به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، محمدحسن مقیسه، پژوهشگر، در یادداشتی به معرفی و بررسی کتاب «پاک سرزمین»، نوشته محمدرضا کمیلی پرداخته است. این اثر که از سوی نشر مصاف منتشر شده است، تلاش دارد کشور پاکستان را از منظر رهنمودهای رهبر معظم انقلاب بررسی و معرفی کند. متن یادداشت مقیسه که برای انتشار در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار گرفته، به این شرح است:
«پاک سرزمین»
کتابی برای شناسایی کشور پاکستان؛ از چالش‌ها تا توانایی‌ها
برپایه رهگفتارهای حکیمانه رهبر معظّم انقلاب اسلامی
ملت پاکستان و مخلصانِ از مسلمانان … برای ملت ما در مسائل انقلاب، یک وزنه و یک پشتوانه بوده‌اند (16/10/1370).
«پاک سرزمین» با این طلیعه از رهگفتار رهبر معظّم انقلاب اسلامی گشوده و خوانده می‌شود؛ کتابی که می‌خواهد قابلیت‌ها و ظرفیت‌های شگرف و شگفت کشوری مسلمان را که در همسایگی جمهوری اسلامی ایران است و بیشترِ مردمش مسلمان، به من و شمای خواننده بشناساند.
نوسنده در صفحه‌های آغازین کتاب، از گمنامی کشور پاکستان گفته و در سرِآغاز یکی از فصول آن نگاشته است:
«روایت شکل‌گیری پاکستان بدون شک یکی از شنیدنی‌ترین و غرورآفرین‌ترین حکایت‌هایی است که مسلمانان در طول تاریخ تجربه کرده‌اند. با این حال، نویسندگان آن‌گونه که باید به آن نپرداخته‌اند و همین سبب شده تا عمق دانسته‌های مخاطب در این زمینه کم باشد».
کتاب تقدیم شده است به دو شهید بزرگوار؛ یکی از پاکستان(دکتر سید محمدعلی نقوی) و دیگری از ایران(عباس زرگری). و همین، نشانگر آن است که قلم نویسنده تا چه‌سان تقوامدارانه و بر اساس تقریب بر روی کاغذ روان شده است.
جناب آقای محمدرضا کمیلی که خود از کارشناسان ارشد حوزه شبه‌قاره و به‌ویژه کشور پاکستان و مسلّط به زبان اردو است، تاکنون چندین کتاب در خصوص پاکستان‌شناسی، پژوهش، چاپ و منتشر کرده است.
ایشان در این رشته، چندان دل‌بسته به پاکستان و خُلق و خوی مردمان آن دیار است که حتّی زندگی‌نامه شهید دکتر سید محمدعلی نقوی را که به شهید چمرانِ پاکستان شناخته شده، به روایت داستانی و در قالب کتابی خواندنی روانه بازار نشر کرده‌اند.
به عنوان کسی که واژه به واژه و سطر به سطر این کتاب را قبل از چاپ خوانده و به اندازه وسع و تجربه و دانش اندک خود، در فصل‌بندی، عنوان‌نویسی، تقدّم و تأخّر مطالب اهّم و مهم، نظارت بر شاکلهِ کلی کتاب و تراز علمی آن نظارت و دخالت داشته‌ام (و این ادعا چیزی از وجوه علمی و پژوهشگرانه نویسنده کتاب کم نمی‌کند)، شهادت می‌دهم که کتاب «پاک سرزمین» یگانه مرجعی می‌تواند باشد که در زمانه حاضر هم کشور دوست و همسایه شرقی‌مان را به خوبی، دستِ‌کم به خواننده عام، شناسانده، هم مواقف و مواضع حکمت‌مدارانه رهبر حکیم انقلاب اسلامی را در خصوص پاکستان به نیکی تمام برای خواننده‌اش نمایانده است.
خواننده در این کتاب با نقش اسلام، مسلمانان، سیاست‌های دو و چندگانه استعمار، به‌ویژه خباثت انگلیسی‌ها و رذالت آمریکایی‌ها در پراکندن و کشتار مسلمانان و ریزش تخم دشمنی بین ایشان و سایر مذاهب دیگرِ شبه‌قاره آشنا می‌شود.
