جوایز ادبی داخلی کمکی به کسب جوایز ادبی جهانی نمی‌کنند

جوان آنلاین: مسعود کوثری، دبیر هفدهمین جایزه ادبی جلال‌آل‌احمد در اظهارنظری گفته است که نکته مهم مورد توجه این جایزه طی سال‌های برگزاری تقویت وجه ادبی، نویسندگی و شناسایی نیرو، توان و تعهد نویسندگان است تا شاید زمینه‌های پیدا کردن و دریافت سهم ایران در نوبل جهانی ادبیات فراهم شود. 
معمولاً هر ساله هنگام فرارسیدن موعد جوایز ادبی یا برپایی نمایشگاه کتاب، حرف‌هایی اینچنینی درباره بردن جایزه نوبل و درخشیدن نویسندگان ایرانی در بازار‌های نشر جهانی مطرح می‌شود که خیلی منطبق بر واقعیت نیست. اگر بنا بود جوایز ادبی داخلی کشورها، بردن جایزه معتبری مثل نوبل ادبیات را تضمین کنند که این جایزه هر سال باید بین کشور‌ها دست به دست می‌شد و هر سال یک کشور جایزه نوبل را به خانه می‌برد، چون هر کشوری جوایز ادبی مخصوص خودش را دارد که فقط برای جغرافیای آن کشور کارکرد دارد. در واقع بردن جایزه نوبل ادبیات و هر جایزه معتبر جهانی دیگر به این سادگی‌ها نیست. تربیت نویسنده و پیدا کردن استعداد‌های ادبی از سوی بنگاه‌های ادبی و انتشاراتی‌ها و سرمایه‌گذاری روی آنها، یکی از کار‌های معمولی است که در بسیاری از کشور‌ها رخ می‌دهد. 
برای آنها آموزش و مهارت نویسندگی از اهمیت بالایی برخوردار است و به خوبی می‌دانند هر نویسنده‌ای هر چقدر به صورتی ذاتی نویسندگی در وجودش باشد، باز هم به تکنیک و یاد گرفتن فنون نیاز دارد. نوشتن مثل هر هنر خلاقه دیگری قواعد و چارچوب‌های خودش را دارد و بدون آنها، اثر نهایی نویسندگان حالتی خام‌دستانه به خود می‌گیرد. متأسفانه چنین موضوعی در بازار نشر ایران اتفاق نمی‌افتد و اصولاً جایی برای تربیت نویسندگان صاحب ذوق و استعداد به شکل حرفه‌ای نیست. در مدارس و دانشگاه که همه چیز در تئوری خلاصه می‌شود و از فضای آکادمیک ما تا به حال نویسنده‌ای تراز اول بیرون نیامده است. بازار نشر ایران فضای آشفته و اقتصاد ضعیفی دارد و در چنین فضایی امکان حمایت از نویسندگان فراهم نمی‌شود. همچنین وصل نبودن این بازار به بازار‌های جهانی، باعث ناشناخته ماندن کتاب‌ها و نویسندگان ایرانی می‌شود. از طرفی دیگر در غیاب نبودن در بازار‌های جهانی، آن ارتباط لازم و مؤثر با نویسندگان و انتشاراتی‌های کشور‌های دیگر فراهم نمی‌شود. قطعاً در چنین فضایی امکان تربیت نویسنده‌ای در سطح جهانی اگر نگوییم غیرممکن ولی کاری بسیار مشکل به نظر می‌رسد. جوایز ادبی داخلی تا حدود بسیار زیادی مشوق نویسندگان برای بهتر نوشتن هستند، اما برای بودن در کلاس جهانی به چیزی بیش از اینها نیاز است؛ اتفاقی که در فضای فعلی نشر ایران احتمال رخ‌دادنش بسیار ضعیف است.