فرارو- نشست شورای حکام آژانس از روز دوشنبه ۱۹ خرداد آغاز شد و در همان روز نخست، مدیرکل آژانس مدعی شد ایران پاسخ فنی معتبر و قابل قبولی به پرسشهای این نهاد در مورد مکانهای اعلامنشده خود نمیدهد. همچنین قطعنامه ای علیه ایران تنظیم شده که بر محور همین ادعاست.
به گزارش فرارو، مقامهای ایران در روزهای اخیر بارها هشدار دادند که تصویب قطعنامه پیشنهادی، واکنشهای تهران را به دنبال خواهد داشت و این در حالی است که سفر عباس عراقچی به اسلو برای شرکت در مجمع جهانی با گمانهزنیهایی در خصوص تاثیر این حضور بر روند مذاکرات همراه است؛ مذاکراتی که قرار است دور ششم آن به زودی برگزار شود.
علی بیگدلی، کارشناس مسائل بینالملل و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در گفتگو با فرارو دور پنجم مذاکرات و احتمالات پیش رو را مورد بررسی قرار داده است:
اهرم های ایران و غرب علیه یکدیگر فعال است
علی بیگدلی به فرارو گفت: «دو اهرم از سمت ایران از یک سو و اتحادیه اروپا و آمریکا علیه یکدیگر فعال شده است. ما از غنی سازی به عنوان یک اهرم علیه غرب استفاده می کنیم و غربی ها نیز از مسئله قطعنامه به عنوان یک ضامن و یک اهرم فشار علیه ایران استفاده می کنند. این قطعنامه از دید من گروگان گرفته می شود و به شورای امنیت نمی رود. دلیل نیز مشخص است: آنها می خواهند این قطعنامه را مثل یک شمشیر بالای سر ما نگه دارند و به عبارتی ایران را تحت فشار قرار دهند. حتی اگر این قطعنامه به شورای امنیت هم برود به یک بازه زمانی حدودا 3 ماهه نیاز دارد تا به شکل کامل بررسی شود. اما اگر در شورای امنیت نیز رفته و به مرحله رای برسد، دیگر رای آمریکا، روسیه و چین در این مرحله تاثیری ندارد، فعال سازی اسنپ بک، ذیل قطعنامه 2231 است و به رای گیری مجدد نیازی ندارد. اگر به این سمت برویم شورای امنیت ذیل فصل هفتم منشور عمل می کند که بسیار خطرناک خواهد بود. با این وجود تاکید دارم که بعید است به چنین مرحله ای برسیم. با همه این ها، یک چندضلعی فشار علیه ما تشکیل شده است که شامل آمریکا، کشورهای اروپایی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، اسرائیل و البته یک هجوم رسانه ای بسیار گسترده و هدفمند علیه ایران است.»
وی افزود: «اصلا اهمیتی ندارد دور ششم چه زمانی باشد یا این دور از مذاکرات در کدام کشور برگزار شود. نکته اصلی این است که نشست ششم ایران و ایالات متحده بسیار مهم است چرا که تکلیف بسیاری از موارد را روشن می کند. دو طرف چاره ای به جز ادامه مسیر دیپلماسی ندارند چرا که این مسیر امن ترین مسیر پیش رو است. آمریکایی ها به دنبال کاهش همه تنش ها در خاورمیانه و در تلاشند نتیجه مذاکرات به سمتی برود که بتوانند وضعیت را برای تجارت و مبادلات مالی خود در منطقه کاملا امن کنند. خاورمیانه به علت انباشتگی سرمایه، بستر بسیار مناسبی است برای سرمایه گذاری کشورهای اروپایی و آمریکا. با توجه به این که اکنون اتحادیه اروپا از فشار اقتصادی رنج می برد و ایالات متحده نیز در چند جهه مسائلی دارد که باید حل کند، نه اروپا و نه آمریکا فرصت این را ندارند که نه از نظر سیاسی و نه از نظر اقتصادی وقت و سرمایه خود را هدر دهند. وضعیت اقتصادی ایالات متحده نیز در شرایط ایدهالی نیست. با توجه به همه این موارد، علیرغم همه فشارهای اسرائیل، بسیار بعید است آمریکا به جز مسیر دیپلماسی علاقه زیادی به مسیرهای دیگر داشته باشد. هر نوع تنش در منطقه به زیان غرب خواهد بود و جنگ برای آنان گزینه ای نامطلوب است.»
هنوز به نقطه انجماد مذاکرات نرسیده ایم
این تحلیلگر ارشد سیاست خارجی در ادامه گفت: «این که تاکید دارم دور ششم مذاکرات بسیار مهم است و تکلیف بسیاری از موارد از طریق مذاکرات حل می شود، به این دلیل است که واقعا راهی به جز رسیدن به توافق باقی نمانده و سایر مسیرها به معنای واقعی مسدود شده است. یک نکته مهم دیگر این است که گرچه بحث کنسرسیوم نیز مدام در تحلیلها مطرح می شود اما درواقع امکان تحقق طرح کنسرسیوم بسیار پایین است چرا که ایران عملا تمایلی به خروج تاسیسات هسته ای خود ندارد، ضمن این که سطح مراودات ما با عربستان و امارات به آن حد مطلوبی نرسیده که آن ها تا این حد اعتماد متقابل شکل بگیرد و بتوانیم با همراهی هم فعالیت هسته ای داشته باشیم. به هر حال شرایط موجود حاصل 46 سال عدم ارتباط ما و طرف آمریکاییست و انتظار هم نمی رود بتوان همه موانع را با چند جلسه مذاکره حل کرد. اما ابزار دیپلماسی کمک می کند تا حد زیادی از تنش های فعلی کاسته شده و زبانی مشترک ایجاد شود.»
وی افزود: «تغییرهای رفتاری ترامپ و تیم او در قبال ایران و استراتژی آنان که از بیرون مبهم به نظر می رسد 2 دلیل اصلی دارد. دلیل اول به هم ریختگی نظام سیاسی است که در مجموعه کابینه ترامپ دیده می شود و به همین خاطر نیز، تاکنون حداقل 2 مرتبه دست به تصفیه در کابینه خود زده است. از طرفی دیگر این یک تاکتیک سیاسی است که تیم ترامپ در قبال ایران انجام می دهد. آن ها می دانند که چند صدایی باعث اعمال فشار علیه طرف مقابل می شود. حتی معتقدم اسرائیل نیز نمی تواند نقشی تعیین کننده ایفا کند چرا که نتانیاهو نیز با مشکلاتی جدی رو به رو است. به طور کلی به هم ریختگی در شرایط منطقه و شرایط کشورهای خاورمیانه به حدی زیاد است که شطرنج مذاکرات در سایه پیچیدگی ها گسترده بازی می شود. به هم ریختگی و بی نظمی که در نظام بین الملل وجود دارد، در روند مذاکرات بی تاثیر نیست اما با همه این ها معتقدم ما هنوز به نقطه انجماد مذاکرات نرسیده ایم.»
source