دهه شصت ایران همواره جایگاه ویژه‌ای در روایت‌های فرهنگی و هنری داشته است؛ دوره‌ای سرشار از سختی، اما آکنده از نجابت، همدلی و انسانیت. سینما و تلویزیون بارها به این دهه بازگشته‌اند و تلاش کرده‌اند تصویری زنده از آن روزگار ترسیم کنند. در این میان، زبان طنز ابزاری مؤثر برای بازآفرینی خاطرات آن سال‌ها بوده است. سریال «قول مردونه» نیز با نگاهی متفاوت و انسانی، این مسیر را برگزیده است.
«قول مردونه» کوشیده با وفاداری به اصالت‌های فرهنگی و اجتماعی دهه شصت، از کلیشه‌ها و شعارزدگی فاصله بگیرد. بازسازی دقیق فضاها، طراحی لباس، انتخاب بازیگران و بهره‌گیری از نگاهی انسانی به دفاع مقدس، از ویژگی‌های برجسته این اثر است. در این سریال، طنز به ابزاری برای حفظ کرامت و شادی در دل سختی‌ها بدل شده است. گفت‌وگو با کارگردان و عوامل نشان می‌دهد که این تلاش‌ها بی‌شک از سر دغدغه و عشق به آن نسل صورت گرفته است.
در گفت‌‌وگوی زیر که با قربانعلی طاهرفر کارگردان «قول مردونه» انجام شده از دغدغه‌ها، چالش‌ها و آرمان‌های پشت این پروژه بیشتر سخن گفته می‌شود. از سختی‌های بازسازی فضای دهه شصت گرفته تا رقابت با تولیدات محبوب نوروزی، همگی از زبان دست‌اندرکاران شرح داده شده‌اند. آنچه بیش از همه در این روایت برجسته است، تلاش برای احیای ارزش‌های انسانی و شریف در قالب یک کمدی دلنشین است. نگاهی که ضمن احترام به گذشته، برای امروز نیز حرفی برای گفتن دارد.
ایکنا – دهه شصت همواره یکی از دوره‌های پررنگ در روایت‌های سینمایی و تلویزیونی بوده است. بسیاری از آثار با زبان طنز به آن پرداخته‌اند. شما نیز در سریال «قول مردونه» رویکرد طنز را برگزیده‌اید. لطفاً از ایده اولیه ساخت این اثر بگویید.
حقیقت این است که سال‌ها دغدغه پرداختن به دهه شصت را داشتم. دوره‌ای که با وجود سختی‌های فراوان، لبریز از انسانیت، نجابت و همدلی بود. با تغییر سلیقه مخاطبان، به‌ویژه با حضور پلتفرم‌های متعدد و موج فیلم‌های کمدی، کار در این حوزه سخت‌تر شده است. امروزه بسیاری از آثار کمدی با شوخی‌های سطحی یا بهره‌گیری از عناصر نازل سعی در جذب مخاطب دارند اما از ابتدا بنا را بر این گذاشتم که «قول مردونه» یک کمدی شریف باشد؛ کمدی‌ای که ضمن ایجاد لبخند، کرامت انسانی و شأن مخاطب را حفظ کند. بی‌شک نمی‌توانم قضاوت کنم که تا چه اندازه موفق بوده‌ایم، اما تمام تلاش تیم تولید این بود که به یک استاندارد انسانی و هنری دست یابیم.
ایکنا- با توجه به دشواری‌های بازسازی دهه شصت، قطعاً فضاسازی مناسبی نیاز بود. در این باره بیشتر توضیح دهید.
بازسازی فضای دهه شصت یکی از سخت‌ترین چالش‌های تولید بود. لوکیشن‌های امروزی تهران تغییر کرده‌اند و بسیاری از نشانه‌های آن سال‌ها از بین رفته است. ما اگر نمی‌خواستیم به لوکیشن‌های تکراری چون شهرک سینمایی غزالی اکتفا کنیم، ناچار بودیم جست‌وجوی گسترده‌ای در سطح شهر انجام دهیم. بعضی اوقات برای پیدا کردن یک کوچه یا خانه با بافت دهه شصتی، ساعت‌ها زمان صرف می‌کردیم. علاوه بر این، طراحی لباس، وسایل صحنه، حتی انتخاب رنگ‌آمیزی‌ها، همه باید دقیق و حساب‌شده انجام می‌شد تا کمترین میزان خطای تاریخی را داشته باشیم. این سختی‌ها را پذیرفتیم، چرا که بازتاب روحیه نجیب و مقاوم مردم آن دوره برایمان اهمیت ویژه‌ای داشت.
