یک دقیقه بیشتر با «سینما حقیقت» بودیم/ روز بین المللی‌ها و تلاش برای پاسخ به یک سوال مهم

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، جشنواره سینما حقیقت روز چهارم خود را پشت سر گذاشت و آرام آرام آماده برگزاری مراسم اختتامیه می شود. روز چهارم جشنواره، 30 آذرماه مصادف با شب یلدا بود و همین موضوع بهانه خوبی بود تا حال و هوای پردیس چارسو نیز یلدایی شود. پهن شدن سفره شب یلدا در گوشه ای از سالن پردیس چارسو اتفاق خوبی بود تا یادمان بماند که شب یلدا، آیین سنتی مردم ایران زمین است.

روز چهارم جشنواره را باید به بخش بین الملل اختصاص داشت؛ چرا که هم دبیر جشنواره دیداری با مهمانان این بخش داشت و هم داوران این بخش اعلام شد.

روز بین المللی ها چگونه آغاز شد؟!

محمد حمیدی مقدم دبیر هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» با میهمانان خارجی این دوره، دیدار کرد. او در این دیدار گفت: برخی از میهمانان خارجی ما قبلا سابقه حضور در جشنواره را داشته‌اند و برخی دیگر هم برای اولین بار است که به ایران آمده‌اند و ما از آنها میزبانی می‌کنیم. خیلی دوست داریم که همواره میزبان تعداد زیادی از مستندسازان برتر از نقاط مختلف جهان در ایران باشیم تا این دادوستد آموزشی بین مستندسازان ایرانی و اساتید جهانی شکل بگیرد. متاسفانه توان ما در این زمینه کم است اما تلاش می‌کنیم که این مسیر هر سال بازتر شود. 

حمیدی‌مقدم با اشاره به قدرت سینمای مستند ایران و فیلم‌های خوبی که هر ساله ساخته می‌شود، گفت: متاسفانه سینمای مستند ایران در زمینه تبلیغات در سطح جهانی مانند سینمای داستانی مورد توجه نبوده است. می‌خواهیم این اتفاق در حوزه جهانی برای سینمای مستند ایران رخ دهد. این مساله به تکنیک‌های استاندارد بین‌المللی برمی‌گردد و هدف ما از برگزاری برخی کارگاه‌ها در جشنواره سینماحقیقت این است که مستندسازان ایرانی این تکنیک‌ها را بیاموزند و در سطح بین‌المللی هم خوش بدرخشند.

حمیدی مقدم با اشاره به مستندهای ایرانی حاضر در جشنواره گفت: مستندهای ایرانی بیشتر بومی است و خیلی دوست داریم که مستندسازان ایرانی را در تولیدات بین‌المللی هم شرکت دهیم. به عنوان مثال تاکید ما روی حضور شخصیت‌هایی مانند جیمز لانگلی در جشنواره سینماحقیقت به این دلیل است که مستندسازان ایرانی ببینند چگونه یک مستندساز در منطقه دیگری رنج می‌کشد و مستند می‌سازد. 

حمیدی‌مقدم با اشاره به حضور شهید العلم درباره دلایل دعوت او به جشنواره سینماحقیقت گفت: به عنوان کسی که تحصیلات آکادمیک در زمینه سینما دارم، معتقد هستم باید به بخش عکاسی مستند توجه ویژه‌ای شود. ما در سال آینده می‌خواهیم بخش عکاسی مستند را به جشنواره سینماحقیقت اضافه کنیم و آقای شهیدل علم به عنوان یکی از شاخص‌های عکاسی دنیا و آسیا این تجربیات را انتقال دهند و ما عکاسی را تبدیل به پایه‌ای از سینمای مستند کنیم.

او در ادامه درباره هانا پولاک دیگر میهمان جشنواره سینماحقیقت گفت: تعداد زیادی از شرکت‌کننده‌ها در جشنواره سینماحقیقت امسال خانم‌ها هستند و فیلم‌های بسیار خوبی هم در جشنواره امسال توسط خانم‌ها ساخته شده است. خانم هانا پولاک تجربه‌ فراوان و شناختی زیادی از ایران دارد. تلاش می‌کنیم با استفاده از این تجربیات به این سمت حرکت کنیم که چگونه مستندساز می‌تواند یک مستند سخت را تحت کنترل در بیاورد و همه این دیدگاه‌ها هدفمند بوده است.

