حتی از طرف هم‌صنف‌های خود این واکنش‌های منفی را می‌گرفت. برنامه برای ما مهم است و اتفاقاً از چندین نهاد می‌خواهیم که بازخورد و نظرسنجی بگیریم و همه جوره وقت می‌گذاریم.