ایکنا – با گسترش تولیدات شبکه نمایش خانگی، انتخاب بازیگران برای سریال‌های تلویزیونی دشوارتر شده است. درباره انتخاب بازیگران «قول مردونه» چه فرایندی طی شد؟
بله، این مسئله یکی از مشکلات امروز تلویزیون است. حجم بالای تولیدات پلتفرمی و سینمایی باعث شده که بسیاری از بازیگران درگیر پروژه‌های مختلف شوند و در نتیجه ترکیب بازیگران تلویزیون محدودتر شود. با این حال، خوشبختانه حضور تهیه‌کننده باسابقه‌ای چون آقای محمدی، کمک بزرگی به ما کرد. با اعتبار حرفه‌ای ایشان، توانستیم اغلب بازیگران مدنظرمان را جذب کنیم. انتخاب بازیگران با وسواس زیادی همراه بود؛ ترکیبی از چهره‌های شناخته‌شده و بازیگران جوان که بتوانند حس و حال دهه شصت را باورپذیر ارائه دهند. در مواردی حتی بازیگرانی را انتخاب کردیم که پیش‌تر کمتر در نقش‌های طنز ظاهر شده بودند، اما در این پروژه خوش درخشیدند.
ایکنا – سریال شما همزمان با نوروز و پخش سریال‌های پرمخاطبی همچون «پایتخت» به روی آنتن رفت. این همزمانی چه تأثیری بر جذب مخاطب داشت؟
طبیعی است که رقابت با سریالی چون «پایتخت» کار دشواری باشد. «پایتخت» سال‌هاست در ذهن مخاطب جایگاه ویژه‌ای دارد. از سوی دیگر، اختلالاتی نظیر تغییرات در جدول پخش یا همزمانی با مسابقات فوتبال باعث شد که بخشی از مخاطبان احتمالی را از دست بدهیم. ولیکن بازخوردهایی که به دست ما رسید، چه از سوی مردم و چه از سوی منتقدان، نشان از رضایت بالای مخاطبانی داشت که سریال را دنبال کردند. معتقدم در بازپخش‌ها، فرصت بیشتری برای دیده شدن و جذب طیف گسترده‌تری از مخاطبان خواهیم داشت.
ایکنا – نگاهی که شما به دفاع مقدس و فضای دهه شصت دارید، با نگاه کلیشه‌ای یا ناصحانه‌ای که گاه در آثار مشابه دیده می‌شود، متفاوت است. در این باره کمی بیشتر توضیح دهید.
برای من، دهه شصت تنها سال‌های جنگ نبود؛ بلکه سال‌های زندگی، امید، شیرینی و تلخی‌های توأمان بود. مردم، در عین تحمل سختی‌های بی‌شمار، همچنان به زندگی لبخند می‌زدند. در «قول مردونه» سعی کردیم جنگ را نه یک پدیده دورافتاده، بلکه بخشی از زندگی روزمره مردم نشان دهیم؛ بی‌آنکه به شعارزدگی یا تقدس‌گرایی افراطی بیفتیم. جنگ در زندگی مردم جاری بود، اما شادی، محبت، و انسانیت هم همزمان جاری بود. این نگاه انسانی به دفاع مقدس، به باور من، شایسته‌ترین ادای احترام به آن نسل است.
متأسفانه امروز گاهی با آثاری مواجه می‌شویم که صرفاً برای تکمیل آرشیو تولید می‌شوند؛ آثاری که ارتباطی واقعی با روح زمانه ندارند. ما در این سریال تلاش کردیم به اصالت زندگی آن روزها وفادار بمانیم.
ایکنا – در پایان اگر نکته یا سخن پایانی دارید، بفرمایید.
ساخت «قول مردونه» برای ما فراتر از یک پروژه تلویزیونی بود؛ تلاشی برای احیای یک سبک کمدی انسانی و شریف که در هیاهوی امروز کمتر مجال بروز یافته است. این سریال، ادای دینی است به خاطرات نسل‌هایی که با تمام وجود زیستند، جنگیدند، لبخند زدند و امید را زنده نگه داشتند. اگر این اثر توانسته باشد حتی ذره‌ای از آن نجابت و پاکی را به مخاطب منتقل کند، خود را موفق می‌دانم. در پایان، از تمام همکاران عزیزم که با عشق و دلسوزی در این مسیر سخت همراه شدند، صمیمانه سپاسگزارم.
گفت‌وگو از داوود کنشلو
انتهای پیام
source