حمیدی‌مقدم با اشاره به بخش ویژه غزه در جشنواره امسال گفت: شناخت مستندساز از حوزه علوم اجتماعی و فضای جهانی برای ما خیلی مهم است. از خانم آرلین کلشما دعوت کردیم که از برزیل به ایران بیاید تا با توجه به اینکه شناخت خوبی از فرهنگ عرب و فلسطین دارند این بحث را برای مستندسازان ایرانی باز کنند که چگونه می‌توان از یک نقطه جغرافیایی، نقطه دیگر جغرافیایی را خوب شناخت و درباره آن کار کرد. ما در جشنواره امسال تلاش کردیم مظلومیت مردم غزه که بی‌گناه کشته می‌شوند را نشان دهیم. به همین دلیل دریچه‌ای باز کردیم و از آقای عاید نبا فیلمساز اردنی، فلسطینی و فرانسوی خواستیم که در این جشنواره شرکت کنند و از تجربه‌های خود برای مستندسازان ایرانی بگوید.

دبیر جشنواره ادامه داد: این مساله برای ما مایه تاسف است که چرا از فیلمساز افغانستانی یا تاجیکستانی فیلمی در جشنواره سینماحقیقت نیست. شاید ما نتوانسته‌ایم خودمان را به خوبی معرفی کنیم یا آنها نتوانسته‌اند با ما ارتباط بگیریند. این هدف قطعی آینده ما است که بتوانیم در زمینه سینمای مستند هاب منطقه‌ای شویم.

داوران بخش بین الملل را بشناسید

اعلام نام داوران بخش بین الملل جشنواره سینما حقیقت نیز اتفاق مهم روز چهارم جشنواره بود. 

براین اساس، هانا پولاک، جیمز لانگلی و مهرداد اسکویی به‌عنوان داوران بخش کوتاه و نیمه بلند مسابقه بین‌الملل هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» معرفی شدند. همچنین میلیوشا آیتوگانووا، سلیمان سیسه و رضا میرکریمی، داوران مستند بلند مسابقه بین‌الملل هستند. 

بزرگداشت مردی که پژوهش در آثارش اولویت دارد

همزمان با روز چهارم جشنواره سینما حقیقت، مراسم بزرگداشت مهرداد زاهدیان فیلمساز و مستندساز امروز 30 آذر ماه در چهارمین روز جشنواره «سینماحقیقت» برگزار شد.

 امیرشهاب‌ رضویان در سخنانی برای مهرداد زاهدیان گفت: همدان ما شهر خیلی مهمی است و یکی از مهم‌ترین چیزها این است که از اوایل دهه 50 ما در این شهر سینمای آزاد داشتیم و فیلم ساختن در آنجا مبدل یه یک ارزش شد. من سال 56 با مهرداد در یک اردوی پیشاهنگی آشنا شدم. وقتی وارد سینمای آزاد شدیم سال 59 جنگ تازه شروع شده بود. با هم فیلم می‌ساختیم و سینما را کشف می‌کردیم بدون کتاب یا معلم و مکاشفاتمان را با هم در میان می‌گذاشتیم. سال 62 مهرداد در رشته عکاسی وارد دانشگاه هنرهای زیبا شد و وقتی به همدان آمد از پدیده ای به نام‌ کمپوزیسیون صحبت کرد که ما تا آن روز نشنیده بودیم. 

رضویان گفت: گاهی برخی فیلمسازان آنقدر کار می‌کنند که به عقیده من می‌توانیم کل فیلم‌هایشان را با مستند «میدان بی‌حصار» مهرداد زاهدیان عوض کنند زیرا او کیفی کار می‌کند. اکنون به دلیل حمایت نهادها تعداد زیادی فیلم تولید می‌شود یا بودجه ای نیست که فیلمسازان تحقیق کنند. اما فیلم‌های مهرداد خوب هستند زیرا زحمت می‌کشد و کیفیت و حیثیت برایش مهم است. جذاب ترین ویژگی فیلم‌های مهرداد این است که زمان می‌گذارد و تحقیق و پژوهش می‌کند. آن پسرک مودبی که سال 56 دیدم اکنون پس از گذشت چندین سال هنوز همان اندازه مودب و دوست و آقا است و خوشحالم که برادری به نام مهرداد زاهدیان دارم. 

شرایط را برای فیلمسازی مهرداد زاهدیان فراهم‌ کنید 

ارد عطارپور کارگردان و تهیه‌کننده یکی دیگر از سخنرانان این مراسم بود و گفت: من با آقای زاهدیان تعدادی کار مشترک داشتیم و اولین کاری که انجام دادیم فیلم «حلقه‌های گمشده» درباره تاریخ سینمای ایران بود.

