پیام دو وزیر به مناسبت بزرگداشت سعدی

به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در متن پیام سیدعباس صالحی آمده است:

«ایرانِ عزیز ما، روز‌هایی را از سر می‌گذراند که سخن گفتن از «وفاق» و «همدلی»، نه شعار یک دولت، بلکه ضرورتی است برای زیستن؛ برای زیستی که اگر بر پایه فهم، گفت‌و‌گو و همراهی استوار نشود، نمی‌توان به فردایی روشن امید داشت.

در این میان، آموزه‌های سعدی علیه الرحمه، این استاد بی‌بدیل زبان و انسانیت، همچنان می‌تواند چراغ راه باشد. سعدی نه فقط شاعر عشق و اخلاق، که پیام‌آور عمل و پایداری است؛ آن‌گاه که می‌گوید:

به راه بادیه رفتن به از نشستن باطل
و گر مراد نیابم، به قدر وسع بکوشم

ایستادگی پیامی است روشن در دل تاریکی‌های تردید. باید حرکت کرد، باید کوشید. این بیت ما را به یاد می‌آورد که ساختن ایرانِ بهتر، تنها در گرو سیاست‌ها و ساختار‌ها نیست، بلکه در گرو رفتار و باور تک‌تک ماست؛ هرکس به اندازه توان خویش، در هر جایگاه و موقعیتی که هست.

در چنین روزی، که به نام سعدی شیرازی مزین است، ما نه‌تنها شاعری بلندآوازه، که یکی از مفاخر ماندگار تمدن ایرانی‌اسلامی را گرامی می‌داریم؛ اندیشمندی که با کلامی شیرین و حکمتی عمیق، تا امروز یکی از چراغ‌های پرفروغ خرد این سرزمین بوده است.

بزرگداشت سعدی، بزرگداشت اخلاق، گفت‌و‌گو و انسان‌گرایی است؛ گرامی‌داشتِ زبانی است که هم پیونددهنده دل‌های ایرانیان است و هم سفیر فرهنگ ما در جهان.

روز بزرگداشت و گرامی‌داشت سعدی، فرصتی است تا به یاد آوریم که این خاک، با چنین گوهرهایی، سزاوارِ زیستی همراه با عزت، آرامش و همدلی است.»

اول اردیبهشت ماه در تقویم ملی ایرانیان همزمان با سالروز تولد شیخ اجل سعدی شیرازی، روز بزرگداشت سعدی نام گرفته است.

سعدی؛ صدای حکمت در هیاهوی جهان

وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نیز در یادداشتی به مناسبت بزرگداشت سعدی شیرازی، نوشت: سعدی، صرفاً بخشی از گذشته نیست؛ او آینده‌ای محتمل و ممکن برای انسان معاصر است.

سیدرضا صالحی‌امیری به مناسبت یکم اردیبهشت ماه، بزرگداشت شاعر نامدار سعدی شیرازی، در یادداشتی نوشت: «سرزمین ایران، صرفاً خاستگاه جغرافیا نیست؛ موطنِ تفکر، مأوای معنویت و سکونت‌گاهِ حکمت است.

اینجا، ایران است؛ سرزمینی که تاریخ در آن با فرهنگ درآمیخته و معنویت از دل خاک روییده است و در این سرزمین، شیراز جایگاه ویژه‌ای دارد؛ نه‌فقط در مقام یک شهر تاریخی، که در قامت کانون زایش اندیشه ایرانی-اسلامی. شیراز، خاستگاه حکیمِ ناطقِ تمدن ماست: سعدی، شاعری که از مرز‌های واژه عبور کرد و در سپهر عقلانیت و اخلاق ساکن شد.

سعدی، صرفاً بخشی از گذشته نیست؛ او آینده‌ای محتمل و ممکن برای انسان معاصر است. در جهان تکه‌تکه‌شده امروز که صدای جنگ، افراط و طرد بر گفت‌و‌گو، عقلانیت و مدارا پیشی گرفته است، زبان سعدی یک راه نجات است. او حکمت را در کالبد زیبایی ریخت، اخلاق را به زبان مردم ترجمه کرد و معنویت را از محراب تا بازار جاری ساخت.

