شکایتی که خداوند از زنان شنید

اما یکی از موارد استثنایی مبارزه باخشونت علیه زنان و حمایتگری از زنان مربوط به آیات ابتدایی سوره مجادله می‌شود؛ شکایتی از یک زن که خداوند آن را شنید و به نیکی پاسخ داد: «قَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّتِى تُجَادِلُکَ فِى زَوْجِهَا وَتَشْتَکِى إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ یَسْمَعُ تَحَاوُرَکُمَآ إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ بَصِیرٌ. (ای رسول ما) خدا سخن آن زن را که درباره شوهرش با تو به مجادله برخاسته و شکوه او به خدا می‌برد محققاً شنید و گفتگوهای شما را نیز خدا می‌شنود که خدا البته شنوا و بیناست».

زنی خدمت پیامبر(ص) رسید و از همسرش شکایت کرد که به او خشونت کرده است. او را ظِهار کرده یعنی ترک رابطه های عاطفی و جنسی کرده بود که درواقع یک خشونت منفی و سلبی است. آن زمان مرسوم بود که وقتی مردی زنش را ظِهار می‌کرد؛ دیگر اصلا با او رابطه برقرار نمی‌کرد و طلاقش هم نمی‌داد. این خانم نزد رسول خدا می‌رود و شکایت می‌کند. و آیات اول سوره مجادله نازل می‌شود. این ماجرا یک مورد استثنایی در تاریخ بشر است که خداوند می‌گوید من دارم به نیازهای عاطفی و جنسی شما زنان گوش می دهم. قد سمع الله یعنی من شکایت این زن را شنیدم و حالا مرد را به خاطر این خشونت جنسی و عاطفی نسبت به زنش سخت تنبیه می‌کنم؛ باید بها بدهد؛ بهایش چیست؟ یا باید طلاقش بدهد؛ حق نداری نگهش داری و خشونت جنسی و عاطفی با او بکنی! و یا باید به زندگی با او برگردی ولی زحمت و خرج دارد؛ یا باید یک برده آزاد کنی یا 60 روز پیاپی روزه بگیری و یا 60 مسکین را طعام بدهی. و این شکایتی بود که خداوند از زنان شنید.  

آیه دهم سوره ممتحنه هم نمونه‌ای دیگر از حمایت‌های ویژه از زنان است: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا جَاءَكُمُ الْمُؤْمِنَاتُ مُهَاجِرَاتٍ فَامْتَحِنُوهُنَّ اللَّهُ أَعْلَمُ بِإِیمَانِهِنَّ فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِنَاتٍ فَلَا تَرْجِعُوهُنَّ إِلَى الْكُفَّارِ لَا هُنَّ حِلٌّ لَهُمْ وَلَا هُمْ یَحِلُّونَ لَهُنَّ وَآتُوهُمْ مَا أَنْفَقُوا. ای کسانی که ایمان آورده‌اید، زنانی که به عنوان اسلام و ایمان (از دیار خود) هجرت کرده و به سوی شما آمدند (ممکن است جاسوس باشند) شما از آنها تحقیق کرده و امتحانشان کنید و البته خدا به (صدق و کذب) ایمانشان داناتر است، اگر با ایمانشان شناختید آنها را دیگر به شوهران کافرشان بر مگردانید که هرگز این زنان مؤمن بر آن کفّار و آن شوهران کافر بر این زنان حلال نیستند ولی مهر و نفقه‌ای که شوهران مخارج آن زنان کرده‌اند به آنها بپردازید.»

در جریان غزوه حدیبیه پیامبر با مشرکین به نوعی پیمان صلح بسته بودند. یکی از مفاد صلح نامه این بود که مسلمانان باید افرادی را که از مکه به مدینه مهاجرت می‌کردند به مکه باز گردانند. پیامبر هم این بند را امضا کرده بودند. اما در جریان حدیبیه تعدادی از زنهای مشرکین به سمت پیامبر آمدند. مشرکین هم گفتند سریع اینها را برگردانید. اما پیامبر(ص) گفتند ابداً. این پیمان شامل زنان نمی‌شود ولی در مقابلش کاری می‌کنیم؛ چون آن زمان مهر برای مردها خیلی مهم بود و مشرکین گفته بودند ما به این زنان مهریه سنگین دادیم، پیامبر دستور دادند مهریه آنان از بیت المال پرداخته شود ولی گفتند هرگز آنها را برنمی‌گردانیم. و اینها مواردی از اوج حمایت های تاریخی و نقطه عطفی در تاریخ حیات انسانی زنان است.