او ادامه داد: فیلم بعدی ما فیلم «خاطرات روی شیشه» درباره تاریخ عکاسی در ایران بود و ما برای ساخت این فیلم بازهم با فقدان منابع روبه‌رو بودیم. فیلم «میدان بی‌حصار» سومین فیلم ما بود که در آنجا من با ویژگی خاص آقای زاهدیان یعنی پایداری در تحقیق برای یک اثر مواجه شدم. ایشان از زوایای مختلف به تحقیق نگاه می‌کردند و تحقیق و پژوهش برای آن فیلم حدودا 14 ماه به طول انجامید.

این تهیه‌کننده تصریح کرد: من 5 بار تلاش کردم که فیلمی درباره یک موضوع تاریخی یعنی غار کلماکره بسازم که هنوز موفق نشده‌ام. بارها تلاش کردیم درباره این غار اسرارآمیز پیش از تاریخ ایران فیلمی بسازیم، اما نشد. اگر ما از کسی قدردانی می‌کنیم، چه خوب است که برایش فضایی فراهم‌ کنیم تا فیلمی را که دوست دارد، با دست باز بسازد. امیدوارم این امکان برای مهرداد زاهدیان هم فراهم شود تا باز هم ما را با بخش‌های دیگری از تاریخ معاصر کشورمان آشنا کند.

سعید رشتیان تهیه‌کننده مستند نیز در این مراسم عنوان کرد: دوستان دیگر از جنبه‌های هنری، خلاقه و اخلاقی او صحبت کردند و من قطعا مانند آن‌ها نمی‌توانم صحبت کنم. در این ایام که زمان بزرگداشت‌ها است با خودم فکر می‌کنم که چقدر از نعمت‌هایی که داریم، غافل هستیم. عزیزانی مانند مرتضی پورصمدی یا مهرداد زاهدیان مانند باران هستند که می‌بارند. خوشحالم که به موقع و به وقت از این عزیز قدردانی می‌کنید. ایران طی قرون متمادی توانسته است خودش را حفظ کند

مهرداد زاهدیان در این مراسم گفت: حقیقتا آدم خوش‌شانسی هستم زیرا من در حلقه دوستانی قرار گرفتم که معرفت و نگاه به زندگی، هنر و سینما را به من آموختند.

او ادامه داد: اگر بخواهم به شکل کلانتر به ماجرا نگاه کنم، کشورعزیز ما ایران به واسطه تنوع قومیت‌ها و عادات و رسومی که دارد، همیشه نگرانی‌ از‌هم‌پاشیدن و گریز از مرکز وجود داشته است اما به رغم این ایران طی قرون متمادی توانسته است خودش را حفظ کند. این حفظ شدن روی شانه کسانی بوده که این بار را حمل کرده اند و محصول آن زبان بی نظیر فارسی است. 

در پایان این‌ مراسم نشان عالی «سینماحقیقت» به مهرداد زاهدیان اهدا شد. 

اما جشنواره در شرایطی به پایان خود می رسد که نتایج آرای تماشاگران که قرار بود روز به روز اعلام شود، اعلام نشد و همین موضوع تبدیل به یکی از سوالات اصلی مخاطبان شده است. عجیب است که چرا این اتفاق رخ نمی دهد تا رقابت و جذابیت این بخش نیز حال و هوای متفاوتی را در هفدهمین جشنواره سینما حقیقت ایجاد بکند. خبرنگار تسنیم در گفت وگویی مفصل با حامد شکیبانیا، عضو انجمن تهیه کنندگان سینمای مستند و مسئول این بخش درباره این موضوع صحبت کرده است که متن این مصاحبه در روزهای آتی از خبرگزاری تسنیم منتشر خواهد شد. 

به‌هرحال این دوره از جشنواره هم به اختتامیه خود نزدیک شده و کمی بیشتر از 24 ساعت به آغاز مراسم اختتامیه هفدهمین جشنواره سینما حقیقت در روز شنبه دوم دی ماه در تالار وحدت باقی مانده اما موضوع قابل تأمل عدم حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این رویداد تا به امروز است که در عمر مدیریتی وی بی سابقه است. امروز، جمعه یکم دی ماه آخرین روز برگزاری سینما حقیقت در پردیس چارسو است و اگر وزیر ارشاد سراغی از جشنواره نگیرد، سوالات مهمی در ذهن مخاطبان ایجاد خواهد شد. البته می‌دانیم که محمدمهدی اسماعیلی این روزها همراه با رئیس جمهور در گرگان حضور دارد، با این حال به نظر می‌رسد که این امکان وجود داشت که با برنامه‌ریزی دقیق، یک روزی ایشان به محل جشنواره سینما حقیقت بیاید تا پای صحبت‌های مستندسازان بنشیند. 

انتهای پیام/