همچنین او می‌تواند به قلم نویسنده کتاب بخواند و بداند چه احزابی خالصانه و صادقانه و در جهت حفظ یکپارچگی پاکستان تلاش کرده‌اند و چه احزاب و گروه‌هایی حرفی نداشته‌اند جز تکفیر و قتل و غارت مسلمانان. شناساندن شخصیت‌های اصیل پاکستانی، کسانی چون: محمدعلی جناح، فاطمه جناح، اقبال لاهوری، مولانا شکوت علی، محمدعلی جوهر، احمدرضاخان بریلوی، سید عارف حسین الحسینی و…، از دیگر مزایای قلمی نویسنده این کتاب است.
دو نکته مهم که در این کتاب به خوبی بدان پرداخته شده، یکی زبان فارسی است و دیگری زخمی کهنه و خوب ناشدنی به نام کشمیر، که آن تاریخیِ خواندنی دارد و این قصه‌ای سوزناک. به درستی می‌دانیم که سابقه حضور زبان فارسی در هند از سال هزار میلادی است تا حدود هزار و هشتصد همان تقویم. در این دوره طولانیِ 800 ساله، ده‌ها اثر علمی، ادبی و هنری به خط و زبان فارسی در شبه قاره آفریده و خلق شده که هم‌اکنون در مرکز تحقیقات زبان فارسی در هند و پاکستان و بخشی از کتابخانه‌های ریز و درشت این دو کشور موجود می‌باشند. این جدایِ از آن است که مردم و درباریان و لشکریان و خدام و … بدین زبان تکلّم می‌کرده‌اند و این پاره از خاکِ طبیعتِ انسانی، سال‌ها پذیرای ادبا و علما و هنرمندان گوناگونی بوده که از سرانگشت هر یک ده‌ها هنر می‌ریخته است.
همچنین باید از پاره‌ای بهشتی بر زمین گفت به نام کشمیر، با مردمانی آزاده، مسلمان و بلندطبع. استعمار انگلیس همه بی‌هنری‌اش در این خلاصه می‌شود که هم به نابودی زبان فارسی کمربند بر کمر بست، هم کشمیر را به گونه‌ای زخم در لای استخوان نگه داشت که هنوز که هنوز است، داستان غم‌بار زجر و درد مسلمانان آن، دل سنگ را آب می‌کند. پرونده این دو نکته در چند جای از این کتاب به درستی و درشتی جا دهی شده و نویسنده آنها را در حد توان و به گستردگی برای خواننده گشوده است.
اما نسبتِ این کتاب با رهگفتارهای حکمت‌ورزانه رهبر بزرگ‌اندیش انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدّ ظله العالی) بدین‌گونه است که نویسنده با هوشمندی، ابتدا موضوعی از مسائل جاری و یا متعلق به پاکستان را طرح کرده، آن را شکافته و تحلیل ارائه داده و سپس متناسب با همان موضوع، موضع داهیانه رهبر فرزانه انقلاب اسلامی را در وهله اول با نمایه‌های چندگانه و در ریختار درختی و با کوتاه‌ترین عناوین در جلوی چشم خواننده نشانده، و سپس در مرحله دوم، با عناوین و زیرعناوینِ متنوع، مبتکرانه متن سخنان معظم‌له را در کتاب جای داده است. بدین ترتیب، ابتدا خواننده موضوع یا معضل را در می‌یابد و سپس با دیدگاه رهبری در همان خصوص نیز آگاه می‌شود.
با همین روش، خواننده کتاب با چالش‌های امنیتی(همچون حمله‌های مسلحانه تروریستی، گروگان‌گیری و…) طبیعی(نظیر سیل، زلزله و …)، اعتقادی(مانند افراط‌گرایی، تکفیر و …)، روابط اقتصادی ایران و پاکستان، حتی تأثیرگذاری سیاست‌های اِعمالی پاکستان در افغانستان و … و نیز حضور رهبر معظّم انقلاب اسلامی در پاکستان که با استقبال بی‌نظیر مردمِ مشتاق آن سامان روبه‌رو گشت، آشنا می‌شود. گفتنی است که استقبال مردم از رهبری به گونه‌ای بود که رئیس جمهور وقت آمریکا، ریگان، که قرار بود پس از رهبری ایران (که در آن هنگام، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدّ ظله) در جایگاه ریاست جمهوری به هدایت مردم می‌پرداختند) به پاکستان بروند، از ترسِ مواجه شدن با بی‌مهری و استقبال سرد مردم، عطای سفر به پاکستان را به لقایش بخشیدند!
بله، خوانش «پاک سرزمین» اطلاعات ارزشمندی به خواننده می‌دهد؛ هم از تاریخ پر خطر پاکستان، هم از مواقف به موقع و هوشمندانه رهبری ایران در خصوص پاکستان.
انتهای پیام/
source