به گزارش گروه فرهنگ دفاع‌پرس، فصلنامه «هفده دی»، کاری از دفتر مطالعات جنسیت و جامعه، با مدیرمسئولی مهدی تکلو و سردبیری فاطمه صادقی، با هدف روایت زندگی روزمرۀ انسان مونث مسلمان و زنانی که در چارچوب گفتمان الگوی سوم زن تنفس می‌کنند، آغاز به کار کرد.
ماجرا چیست؟
اگر بنای عالم بر زوجیت باشد، حق و حقیقت آنجاست که زنان اولاً به اندازه مردان در سرنوشت تاریخی انسان سهیم باشند و ثانیاً نقش ویژه و منحصربهفرد خویش را ایفا کنند. هفده دی ۵۶ یک نقطۀ عطف در شکوفایی زن بود. زن که به لحاظ تاریخی متحمل بهرسمیتشناختهنشدن و باور نشدن بود و غالباً در حاشیه تاریخ نشسته بود به پیشگامی زن ایرانی معاصر جایگاه ویژه و والای خود را پیدا کرد.
ما هم با زنی جدید آشنا شدیم که به حقیقت زن و به الگو‌های قدسی و تاریخی خود نزدیکتر بود و هم با روزگاری آشنا شدیم که در آن زنانگی غایب نیست. روزگار جدید را مرد‌ها تنها رقم نمیزنند بلکه سرنوشت در تعامل و تکامل دو جنس رقم میخورد. نه در خانه و خانواده بلکه تا منتهیالیه حساسترین میدان‌های سرنوشت زنانگی حاضر است؛ پس هم این زن، زن سابق نیست و مختصات هویتی و روزمرۀ او تغییر کرده و هم روزگار، روزگار جدیدی است. ما در عصرِ ظرفیتی شکوفاشده به نام «زن و زنانگی» زندگی میکنیم که پیش از این قرن‌ها هرگز به این اندیشه «ظهور» نکرده و بیشتر مدفون و غایب بود و حال ما را به ملاقات «زوجیت» می‌برد.
انسان مؤنث مسلمان ایرانی، جهان مخصوص به خود را دارد و از آنجا که صاحب اراده و استقلال واقعی است، عواطف منحصربهفردی دارد، در فکر و اندیشه مقلّد نیست و ادراک‌ها و تدبیر‌های او یکتاست و عملیات و اقدامات ویژ‌های را دنبال میکند. او قواعد حاکم این دنیای غالباً مردساخته را نپذیرفته و در کشاکش ساخت روزگار و اصلاح آن است. در این مسیر او رنج‌ها و خلق‌های مختلفی را تجربه میکند و متحمل پیروزی‌ها و شکست‌هایی میشود و اینجا نقطۀ آغاز مسئولیت «هفده دی» است.
مجله «هفده دی» در یک کلام، تلاش میکند جهان روزمرۀ این زن را به زبان خودش نظاره کند و همچنین روزگار را از دریچه فکر و قلب او به بازاندیشی بگذارد. مسئولیت «هفده دی» توسعۀ نگاه و زبان زن مجاهد مسلمان ایرانی با تمام تکثر‌ها و تلوّنهای تحققیافتۀ اوست.
هفده دی یادآور چه روزی است؟
در هفده دی ۱۳۵۶ برای انسان ایرانی ورق تاریخ برگشت. در حالیکه ۱۷ دی ۱۳۱۴ روزی بود که دست‌های بیگانه و طاغوتی تلاش کردند به عنوان روز زن، با کشف حجاب به هویت و حریم زن ایرانی دستدرازی کنند و از همین طریق بر سرنوشت عموم ملت مسلط بشوند، در یک چرخش چهلساله در هفده دیماه ۱۳۵۶ زنان ایرانی در مشهد اولین قیام علنی و عمومی را علیه رژیم سابق کلید زدند. زن‌های چادری مشهد به بهانۀ حجاب و با اقدام شجاعانه و حسابشدۀ خود مبدأیی برای قیام گستردۀ عمومی در کشور شدند و پس از آنها حرکت‌های مردانه شکل گرفت که از همین طریق به پیروزی انقلاب منجر شد.
هفده دیماه آغاز روزگار جدید و نقطۀ عطف تاریخ انقلاب اسلامی است که به دست انسان مؤنث مسلمان صورت پذیرفت. این معجزه در کلام رهبر انقلاب اینطور توصیف شده است: «روز هفدهم دى که روزى است که شیطان‌ها و طاغوت‌ها آن روز را شروعى براى اهداف طاغوتى و استعمارى قرار داده بودند و خداى متعال کمک کرد و زن مسلمان مؤمن متعهّد حرکت کرد و همان روز را به روزى که منشا و مبدأ شروع یک حرکت عظیم در تاریخ کشور ما محسوب میشد تبدیل کرد. مسأله ۱۷ دى یکى از معجزات انقلاب است.» ۱۴/۱۰/۶۳
شماره صفر فصلنامه با پرونده «زن در هیئت»
مجله «هفده دی» در شماره صفر خود به «بازخوانی تشکل هیئت و مناسک عزا» می‌پردازد و بر تجارب، معنابخشی‌ها و روایت‌های انسان مؤنث مسلمان دست می‌گذارد؛ با این دغدغه که خانم‌های الگوی سوم نسل جوان امروز چه تجربۀ زیسته‌ای از هیئت‌ها دارند، نهاد هیئت را چگونه می‌بینند و چه درک و احساسی از حضور در این نهاد دارند. قابل‌پیش‌بینی است که مجموعۀ تجارب این زن از امر عزاداری و تشکل هیئت در دو بخش «رنج» و «خلق» دسته‌بندی میشود. در پروندۀ رنج به چالش‌های وضع موجود زنان در هیئت، مناسک و عزا اشاره میکنیم و در پرونده خلق به نوآوری‌ها، خلاقیت‌ها، ابتکارات و معنابخشی‌های زنان در این زمینه می‌پردازیم. نویسندگانی که در این شماره همراهی کرده‌اند از اساتید، دانشجویان، روایت‌پژوهان، نویسندگان و فعالان حوزه زنان هستند.
انتهای پیام/ 121
source