رمز ماندگاری سعدی، نه‌فقط در فصاحت بیان، بلکه در عمق بینش اوست؛ او به‌جای توصیف لحظه‌ها، تفسیر زندگی را برگزید. سخنش از جنس حادثه نیست؛ از سنخ حقیقت است. از همین‌رو، تاریخ‌مصرف ندارد.

در راهبرد فرهنگی ما، سعدی تنها یک شاعر نیست؛ یک «نهاد معرفتی» و یک «سرمایه راهبردی» است. گلستان و بوستان، نه‌فقط دو متن ادبی، که دو منشور سیاست‌گذاری فرهنگی‌اند: نخستین، در حکمرانی اخلاق‌محور؛ دومی، در تربیت انسان جامع.

در وزارت میراث‌فرهنگی، ما سعدی را بازخوانی می‌کنیم نه برای ستایش، که برای الگوسازی. آرامگاه او، نه‌فقط یک بنای تاریخی، بلکه یکی از منابع زایش معنا در دیپلماسی فرهنگی ماست.

نوروز ۱۴۰۴، آرامگاه سعدی در صدر چند مقصد گردشگری فرهنگی کشور ایستاد؛ نه به دلیل سنگ و آجر، بلکه به دلیل عطش جامعه برای بازگشت به معنا. در پروژه ملی «میراث اندیشه»، ما آرامگاه اندیشمندان ایرانی را به‌مثابه زیرساخت‌های تولید هویت و قدرت نرم بازتعریف کرده‌ایم.

سعدی می‌تواند محور پیوند دانشگاه، گردشگری فرهنگی و دیپلماسی عمومی باشد. از همین‌رو، در حال طراحی «اکومسیر‌های تمدنی» هستیم؛ مسیر‌هایی که از حافظ تا سعدی، از تخت‌جمشید تا ارگ کریم‌خان، روایت‌گر تداوم تاریخی تمدن ایرانی‌اند.

سعدی امروز، پیام‌آور صلح در جهانی ملتهب، حامی عقلانیت در جهانی پرهیاهو و مرجع معنویت در زمانه فروپاشی هویت‌هاست. او می‌تواند معمار زبان دیپلماسی فرهنگی ما باشد؛ زبانی که بر پایه زیبایی، تعقل و اخلاق استوار است.

از همین منظر، «طرح بین‌المللی سعدی برای صلح» را در دستور کار قرار داده‌ایم؛ ابتکاری برای معرفی سعدی به‌عنوان شاعر جهانی صلح و گشودن باب گفت‌وگوی تمدنی با جهان بر پایه مفاهیم مشترک انسانی.

صنایع‌دستی شیراز نیز در این منظومه معنا نقش ایفا می‌کند؛ هنر این دیار، روایت‌گر حکمت است. هر ظرف، هر نقش، حامل فرهنگ است؛ نه‌فقط برای زیستن، که برای زیباشدن. فروش معنادار صنایع‌دستی در نوروز، گواه این پیوند میان زیبایی و معناست.

ما باور داریم آینده گردشگری ایران، نه در صرف جذب توریست، که در بازاریابی مفهومی نهفته است و سعدی، به‌عنوان الگوی حکمت انسانی، می‌تواند ایران را به مقصد نخبگان، اندیشمندان و جویندگان معنا بدل کند.

ایران، صاحب این پیام است: «بنی‌آدم اعضای یکدیگرند»؛ پیامی که نه‌فقط در گذشته، بلکه در آینده جهان معنا دارد. ما وظیفه داریم این پیام را از قاب‌ها به جهان واقعی بیاوریم؛ از دیوار‌ها به ساختار‌های ذهنی، از متن‌ها به سیاست‌ها.

سعدی، یک سیاست‌گذارِ معنوی است؛ آموزگاری برای جهان پرآشوب امروز و ما، در وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، نه‌فقط پاسدار آرامگاه او، بلکه حامل پیام اوییم.

او را نه فقط به‌عنوان «میراث»، که به‌مثابه «راهبرد» می‌فهمیم؛ و تلاش می‌کنیم از اندیشه او، زبان مشترک گفت‌وگوی ایران و جهان را بنیان نهیم.

شیراز، مأمن حکمت ایرانی، مرکز ثقل دیپلماسی فرهنگی و نماد گفت‌وگوی تمدن‌هاست و ما، میراث‌داران آنیم.»